Fálkinn - 12.09.1936, Qupperneq 6

6
F Á L K I N N
MARTHA OSTENSO:
MINJAGRIPUR
Dorseth fansl þetta vera viðburðir,
sein helst ættu heima í fjarlægu um-
hvérfi i austuriönduni. Til dæmis á
svölum i dulrænu uirdiverfi í Pape-
ete, þar sem finini inenn og djúp-
eygð og föl kona sátu saman yfii
háuni glösum, en áköf regnskúr
buldi í þjettuni frumskóginum.
Eða máske í kæfandi andrúms-
lofti í gróðrarstöð á Java, meðal
máttlausra inanna, útpíndra af mal-
aríu.
Og þó var Joe Dorseth í raun og
veru í umliverfi, seni var mjög venju-
legt og notalegt.
Sumarhús George gamla Frobislier
stóð á Vatnsbakka og náttúrufegurð
var þar einsdæmi. Fjöldi fólks var
snmankominn i skrautlegri dagstof-
unni og var að drekka te, og þarna
var alt svo skemtilegt og fallegt, að
maður gat síst af öllu húist við, að
lifa þar upp sárustu bernskuminning
sína.
Og þó voru ekki nema tvær mín-
útur síðan að Joe Dorsetli hafði lát-
ið endurspeglast fyrir sjec margra
ára gamla sögu í augum Douglas
Fane og liafði tekið í hemlina á
honum, meðan Frobisher var að
kynna þá.
Jú, hann hafði tekið í hendina á
Douglas Fane!
Dorsetli brosti kalt og mintist
þess, sem hann geymdi í gömlum
vindlakassa uppi á hillu í kofanum,
sem hann hafði leigt fyrir sumarið,
hinumegin við vatnið.
Hann stóð þarna og brosti utan
við, sig, þegar einhver kom laust við
liandlegginn á honum.
Hann leit upp og gramdist hálf-
gert, að vera truflaður í hugsunum
sinum. Þetta var ung stúlka, sem
stóð þarna og liorfði á hann, og
hvernig sem á því stóð, varð þessi
gremja lians að reiði.
Hún var alt of falleg, fanst hon-
um. Hún var grönn og köld eins og
blómin í háa postulínskerinu, og
kjóllinn var með sama lit og blóm-
in. Augun voru grá og augnaráðið
rólegt. Það var eins og hún gæti
horft inn í sál hans og lesið auð-
virðilegu liugsanirnar, sem aðeins
komu honum og Fane við.
— Jeg heiti Cecily Forbisher!
heyrði hann hana segja. Grönn og
sólbrend hönd liennar hvíldi enn á
liandleggnum á Dorseth. — Og þjer
eruð rithöfundurinn, sem á heima
hjerna hinumegin við vatnið, er ekki
svo?
— Jeg heiti Joe Dorseth, sagði
hann.
Hún horfðist óliikað og brosancii
í augu við hann, og liann heyrði
ekki lengur raddirnar og hláturinn í
stofunni. Örlítill roði var í kinnum
ungu stúlkunnar. Svo sneri hún sjer
ofurlitið undan og þau sáu bæði, að
gildvaxin kona var að koma til
þeirra. Ungur maður stöðvaði hana
sem snöggvasl, en í sama hili greip
Cecily í hönd Dorseths og hvíslaði
liálfhlæjandi:
— Við skulum komast burt áður
en hún næi í yður!
Og augnabliki síðar, þegar það var
orðið of seint fyrir hann að and-
inæla án þess að sýna áberandi ó-
kurteisi, dró liiin hann með sjer út
um opnar dyrnar, yfir grasflötina
og upp að hól, sem alvaxinn var
stórum grenitrjám.
Stígurinn upp hólinn var háll og
erfiður, en liún gekk á undan svo
viss í spori og tiguleg, og hann sá,
að hjerna átti hún heima! Ekki inni
í húsi föður sins, þar sem lögfræð-
ingar, fjármálamenn, stjórnmála-
menn og kaupsýslumenn sátu og
höfðu gát á hverju orði, sem sact
var.
