Fálkinn - 04.03.1933, Blaðsíða 4

F Á L K I N N
4
Tveir vatnssopar.
Eldurinn gaus upp úr lestar-
opinu og' skaut háum logum
upp til himins.... Menn voru
hættir áð sjá stjörnurnar, því
að það var bjart þarna eins og
um hádag. Nei, nei, ekki eins
og um hádag heldur eins og
iim sólaruppkomuna, þegar
l'yrstú brennandi sólargeislarn-
ir varpa bjarma á dimma fold-
ina, á skýjafarið, hafið og öld-
urnar, — þegar alt virðist eins
og gegngeislað af rauðu ljósi,
málað purpuralit, sveipað log-
um....
Mr. Billington var vanur að
líta á sig, sem voldugastan allra
inanna. Mr. Billington!. . Hver
var sá, sem ekki hafði heyrt
þessa jötunmennis getið? Hver
átti smiðjurnar, þar sem
straumur brennandi stáls rann
dag og nótt og varpaði eld-
bjarma yfir Cleveland, eins og
jiar væri sífeldur stórbruni?
Hver var eigándi aragrúans af
stóru kaupförunum, er plægðu
öll höf veraldar bæði vetur og
sumar? Hver gaf út hlutabrjef-
in, sem mest var sókst eftir í
óllum kauphöllum veraldarinn-
ar? Hver var það, sem að al-
mannadómi var voldugasti iðju
l öldur nútímans, mesti auð-
lcýfingurinn, og ávalt kallaður
stálkongurinn?.. . Henrj' Bill-
ington.
Henry Billington talaði ekki
við einstaklinga, hann talaði
við ríki, hann seldi ekki og
keypti ekki, heldur rjeð hann
því, sem gerðist á kauphöllun-
um, hann var enginn konungur
i venjulegum skilningi, en hann
stjórnaði. I höndum hans lá
gæfán, taugarnar, líf tugþús-
unda, en nú fann Henry Bill-
ington í fýrsta sinn á æfinni,
að hann var jafn vanmáttugur,
veikur og ósjálfbjarga eins og
lægsta lífvera jarðarinnnar.
Ilann gekk aftur á þilfarið og
sá með augum, sem göptu af
hræðslu, hvernig logarnir gusu
upp úr iðrum „Atlantic“ eins
og úr eldfjalli. Hann sá hvernig
fólkið ruddist í hnapp á þilfar-
inu, fleygði sjer í sjóinn og
klifraði upp í björgunarbátana,
hann heyrði örvæntingarópin
og liina æðigengnu baráttu
fólksins innbyrðis. Þeir sem
minni máttar voru komust ekki
að bátunum en sukku i djúp-
ið Þeir sterkari burðust hverir
við aðra eins og hungraðir úlf-
ar. Og nokkrir af bátunum
sem voru orðnir of hlaðnir tóku
inn sjó og sukku.
Þetta fólk hrópaði og vein-
aði eins og það væri að kvelj-
ast í sjóðandi katli og hafið
lílctist á þessari stundu fljót-
andi stálinu, sem var rent úr
hræðsluofnunum í smiðjum mr.
Billingtons. Öskrin, logarnii’,
drunurnar sem komu þegar
eimkatlarnir voru að springa
yl'irbuguðu hann og gerðu hann
liálfruglaðan. Það eina sem
hann gat hugsað um var þetta:
hvernig gæti hann bjargað lífi
sínu?
Þjettir i’eykjarmekkir stigu
upp úr reykháfum skipsins,
eins og það væri heylön, sem
væri fljótandi þarna í sjónum
og' væri að brenna. En logun-
um sló út um hvert einasta op
sem á skrokknum var, stund-
um lagðist skipið á hliðina og
þá hvæstu eldarnir eins og i
vonsku yfir því, að verið væri
að ónáða þá. Stundum þegar
dró úr storminum sást andlit
Billingtons eins og rautt í
Ljarmanum af eldinum. Hon-
um lá við köfnuii af reyknum.
Logarnir vöfðust eins og rauðir
ormar utan um siglurnar og
lýstu leiðina fyrir þá, sem voru
að kasta sjer í sjóinn. Siðasta
stund „Atlantic“ var komin.
