Fálkinn - 10.09.1932, Page 7

]• A I. K I N X
/
i(N i'ramleidd lijer ú landi. Én
vörnleynnd, eins og t. d. lýsið,
kenuir að miklum notum í ('/-
l'riði fvrir ])á ])jóð sem fær ]>að,
vegna ]>ess að ]>að er mjög þarl'-
legt við framleiðslu sprengiefna.
Og matvæli |)an, sem Islendingar
framleiða, er öllum sveltandi
licrnaðarþjóðmn gott að fá.
I ’.nda urðu þau ekki fá, að tillölu
við stærð þjóðarinnar, skij)in,
sem sökl var á leið' til lillanda
lijeðan, et'tir að Innn ótakmark-
a'ði kafhátahernaður hófst.
vandaverk en slcoðun hrjet'a og
skeyta. Ljósmvndin þykir vera
sönnunarmerki og það er ætlast
li! þess, að almenningur trúi þvi
að það sje satt, sem á henni sjcst.
Þessvegna þótli lnin ómissandi
gagn í haráttunni um hug og
sannið almennings, einkum hlut-
leysingjanna. Því að allir vila,
að hægt er að rita lilutdrægl, en
liitt vita ekki nema fáir, að það
ei hægt að láta ljósmvndina
ijúga. Þessvegna þólli það á-
hygg.leg sönnun, að geta senl
ljósmynd af cinhverri orustunni,
eða af skotgröfum og herstöðu
fyrir orustuna eða eflir, því að
ljósmyndin sagði eimmgis það
sem rjett var.
()g i styrjöldinni miklu var
lit.ð sem ekkert gert að ])ví, að
falsa myndir. En það er vottur
um heii't og æði hernaðarþjóð-
anna, að það þurfti slundum ckki
nema lítið atvik og að manni
finst þýðingarlaust, til þess,
að mynd væri forboðin af rit-
skoðaraniun. Sumar myndir voru
þannig, að þær máttu alls ekki
koma fyrir sjónir kunningjanna,
sem hermaðurinn í skotgröfun-
um ætlaði að senda hana. Alls
var gætt. Og ef ritskoðarinn
hjelt að myndin nmndi hreyla
skoðun þess, sem fjekk hana
senda, að maður ekki lali um,
ef hún gæti á einhvern hátt talist
gera fjandmönnunum gagn, var
Rilskoðunin náði vilanlega
lika til allra símskeyta. En þar
varð hennar síður vart, vegna
þess, að þegar simskeyli er af-
hent, stendur öllum á símstöð-
inni, sem það sjá, oj)ið að lesa
það. Og á öllum símstöðvum
hernaðarþjóðaníia, voru menn
settir til þcss, að lcsa öll skeytin
og halda þeim eftir, sem var-
hugaverð voru talin, eða stryka
út í þeim það, sem orkaði tví-
mælis. Um Brela, sem mest stóð
á l'yrir skeylasendingar lil ís-
lands frá Norðurlöndum, var
það þannig, að stundum þegar
þeim fanst hallað á sig eða
handamenn sina í skeytafregn-
mn, kliptu þeir út úr skeytinu
það, sem þeim þótli ofmælt og
Ijetu svo afganginn af skeytinu
halda áfram. En orðafjöldann
ljctu þeir að jafnaði halda sjer
og ])ví var það, að skeyti sem var
greitl sem 300 orða skevti var
ekki nema tæpur helmingur þeg-
ar það kom á áfangastaðinn. Oft
var gerð sú athugasemd við
skeytið, að svo eða svo mörg orð
væri skafin út af ritskoðaranum
,en þó var ]>að ekki altaf.
En ]>að voru ekki aðeins
hrjef og skeyti, sem eftirlitið
þurfli að skifta sjer af. í undir-
róðri sinum til þess að liafa á-
hrif á andstæðingana og lilut-
kuisar ])jóðir notuðu hernaðar-
þjóðirnar ekki síst myndir, og
slundum voru þessar myndir
þannig gerðar, að [>að var í fljótu
hragði clcki hægt að sjá" annað,
en þær væru hýsna meinlausar.