— Þarna er útsýnisstaðurinn
minn! Mjer datt i hug, að þjer hefð-
uð gaman af að sjá hann!
Dorseth stóð hjá ungu stúlkunni
og horfði yfir glitrandi vatnsflöt-
inn. Gremjan sauð í honiini, af því
að liann hafði verið dreginn hiing-
að út í [stólsk'inið en fjekk ekki að
hugsa í friði. Svo sneri hann sjer
að henni:
— Það var rangt >af mjer að þiggja
boð föður yðar.
— Hversvegna?
Dorseth beit á jaxlinn og krepti
hnefana i jakkavösunum.
Vegna þess að jeg á ekki hjerna
heima. Viljið þjer gera svo vel að
lieilsa föður yðar og biðja hann um,
að hafa mig afsakaðan. Jeg kemst
ekki hjá því, að fara heim undir
eins.
Hann hneigði sig stutt og ætlaði að
fara, en liún hafði tekið í handlegg-
inn á lionum og óttasvipur kom á
andlit hennar, svo að liann gat ekki
að sjer gert að liinkra við.
— Æ, nei! sagði liún — viljið þjer
ekki setjast, þá getum við talað sam-
an .... aðeins stutta stund!
Hann settist á mosavaxinn stein
við hliðina -á lienni, liorfði á lit-
hrigðin á vatninu fyrir neðan og á
skýjunum, sem voru á reki yfir trjá-
toppunum fyrir handan vatnið. En
hann forðaðist að liorfa i augu henn-
ar, hann vildi ekki skygnast niður í
djúp þeirra, eins og hann hafði gert
inni áðan. Hún fór ,að tala 'og hin
lága og hreimfagra rödd hennar og
angurblíði lireimurinn snart hann
meira en nokkur önnur rödd hafði
áður gert. — — —
— Jeg skil ekki hvað þjer meinið
með því, að þjer eigið eklci heima
i okkar fjelagsskap, sagði hún lágt.
— Jeg veit það eitt, að þjer liljótið
að vera ágætis maður. Þjer hefðuð
ekki getað samið bókina, ef þjer
hefðuð ekki upplifað hana sjálfur.
Og þjer hefðuð ekki getað þjáðst og
svelt og þrælað i námunum, og þó
farið þaðan með yndislega sögu í
huga, ef þjer væruð ekki mikill
maður. Ekki hefði jeg getað uppli''
að þetta alt og samt varðveitt trúna
á hið góða og fagra.
Hann liló biturt og kuldalega.
Hann þurfti ekki að hræðast neitt
.... það var ekki nemia útlit henn-
ar, sem hafði heillað hann. Þvi að
athugasemdir hennar voru alveg
samhljóða þeim, sem liann var van-
ur að heyra lijá kvenfólki, sem þótt-
ist hafa áhuga fyrir bókmentum, sem
byrjuðu á því að segja, að þeir
skildu sögurnar hans svo vel, og
enduðu með því að slá honum gull-
liamra fyrir hvað hann væri fallegur.
— Jeg er ekki viss um, að jeg
skilji hvað þjer eigið við, ungfrú
Frobisher! sagði hann með sama
kalda rómnum, sem hann var vanur
að nota við lík tækifæri.
— Nei, það gerið þjer líklega ekki!
sagði hún — og þjer skiljið það lík-
lega aldrei. En yður gildir það víst
einu.
Hún þagnaði og í sama bili liugs-
aði hann um nafnið — Cecily. Gam-
aldags nafn, sem liæfði lienni svo
vel. Hann varð að stilla sig, að lita
ekki á hana.
— Jeg verð að gera yður játningu,
sagði hún.
— Játningu? sagði liann brosandi
og neyddi sig til að hugsa til Fane.
Hann varð að einskorða hugsanir
sínar við Fane, og hvernig hann
ætti að taka á málinu ....
— Þjer hafið verið að synda í
tunglsljósinu þrjú undanfarin kvöld!
sagði lnin lágt. — Og jeg rjeri yfir-
um til þess að sjá yður. Jeg lagði
bátnum mínum undir líengibjörk-
inni þarna.
