Fálkinn - 24.08.1935, Qupperneq 4

4
F Á L K I N N
Myndin sýnir nokkurn hluta brrska flotans ú flotasýningunni miklu, sem haldin var i tilefni af ríkis-
stjórnarafmæli Bretakonungs, við eyjuna Wight. Er hún lekin úr flugvjel. í horninn er mynd af kon-
ungiiuim.
Enski heimsflotinn.
Sunnudags hugleiðing.
Eflir Pjetur Sic/urðs.son.
„Vænglausu hugirnir“.
Þeir hafa mjer fundist bestir
samferSamenn á sjó og landi,
áhugasamastir og djarfastir í
hveiri sókn, og þolbestir i þraut
um, sem átl liafa góð heimili.
Eða, með öðrum orðum, eitl-
hvað að kejijia að, eijthvað að
Iifa fyrir. Á unglingsárum mín-
um var jeg samtiða ungum
manni, sem virtist ekkert heim-
ili eiga. Það varð heldur ekki
annað sjeð eða skilið, en hon-
um væri sama, hvort flvti ofan-
sjávar eða ekki.
Þeir menn hafa fært heimin-
um mesta blessun, er mjög hafa
verið annarsheims hugar. Þeir
liaí'a lagl annan skilning í lífið,
en hinir. Lífið hefir fengið svo
mikið gildi i augnm þeirra, þvi
það var eilíft. Þeir hafa þess-
vcgna ieynst svo áhugasamir um
að bæta og fegra lífið. Ileim-
þrá þeirra liefir kveikt eld á-
liugans í brjóstum þeirra og
gert þá djarfa og sterka í sjer-
liverri sókn. Sem þegnar þessa
jarðríkis, liafa þeir samt lifað
í liæiri lieimi. Það hefir gefið
þeim mikla vfirsýn andans og
gert þá umburðarlyndari og
frjálslyndari, því sjóndeildar-
hringur þeirra liefir verið víður.
Þeir dæma þyngsta dóma og
misþyrma lífinu á jörðu mest,
sem þrengstan sjóndeildarhring
eiga, sem standa lágt, sjá stutt,
scm luigsa lágt og fljúga lágt
i heimi andans og trúarinnar.
Það eru „uænglausu lnigirnir
fjötraðir og blindaðir, eins og
stórskáldð okkar lýsir þeim:
,,Hve verður sii orka öreiga snauð,
sem aldrei af trú er til dauða kvödd.
Ef ódáinsvonin er visin og dauð,
hve verður þá auðlegðin hróplega
stödd.
Vœngtausu hugirnir heftast ug
bindast.
Þeir horfu inn í sig sjálfa og
blindust“. — E. li.
Hverl er sá hugur að horfa,
sem ekki á annan lieim en þenn
an sýnilega? Hann getur ekki
horft annað en inn i sig sjálfan
og sinn litla fallvalta heim, en á
því blindast hann. Honum
gefst ekki Guðs „dýrðar sólar-
sýn“. Hann hlindast á því að
horfa inn í sjálfan sig og sjer
ekki tilveruna í mikilleik henn-
ar. Lífsorkan verður snauð, ef
liún er ekki „kvödd til dáða af
trú“, og ef „ódáinsvonin“ —
eilífðarvissan —- „er visin og
dauð“, þá verður „auðlegðin
hrúplega stödd“. — „Vænglausu
Jiugirnir Iieftast og bindast“, —
heftast við þann lieim, sem
ekki er hægt að treysta, — „þeir
liorfa inn í sig sjálfa og blind-
ast“.