Skipið var dæmt til þess að
verða fórn eldsins og hafsins.
Henry Billington fjell á hnje
og hað um hjörgun, með upp-
rjettum liöndum. I þessari
svipan heyrði liann rödd fyrir
aftan sig, sem sagði: „Komið
þjer fljótt liingað, mr. Billing-
ton“. Þilfarið er að verða al-
elda ....“
Ókunna röddin hafði sagt
„mr. Billington“. Þá voru ein-
hverjir um borð ennþá sem
þektu hann og vildu lijálpa
honum. Miljardamæringurinn
stóð fljótlega upp. Hann gat
ekki stigið eitt skref sjálfur, en
sierkar hendur tóku um hann
og færðu hann út að borð-
stokknum.
„Hrópið ekki!“ sagði sama
xöddin. „Á hvað eruð þjer að
lirópa? Ef það heyrist til okkar
þá er úti um okkur!“
Þegar ókunni maðurinn
hafði stutt Billington upp að
borðstokknum hljóp hann fyr-
ir borð og hvarf í myrkriuu
aftan við skipið. Eftir nokkrar
mínútur stakk hann höfðinu
aftur upp fyrir borðstokkinn
og hvislaði:
„Getið þjer klifrað niður
kaðalsstiga, mr. Billington9"
En þegar hann svaraði með
því að hrista höfuðið greip
hinn után um hann og dró
hann með sjer. Billington fanst
urn stund líktist því eins og hann
riðaði á harmi eldgígs, hann
sá neðan við sig svart hyldýpi
með eld i botninum. Hann var
gx-ipinn skelfingu og lá við að
brjálast, en röddin sagði rólega:
„Tyllið þjer fætinum hjerna
Gg takið báðum höndum í kaðl-
ana, já svona! Stígið þjer bara i
næsta þrep. Dálítið fljótur, mr.
Billington, verið þjer ekki
hræddur!“
Það hvein og snarkaði i eld-
inum. Hann þorði ekki að líta
upp, en þegar hann leit niður
Saga eftir
Vladimir Semitjov
sundlaði hann er hann kom
auga á öldurnar.
Loks fann hann eitthvað fast
i'ndir fótunum, en samt rugg-
aði það — eins og alt annað
kringum hann. Hann lagðist
endilangur á fleka, sem segl-
dúkur hafði verið breiddur jTf-
ir. Mr. Billington greip krarnpa-
tökum i kaðlána, sem flekinn
hafði verið reyrður saman með.
Ilann þorði ekki að opna aug-
un af hræðslu við að sjá það,
sem væri að gerast kringum
hann. Að honum sleptum og ó-
kunna manninum, var ekki
annað á flekánum en nokkrii
brúsar með nafninu „Atlantic“
og poki með einhverju, sem
h.ann vissi ekki hvað var.
Maðurinn, sem hafði flutt
hánn þangað rjeri með einni
ari og flekinn hreyfðist hægt
og hægt burt frá skipinu út í
i iðdimma nóttina.
Ópin hættu að heyrast og nú
sáust engir á sundi. En „At-
lantic“ sást skamt undan, eins
og eldhaí þarna á öldunum.
Það logaði í skipinu eins og í
tjörutunnu. Reykskýin yfir
skipinu lituðust rauð af logun-
um, það minti á Vesúv eins
og Billington hafði sjeð hann
einu sinni. Og samskonar
bjarmi speglaðist hjer og hvar
á sjónum. En alt í einu skiftist
hálið í tvent. Regn af neistum
þyrlaðist upp, siglurnar höll-
uðust og ultu um. Stóru svörtu
reykháfarnir duttu og það var
eins og fjölda eldibranda væri
þeytt upp í loftið.
„Nú er búið með flugeldana“,
sagði dimm rödd i myrkrinu.
„Allir hafa farist, mr. Billing-
ton, allir nema þjer og jeg.
Nú fljúga víst sálir þeirra upp
til stjarnanna þarna. Og sál yð-
ar hefði víst orðið þeim sam-
ferða ef mín hefði ekki notið
við. Annars er ekki útrætt um.