Dorsetli ræskti sig og leitaði i
sígarettuhylkinu sínu. Hún bauð hon-
mii úr sínu hylki, og Dorseth neydd-
ist til að líta á hana. Hörund lienn-
ar var fölt og gullið og liárið ljóm-
aði eins og raf. Hann liarkaði af
sjer .... liann var ekki af sauða-
húsi þessa fólks .... og Fane var
auðvitað gamall húsvinur.
—1 Mjer má vera upphefð að þessu,
sagði hann kuldalega. — Hversvegna
Hann þagnaði. Cecily horfði á
liann, eins og hún vildi festa livert
smáatriði í útliti lians í minni sjer.
Hann fann blóðið streyma að gagn-
augunum.
— Það gildir einu, sagði hún lágt.
Mjer þykir leitt ef jeg hefi gerl yður
ógreiða. En það er sagt, að einu sinni
á æfinni komi þetta fyrir okkur öll.
Hún þagnaði og strauk fingrun-
um gegnum hár'ið.
— Pabbi hefir beðið m>ig að bjóða
yður heim. Það er s'agt, að þjer sje-
uð svo einrænn, en hann hjelt, að
jeg gæti talið yður liughvarf. Það
var ástæðan til jiess, að jeg náði í
yður hingað.
Það lá v.'ið að það væri móðg-
andi hve skyndilega hún breytti um
útlit og raddhreim, og lnin vissi
auðsjáanlega af þessu. Og þó fann
hann til óviðráðanlegrar löngunar
til þess að vefja liana örmum og
svifta af hennii þessum hjúp, sem
hún liafði vafið sig í.
En sú löngun hvarf undir eins og
hann sökti sjer o'fan í dimmu end-
urminningarnar um fortíð sína, end-
urminningar er hún mundi ekki
skilja, vegna þess að hún haf'ð'i
ahlrei þekt nema björtu hliðarnar
á tilverunni.
— Jeg sagði, að jeg ætti ekki heima
hjá yður og föður yðar, og það
meinti jeg. Jeg kom hingað í dag,
aðeins af því, að mjer leiddisl heima.
Hún bandaði frá sjer hendinni. —
Jæja, þá tölum við ekki meira um
það! Pabba hefir máske dottið í liug,
að þjer munduð ef til vill skemta
gestunum með því að segja þeim
nokkrar smásögur. Hann er svo
barnalegur.
Hún hallaði sjer aflur á bak og
liorfði út yfir vatnið, þar sem langar
bláar randir og gullroða kvöldbjarm-
ans lagði yfir frá vestri.
— Hafið þjer nokkuð á móti þvi
að við sitjum hjer nokkrar mínútur.
Við skulum ekki tala saman! Það er
svo fallegt hjerna!
Dorseth svaraði ekki. Hún liorfði
á rökkur sumarnæturinnar eins og
Ijetta slæðu yfir skóginum og vatn-
inu. En liann leit gegnum hláleitu
þokuna atburð þann, sem hafði brent
sig inn í meðvitund hans .... -------
Drengurinn var seylján ára og stór
eftir aldri. Hann var magur, en und-
ir sólbrendu hörundinu átti hann
vöðva, sem voru vanir að starfa.
Þegar húsbóndi hans, góði bóndinn,
dó, tók tengdadóttir hans við búinu.
Hún var duglegri en gamli maðurinn
en ekki eins góð manneskja. F ír-
eldralausi drengurinn var sendur út
á guð og gaddinn, með böggul af
smurðu brauði í pappatöskunni sinni
og einn shilling i vasanum. Fallegur
nýr bíll liafði ekið frani lijá og liann
hafði fengið að aka í honum tólf
ógleymanlega kílómetra. En á bæj-
unum sem hann kom á, þurfti eng-
inn á hjálp hans að lialda. Síðasti
eyririnn liafði farið í morgunmat
fyrir tveim dögum.
Hann hafði einsett sjer að lialda
áfram ferðinni þangað til hann kæmi
í stóran bæ, sem hjel Seaton. En
hvaðan átli hann að fá jirek til, að
komast svo langt? Garnirnar gaul-
uðu af sulti, og liann var sár í öll-
um liðamótum. Aurinn fór ofan i
skóna hans og settist í öll fleiðrin.
stni skórnir höfðu nagað, því að
hann var berfættur i skónum.