Og þarna reyndi því á skarji-
skygni ritskoðaranna. Skoðun
Ijósmyndanna ])ótli enn meira
Mynd, sem var bönmið af ritskoðnninni í Frakklumli, vegna þess að
hún sýnir hermannagröf, ]>ar sem letrað er á minnismerkið: ,,Vinir ag
fjttmlmenn verða eitl í danðannm".
JEG ER ALVEG
HISSA
Mussoliui hel'ir undanl'arin ár ver-
ii') ai) láta ííral'a ofan al' horginni
I lereulaneum, sem sökk í Vesúvs-
gpsinu ínikln, um leið og Pompeji
og Stahiæ. Ilel'ir nýlega fundisl
|)ar ríkismannshústaður og í honuin
safn handrita og húkl'ella, sem sagn-
ir hal'a farið af, en allir álitu glatað.
Parna eru t. d. griskir harmleikir og
ljóð. Iínnfremur liefir fjöldi lista-
verka fiindist i þessu húsi.
I' in duginn gerðisl einkennilegt
húðarrán i hondon. Bilstjóri á lik-
vagni hafði skilið við vagninn á göt-
unni lil að fá sjer teholla á veitinga-
húsi, en á meðan komn nokkrir
menn, stálu vagnhium og óku hon-
um að gimsteinabúð. Enginn grun-
aði líkvagnsmennina um.græsku, en
- all i einu lientu þeir járni i glugg-
ann og hrifsuðu það sem þeir náðu,
og var það 10.000 punda virði, og
eku svo hurl á fleygiferð. Stundu
siðar l'anst vagninn i hliðargötu
einni en hól'arnir hafa ekki l'undist.
x---------------------
l'm miðjan ágúst lenli hónda
nokkruni i Tom.mowisehken i
1 ýskalandi í skierum við nokkra
kommúnista. Skaut hóndinn á þá tiu
skolum og drap Ivo þeirra en sá
þriðji l'lýði. Að svo húnu fór hónd-
inn lieim til sin en skömmu siðar
uinkringdi lögreglan Inisið. Bóndinn
skaut á lögregluna en varð að lokum
að gel'ast upp og verður nú drepinn,
sainkvæint neyðarlögum liinden-
hurgs.
I'cssi útfararmynd var bönnnð i Frakklandi vegna þess, að þar sjúsi þýskir liðsforingjar rjelta höndina
að hnfnnni lil virðingar andstœðingnm þeirra, sem ern bornir til grafar.
hún hirt úr hrjef
inu og hrend eða
send á skjalasafn
herinálaráSuneyt
isins. í mörgum
tilfellum mundi
v.ðtakandi ekki
liafa sjeð neitt
eftirtektarvert
við mvndina og
fest hana inn i
myndabók sina
og sýnt hana að-
cins nánustu
kunningjum.
llermennirnir
og eins hlaða-
1 jósmyndararnir
sáu þetta fljótt og
gerðu sjer þvi að
eins far um, að
ná í myndir, sem
sein gæti orðið
óvinunum til
miska. Þeir háðu
slríð með ljós-
myndavjelinni
sinni, og einn af
frægustu licrnað-
árfrjettariturum
heimsins úr síð-
ustu styrjöld seg-
ir, að Ijösmyndavjelin hal'i verið
langskcytlasta fallbyssan, sem
notuð hafi verið í ófriðnum.
Með þessari grein hirtum vjer
nokkrar myndir, til dæmis uni
Mynd þessi var bönnnð, bæði i Frakklandi ag F.ng-
Ittntii. Hún sýnir sycllvirki þatt, sem Þjóðverjar gerðn
á Thames Hmhankment, með lafltirásnni sinum 1917.
það, hvað ekki þótli hæfilegt að
lála lausl fyrir almenning, al'
mynduni þeim, sem teknar voru
af hildarleiknum eða i samhandi
við hann.