Fálkinn - 03.01.1931, Blaðsíða 14

14
P A L K I N N
— Einu sinni, hjelt zia Varvara áfram,
fór eg að tína öx í kringum nuraghe; eg
man það eins og það hefði verið í gær. Eg
var með hitaveiki og um kveldið varð eg
að leggjast niður á stubbana og bíða þang-
að til vagn færi fram hjá, sem eg gæti feng-
ið að setja upp í. Þá sá eg dálítið merkilegt.
Himininn stóð í loga bak við nuraghinn,
Anania mintist föður síns, sem hafði ný-
lega skrifað honum og beðið hann að koma
á söfnin „það sem gömlu gullpeningarn-
ir væru geymdir“. — Einu sinni, hjelt zia
Varvara áfram, fór eg að tina öx í kring-
um nuraghe; eg man það eins og það hefði
verið i gær. Eg var með hitaveiki og um
kveldið varð eg að leggjast niður á stubb-
ana og bíða þangað til vagn fœri fram hjá,
sem eg gæti fengið að sitja upp í. Þá sá eg
dálitið merkilegt, Himininn stóð í loga við
nuraghinn. Hann var einsog rautt klæði,
alt í einu kom jötunn fram á vesturloftinu
og fór að svelgja úr sér reyk. En hvað eg
varð hrædd, nostra signora mia del buon
consiglio! En svo sá eg alt í einu San Gi-
orgio. Ilöfuð lians er kringlótt eins og tungl
í fyllingu og i hendinni heldur hann á hnif,
sem blikar eins og vatn. Hoj, hoj, bætti
hún við og sveiflaði búrhnífnum. San Gi-
orgio hjó höfuðið af ferlíkinu og himininn
varð aftur heiður.
— Það hefir verið óráð.
— Jajæja, það kann vel að hafa verið ó-
ráð, en eg sá nú samt jötuninn og Santu
Jorgj; já, eg sá þá með eigin augum.
Anania hlustaði með áfergju á sögur zia
Varvara. í orðum hinnar landflótta konu
fann hann ilm fósturjarðarinnar, hinar
kryddsterku anganir af villigrösunum á
Orthobene og Gennargentufjalli.
0, hvað eg skal skemta mér í fríinu
minu, sagði hann við kerlinguna. Jeg skal
taka þátt í öllum hátíðum og samkomum,
jeg skal heimsækja bæinn, sem jeg er fædd-
ur í; eg skal klifra upp á Gennargentu og
Monte Razu og upp á Orgosolofjöllin.
— Komið þjer aldrei til Sardiníu? spurði
hann Maria Obinu kveld nokkurt.
— Jeg! spurði hún alvarleg, nei þangað
kem eg aldrei framar!
— Því þá ekki? Komið hérna út að glugg-
anum, signora María, og sjáið hvað tunglið
er fagurt! Nú, nú, mynduð þjer ekki vilja
fara pílagrimsferð til madonnunnar í Gon-
are í eins yndislegu tunglskini og þessu?
Fara ó hestbaki fót fyrir fót upp eftir hæð-
unum, gegn um skóga, eftir fjallsbrúnun-
um, altaf upp á við, þangað sem kirkjan
stendur hátt, hátt við himinn....
Maria hristi höfuðið, zia Varvara iðaði
aftur á móti í skinninu og góndi upp í loft-
ið eins og hún væri að reyna að koma auga
á litlu kirkjuna einhverstaðar hátt uppi við
hinn tunglskinsbjarta bláa himin, hátt, hátt
uppi. ...
— Eg óska yður alls hins besta og sömu-
leiðis þeim, sem þykir vænt um yður, og
kirkjunum og öllum þeim, sem tilbáðja
vora heilögu móðir. En heldur skal Sard-
inia fá að brenna upp til kaldra kola en
að eg snúi þangað aftur.
Anania spurði zia Varvara seinna um
fortíð Maríu og hvernig á því stæði að hún
fyrirliti svo átthaga sína.
— Ó, hjartað mitt, það eru nógar á-
stæður til þess. Þeir hafa myrt hana þar
á eynni!
— En hún er þó enn á lífi, zia Varvara?
— Ó, þú veist ekki neitt! Það er betra
að myrða konuna en að svíkja hana!
Honum datt móðir sin i hug.
— Zia Varvara, þér sögðuð að það hefði
verið signore, sem hefði svikið hana. Segið
mér hvað hét hann.. reynið að fá að vita
það! Segið mér, hefir signora Maria nokk-
ur skjöl i fórum sinum? Eg gæti ef til vill
hjálpað henni til að ná rétti sínum gagn-
vart svikaranum.
— Því þá það?
— Til þess að hjálpa henni.
— Hún vill ekki láta hjálpa sjer, hún hefir
nóga peninga, skilurðu. Láttu hana vera í
friði, hún vill ekki með nokkru móti að
minst sje á ógæfu hennar. Ekki að minn-
ast á það einu orði, því verðurðu að lofa
mér. Hún myndi hengja mig, ef hún vissi
að eg talaði um hana við þig.
— Eg held að það hafi verið stúlka. Hún
er víst hjá foreldrum hennar; Maria sendir
oft peninga til Sardiniu.
En Anania gat ekki hætt að brjóta heil-
ann um að Maria og Oli gætu vel verið
sama manneskjan.
„Eg verð að minsta kosti að fá að vita
vissu mína um það“, hugsaði hann, á með-
án hann gekk eftir götunum, sem voru að
verða auðar“. Því skyldi eg vera að gera
mjer þessar grillur, ef það ekki er nú hún?