Drengurinn haltraði áfram. En sól-
in var farin að liníga, svo að það
gæti varla liðið á löngu, þangað lil
einhverir kæmu á bílunum sinum
frá vinnu. Það komu líka tveir bil-
ar rjett á eftir, en þeir vildu ekki
ljetta honum leiðina.
Drengurinn riðaði áfram vegimi.
sem virtist engan enda ætla að taka.
Hann ætlaði að reyna að komasl
upp í vagn iiúna, hvora áttina sem
liann færi.
Loks kom bifreið á eftir lionum.
Hann baðaði út öngunum og bifreið-
in nam svo fljótt staðar, að það ískr-
aði í hemlunum á henni. Þar sal
maður við stýrið og var einn. Hann
brosti, en eithvað var það í svip
hans seni gerði, að hrollur fór um
drenginn og hann hörfaði undan. En
þegar maðurinn lyfti brúnum og
rjetti fram hendina lil þess að selja
vagninn á stað aflur, kom kaldur
kvíðasvipurinn fram á enni drengs-
ins.
— Æ, má jeg ekki aka með yður
lil Seaton. Það eru víst eklti nema
líu kílómetrar þangað!
Maðurinn svaraði engu; liann glotti
og stakk liendinni ofan í vasa sinn
og dró upp shilling, sem hann fleygði
út á vegabrúnina, svo ók hann á-
fram.
Drengurinn starði forviða eftir bif-
reiðinni og fór svo í ákafa að leita
að peningnum.
Hann hafði einmitt fundið liann
þegar þrumuskúr dundi yfir. Hann
kreysti hendina utan um peninginn
og lagðist svo á magann ofan á
pappatöskuna <sína og ætlaði að biða
þannig, þangað til veðrinu slotaði.
Hversvegna skyldi þessi gjöfuli inað-
ur ekki liafa viljað lofa honum að
aka með? Líklega myndi hann eiga
lieima hjerna rjett hjá, eða fara
krókaleið.
Drengurinn hrestist við biðina og
þegar skúrinni slotaði hjelt hann á-
fram. Það var komið að miðnætti
þegar hann loks sá Ijósin í Seaton.
Hann lijelt áfram hálf meðvitund-
arlaus og liugsaði ekki um annað en
•peninginn, sem hann kreysti í krept-
um lófanum. Og án þess hann vissi
hvernig það atvikaðist, var liann
kominn inn í ódýrt veitingahús. Hann
settist á stólbrík innan við dyrnar.
Þjónninn kom og starði á hann.
— Mig langar í eitthvað að borða.
sagði drengurinn og rjetti fram pen-
inginn. — Mjer er sama livað jiað er.
Þjónninn fór og drengurinn fór
að horfa á hina gestina til þess að
sofna ekki. Við drykkjuborðið sálu
þrír menn, og það fór gleðiylur um
drenginn, þegar hanii sá, að einn
þeirra var maðurinn.'sem liafði gefið
honum peiiinginn.
Þjónninn kom aftur og fleygði pen-
ingnum á trjeborðið fyrir framan
drenginn. Það var svo skritið í hon-
um hljóðið þegar liann datt.
— Ef þú hefir ekki betri peninga
en þetta, þá er þjer vissast að hypja
þig burt sem fyrst!
— Það hlýtur að vera misskiln-
iligur, stamaði: drengurinn, og flýtli
sjer að drykkjiiborðinu. Falski peu-
ingurinn var i útrjettri hendi liari.-:.
— Sjáið þjer, herra, sagði hann
— það hlýtur einhver að hafa svik-
ið yður. Þjer gáfuð mjer þennan
pening í kvöld, en hann er ógildur.
Ókunni maðurinfi glápti fyrst a
liann. Svo rak hann upp ruddahlát-
ur. En hláturinn liætti skyndilega,
eins og skelt væri liurð.
Svo gaf hann drengnum hnefa-
liögg í brjóstið.
Nokkru síðar rankaði drengurinn