það mál enhþá. Við getum
lengið ofviðri og líka getur svo-
farið, að snarlið þarna í pok-
anum endist okkur ekki“.
Billington, sem var nú orðinn
öruggari, skalf ennþá, þó að nú
væri það ekki af hræðslu, held-
ur af kulda, því að öldurnar
slettust við og við yfir flekann.
Hann spurði:
„Hvaða gufuskip gæti hugs-
ast að væri á þessum slóðum?“
Maðurinn svaraði: „Þegar
eldurinn kom upp, sendum
við neyðarskeyti. Jeg er sann-
færður um, að okkar verður
leitað. Ef jeg hefði ekki von
um að við björguðumst, gætuð
þjer verið viss um, að jeg hefði
ekki farið að bera umhyggju
fyrir yður“.
Mr. Billington hrökk við, þeg-
ar hann hugsaði til allra liinna,
sem höfðu farist við skipið.
„Jeg veit ekki hvernig jeg á
að geta þakkað yður það sem
þjer hafið gert fyrir mig“, sagði
hann. „Lofið mjer að minsta
kosti að vita hvað þjer heitið?“
Maðurinn fór að hlæja. -
„Jeg heiti Harold RerCh“,
sagði hann. „Jeg er kyndari.
Fyrrum vann jeg við stálgerðina
yðar í Cleveland. Bróðir minn
fórst þar af slysi við vinnu.
Hann hjet Robert Rerch. Þjer
munið víst nafnið, mr. Billing-
ton? Þegar móðir mín kom til
verksmiðjíistjórans í vandráeð-
um sínum og hað lxann unx
hjálp, þá fjekk húíi því miður
þvert nei. Það voi’uð þjer, senx
höfðuð gefið skipun -um að
siyrkja aldrei ættingja verlca-
manna. Þegar jeg nú hefi
Ljai’g'að lífi jTðar, þá gætuð þjer
ef til vill sýnt þakklæti yðar
á einhvérn hátt“.
Billington kom illa að hej’ra
þetta og jafnfi’amt kunni hann
því illa, hvernig maðurinn
sagði þetta. Hanh gat ekki sjeð
framan í hann, en flýtti sjer
að svara:
„Jú, jú. . . . vitánlega. En jeg
er hræddur um, að þetta sje
bjTgt á misskilningi. Það hefir
aldrei verið rninst á það mál
við mig“.
Nú reið stór alda að flekan-
um og lá við að hún skolaði
pokanum út. Kyndarinn gat þó
náð til hans, en það munaði
minstu að næsta aldan tæki
hann.
„Hafið þjer vatn? spurði
Billington. Jeg er afar þyrstur“.
Rerch tók flösku upp úr
vasa sínum.
Eftir dálitla stund fór mil-
jardamæx-inginn að hungra. Þeir
cpnuðu pokann og tóku upp
nokkrar tvíbökur.
„Þjer megið hvorki borða
mikið xxje drekka núna“, sagði
Rerch. „Þétta er aleiga okkar
og við vitum ekki hve lengi við
verðum að hýrast á þessum
íarkosti“.
Harold Rerch leið auðsjáan-
iega vel. Þegar hann kom flek-
anum fyrir borð og sá auðkýf-
inginn liggja á hæn á þilfarinu,
sá hann þegar að þarna var
tækifæri til að græða stórfje.
Hann hafði bundið sjer flek-
ann meðan allir aðrir voru að
liugsa um björgunarbátana og
lieltin. — Bjarga miljardamær-
ingi, það er ekki sama og vinna
liæsta vinning í happdrætti eða
finna úttroðna vasabók. Það
kemur ekki fyrir á hverjum
degi.
Þegar Rerch liafði liugsað
sig vel um, sagði hann: „Við
höfum hjer þessa brúsa með
vatni og nálægt 100 tvíbökur.
Ef við verðum sparsamir getur
það dugað þangað til skip rekst
á okkur“.
Mr. Billington, senx hafði nú
jafnað sig eftir áfallið fann
ekki til neins nema óumræði-
legs sultar. Hann liafði ósegjan-
lega girnd á meyrum bauta.
Honum fanst í huganum að