Sá, sem ekki er annars heims
hugar, er vænglaus sál, „en þeir,
sem vona á drottin, fá nýjan
í öllúm þeim hátíðahöldum,
sem fram fóru í sumar í til-
efni af 25 ára ríkisstjórnaraf-
niæli Bretakonungs, þótti einn
liðurinn sjerstaklega áberandi
og það var flotasýningin. Það
þótti að vísu ekki nema sjálf-
sagt að vegleg flotasýning færi
fram í tilefni af stjórnarafmæli
Bretakonungs því að sú þjóö
befir jafnan verið kölluð, drotn-
andi hafsins, á síðari öldum,
en þó þótti ýmsum erlend-
um þjóðum þessi flotásýn-
ing jafnvel ögrandi, sakir
stærðar sinnar og mikilfeng-
leiks. Það var sem sje lang
stærsta flotasýning, sem Bretar
hafa lialdið síðan fyrir slríð.
Því eins og kunnugl er var
reynt samkomulag um það,
eftir heimsstyrjöldina, að lak-
marka vígbúnað á sjó og með
Washingtonráðstefnunni fjekst
samkomulag um þetta, til
bráðabirgða. En svo reyndist
að þjóðirnar gátu ekki unað
j)ví samkomulagi til lengdar,
kraft; þeir fljúga upp á vængj-
um sem ernir“.
Sá lifir bestu og farsælustu
lífi í þessum heimi, sem getur
fulltreyst öðrum og fullkomn-
ari heimi.
og tóku að fara í kringum það
á ýmsan liátl og nú er vígbún-
aður á sjó í algleymingi á ný.
í sambandi við þessa síðustn
hersýningu Breta, sem fram fór
nú i sumar, er ekki úr vegi,
að rifja upp nokkur atriði úr
sögu breska flotans. Þó skal
ekki farið eins langt aftur í
timann eins og sumir Bretar
gera, þegar þeir tala uin flot-
ann, að telja byrjun lians vera
gerða með langskipum Álfráðs
og Knúts ríka„ lieldur skal byrj-
að þar, sem hinn núverandi
floti þjóðarinnar liefst til vegs,
en það er á þeim tíma, sem
Bretum hafði lekist að kom-
asl fram úr Hollendingum sem
siglingaþjóð og nýlenduriki
þeirra hefsl fvrir alvöru. Kaup-
'flotinn og herflotinn liafa fylgsl
nokkurnveginn að, og Bretar
hafa jafnan liaft nokkuð til
síns máls, er þeir hafa lialdið
])ví fram, að þeim væri her-
flolinn nauðsynlegri en öðrum
þjóðum, til ])ess að vernda sigl-
ingar sínar og halda uppi ör-
uggu sambandi við nýlend-
urnar.
Árið 17f> 1 lókst Bretum að
eyðileggja mikinn Iiluta franska
flotans og á næstu árum óx
gengi enska flotans stórkost-
lega. Vann hann nýjan sigur á
Erökkum 1798 suður við
Egyptaland og flestum er kunn-
ugt, að það var flotanum að
þakka fremur flestu öðru, að
Napoleon varð ekki einvaldur
i álfunni um næstsíðuslu alda-
mót. Árið 1805 stóð hin fræga
orusta við Trafalgar, þar sem
Nelsou fjell en hjelt velli. ög
alla öldina sem leið bar enski
flotinn ægislijálm yfir öllum
herflotum lieims og svo er í
raun og veru enn, þó að ýmsir
keppinaular hafi nálgast enska
heimsflotann að skipatali og
magni. En að því er nýjar
frjeltir herma ætla Bretar að
verja of í'jár á næstu árum til
þess að efla flota sinn á ný,
þannig að aðstaða lians verði
eigi lakari en fyrir slríð gagn-
varl flotum Frakka og ítala.
Iiinsvegar eiga Bretar skæðan
keppinaul á sjónum þar sem
Japanar eru, því að þeir hafa
nú komið ii])p herflota, sem
gerir aðstöðu Breta verri í
Kyrrahafinu en áður. Og á öðru
leilinu eru Bandaríkjamenn,
með afar fullkominn og mikinn
l'Iota. .Svo að gamla boðorðið
breska, um það að floti þeirra
skuli jafnan geta boðið byrg-
inn tveimur næststærstu flot-
um lieimsins, er ekki framar i
gildi og verður sennilega ahlrei.