En hvar er hún þá? Hvað gjörir hún? Er
hún hjer einhversstaðar í nánd eða er hún
langt í burtu? Er andardráttur hennar,
og hlátur fléttað inn i þysinn i þessari borg,
þessar dunur, sem hljóma eins og raddir
hundrað þúsunda? Og ef hún ekki er hér,
hvar er hún þá?
Eina nóttina varð hann veikur. Honum
fanst gegn um óráðið að hann sjá Maríu
lúta yfir höfðalagið. Var það draumur, eða
var það veruleiki? Lampinn lýsti upp her-
bergið. Hann sá ýmsar kynjamyndir, en
hugsaði með sjer „eg er með óráð“. Maria
Obinu var hið eina sem virtist vera raun-
verulegt.
Meðal annars sá hann nuraghen með
jötnunum og San Giorgio, sem zia Var-
vara hafði séð í óráðinu; en tunglið liðað-
ist frá hálsi dýrðlingsins og flaug upp á
himininn, tvö önnur tungl, rauð og geysi-
stór flugu á eftir. Stór fólksþyrping safn-
aðist saman niður við ólgandi hafið. Hon-
um fanst bylgjurnar verða að rostungum,
sem börðust við ósýnilega anda. Skyndilega
heyrði hann hafið öskra. Anania spratt upp
af hræðslu og opnaði augun. „Slík og því-
lík vitleysa“, hugsaði hann. „Eg er með
hitasótt“.
Maria Obinu kom aftur inn i herbergið
og laut þögul yfir rúmið. Þá fór Anania að
tala í óráði.
— Manstu eftir því mamma, þegar þú
kendir mér litla versið:
Luna, luna
porzedda luna.
Hversvegna viltu ekki segja mér, að þú
sért móðir mín? Segðu það nú; eg veit það
svo vel, en þú verður að segja það sjálf.
Manstu eftir verndargripnum ? Er það
hugsanlegt að þú hafir gleymt morgninum
þegar við gegnum niðureftir? Ef þú manst
það þá segðu það ,. vertu ekki hrædd ..
eg vil þér svo vel, við skulum vera saman.
Svaraðu mér!
Konan þagði. Sjúklingurinn var gripinn
ákafri hræðslu og angist.
— Mamma, segðu eitthvað. Láttu mig
ekki þjást lengur eg er svo þreyttur. Ef þú
vissir hvað mér líður illa! Þú ert Oli, er
það ekki? Það er ekki til neins fyrir þig að
neita því, þú ert Oli. Hvað heíirðu gjört
síðan? Hvar eru skjöl þín? Við skulum
ekki tala um það sem liðið er, það er alt
búið að vera. Nú skiljum við aldrei framar
.. ætlarðu að fara strax? Nei, nei, Dio,
bíddu . . farðu ekki ..
Hann reisti sig upp i rúminu með star-
andi augu, meðan veran hvarf hægt fram
úr herherginu.
Aðeins nokkrujn mínútum áður en hann
fór af stað heim ákvað hann heitt og há-
tíðlega að hætta öllum eftirgrenslunum og
tilgangslausum lieilabrotum. Honum fanst
hann vera þreyttur og úttaugaður; hitinn,
prófin, hitasóttin og draumarnir höfðu eytt
kröftum hans.
„Eg ætla að hvíla mig“, hugsaði hann, á
meðan hann í slcyndi kom fötum sínum
fyrir í ferðakoffortinu og mintist hins mikla
undirbúnings, sem hann hafði haft þegar
hann fór í fyrsta sinn frá Nuoro. Ó, hvað
hann skildi sofa á meðan hann hafði friið!
Hann vildi ekki verða taugaveiklaður. Hann
skyldi klifa upp á fjöllinn í kringum Fonni
upp á liina eggjóttu tinda Gennargentu. Hve
lengi liafði liann ekki dreymt um þetta!
Hann ætlaði að heimsækja ekkju ræningj-
ans, Zuanne, fóstbróður sinn, son ljósá-
steyparans og klausturgarðinn.
Tilhugsunin um að fá aftur að sjá Margh-
eritu og eiga ástir hennar vakti hjá honum
svo sterka hamingjutilfinningu að hún
næstum olli honum þjáninga.
Áður en hann fór fékk zia Varvara hon-
um dálitið vaxkerti, sem hann átti að færa
pislarvottakirkjunni í Fonni, og Maria gaf
honum minnispening, sem páfinn hafði
blessað.
— Ef þér ekki viljið eiga hann, guðleys-
ingi, þá gefið mömmu yðar hann, sagði hún
hrosandi og komst við. Verið nú sælir, góða
ferð og komið fljótlega al'tur. Munið að her-
bergið stendur yður altaf til boða. Líði yður
vel og skrifið mjer flj(’)tlega nokkrar línur.
— Við hittumst aftur! kallaði hann neðan
úr stiganum, en Maria stóð uppi á pallinum
og veifaði til hans.
— Eftirlætisgoðið mitt, sagði zia Varvara
og fylgdi honum alla léið að hliðinu, skil-
aðu kveðju frá mér til fyrstu manneskjunn-
ar sem þú mætir, þegar þú stígur á land í
Sardiníu. Góða ferð og mundu eftir vax-
kertinu!
Hún kysti hann á kinnina og grét, og hann
fann hjá sjer löngun til að hlaupa aftur
upp stigann og sjá hvort Maria Obinu gréti
líka, en svo hrosti hann að þessari hugsun
sinni, faðmaði zia Varvara að sér, bað hana
að fyrirgefa sjer hvað hann hefði strítt
henni oft og fór sína leið.
Alt var horfið, gamla konan, sem grét yf-
ir útlegð sinni, dapurlega gatan, torgið, sem
um þetta bil var eyðilegt og brennandi heitt,
Pantheon, skuggalegt eins og risavaxin
gröf; og Anania, fann sjer ljetta við hinar