Fálkinn - 16.10.1937, Page 3

F Á L K I N N
3
Haraldur Á. Sigurðsson og Ingibjörg Steinsdóttir, sem: Dormar og
Stephanie d’lslande söngkona.
VIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM.
Ritstjórar:
Vilh. Finscn og Skúli Skúlason.
Framlcvwmdastj.: Svavar Hjaltested.
Adatskrifslofa:
Bankastræti 3, Reykjavík. Sími 2210.
Opin virka daga kl. 10—12 og 1—(i.
Skrifstofa i Osto:
A n 1 o n S c h j ö t h s g a d e 14.
Blaðið kemur út hvern laugardag,
Áskrii'tarver'ð er kr. 1.50 á mánuði:
kr. 4.50 á ársfjórðungi og 18 kr. árg.
Erlendis 24 kr.
Allar áskriftir greiðist fyrirfrani.
Auglljsingaverö: 20 aura millimeter
Herbertsprent.
Skraddaraþankar.
„Vel að sjer til munns og handa“
er sagt um sumt fólk, sem ekki að-
eins hefir lagl stund á bókleg fræði
heldur jafnframt tamið sjer ein-
hverjar greinir handavinnu betur
en fjöldinn. Þetta, að vera vel að
sjer til handanna hefir jafnan verið
í metum haft, sumpart hjá þeim,
sem amasl við bókvitinu, sem ekki
verður í askana látið, sumparl af
þeini, sem viðurkenna, að þ.etta að
vera vel að sjer lil munns og handa
jiurfi helst að fyjgjast að, ef vel eigi
að fara.
En þetta, að vera vel að sjer til
handanna er i rauninni miklu víð-
lækara, en manni linst j)að í fljótu
bragði vera. Því að þa'Ö nær ekki
aðeins lil þess, sem venjulega er
kallað „handavinna" heldur og til
þess, sem kallað er erfiðisvinna.
Það er ekki aðeins stúlkan, sem
kann fjölda tegunda af hannyrðum.
sem er vel að sjer til handanna,
lieldur lika erfiðismaðurinn, sem
kann vel að fara með áhöldin sín,
I. d. skófluna eða ljáinn. Verklaginn
maðúr er vel að sjer til handanna.
Vinnulagið er svo ólíkl og mismun-
andi fullkomið hjá tveimur mönnum,
þó þeir hafi mjög líka líkamsburði,
að það gegnir furðu. Þar er uppeld-
ið skólinn sem ræður árangrinum af
vinnunni, ásaml vitanlega meðfædd-
um hæfiléikum og verklægni og á-
luiga fyrir starfinu.
Á þcirri uppfræðsluöld, sem nú
er, má það heita furðulegt, hve lil-
iil gaumur því hefir verið gefinn,
að glæða áhuga unglinganna fyrir
rjettu vinnulagi. Og ])ó er það ekki
litils um vert að þetta Iærist. Við
ýmsa algenga vinnu sem margir
stunda saman, má olt sjá, að sumir
yinna sjer erfitt og verður ])ó minna
ágengl en liinum, sem vinna sjer
niiklu Jjettara. En auðvitað er það
fyrir méstu um alla vinnu, að menn
geti unnið hana sjer sem ljetlast,
Jeyst hana vel af hendi, og þó haft
mestnn árangur. Það er markmið
vinnuvísindanna. Og það er áríðandi
að mönnum lærist rjettu vinnuað-
ferðirnar, þvi að „hvað ungur neni-
ur gamall temur“ en hinsvegar mjög
erfitt að kenna uppkomnum mönn-
nm nýtt vinnulag, eftir að skakkái
aðferðir eru orðnar þeim rótgrónar.
A þeim fólkseklutimum, sem nú er
svo mjög kvartað undan - þrátt
fyrir vaxandi atvinnuleysi —- þá er
mikið undir því komið, að vinnu-
þróttur einstaklingsins fari ekki lil
ónýtis fyrir skakkar vinnuaðferðir
Og vinnan sjálf verður starfsmann-
inum til því meiri ánægju, sem ár-
angurinn er betri.
Leikhúsið.
Leikfjelag Reykjavikur hefir ný-
lega hafið starfsemi sína á komandi
leikári með bráðfjörugum gaman-
leik, sem nefnist „Þorlákur þreylti".
Leikurinii er eftir þýska höfunda
Neal og Farnier, en Emil Thorodd-
sen hefir þýtt hann og heimfært
upp á íslenska staðhætti. Þetta er
hreinn gamanleikur, enda verður
hann ])að lika i meðförum Leikfje-
lagsins, og það svo að sjaldan hefir
hetur tekist i þvi efni.
Þorlákur Dormar og Ágústa frú
hans eru aðalpersónur leiksins og
fara með hlutverk þeirra herra
Itaraldur Á. Sigurðsson og frú
Marta Indriðadóttir. Haraldur er frá-
bær gamanleikari. Hann hefir dreg-
ið sig i hlje frá leiklistinni nú um
nokkurt skeið, og var því bæjar-
búum enn meira fagnaðar fni að sjá
ltann aftur á Jeiksviðinu, enda voru
viðtökurnar, sem hann fjekk, hinar
ágætustu. Hann leikur eiginmann,
sem er nokkuð hnappsetinn af kon-
unni, en þrátt fyrir það fer hann
sinu fram og er ekki ailur þar seni
hann er sjeður. Hann hefir neyðst
til að veðsetja dýra silfurnælu, sem
konan hans á, til þess að hjálpa
ungri stúlku til söngnáms, sem
raunar virðist þó liafa hugann við-
ar en við listina. Auðvitað má kon-
an ekki vita af neinu, og til þess
að vinna upp kostnaðinn og leysa
út næluna, gerist hann yfirþjónn á
Hótel Grímsby á næturnar. Honum
verður þvi býsna svefnsamt á dag-
inn, svo að ]>að vekur talsverða
úndrun konu hans og heimafólks,
en engan grunar þó neitt sjerstakt.
Þorlákur hefir nefnilega fundið upp
ágætt ráð til ])ess að forðast tor-
trygni konu sinnar. Hann hefir látið
taka upp hrotur miklar og svefnlæti
á grammófónsplötu, og áður en hann
iaumast út á kvöldin, setur hann
grammófóninn i gang, og þegar svo
kona hans .heyrir hroturnar, geng-
ur hún auðvitað að þvi vísu, að ])að
sje maður hennar, og grunar ekki
neitt. En svo má þó segja hjer sein
oftast ella, að upp koma svik um
siðir, en alt endar þó í friði og sátt
og samlyndi. Ótal hlægileg, bráð-
fyndin og skemtileg atvik reka hvert
annað leikinn á enda, og yrði það
of langt mál að segja frá því og
yrði þó aldrei gert svo, að það gæti
komið í stað þess að sjá leikinn
sjálfan.
Aðrar persónur leiksins eru Adda,
dóttir Dormarshjónanna (Magnea
Sigurðsson), Jóna vinnustúlka þeirra
hjóna (Hildur Kalman), Felix eilífð-
arnámsmaður, frændi Þorláks þreytta
og leigjandi (Gestur Pálsson), Vig-
fús Jónsson stórkaupmaður, vinur
Þorláks (Pjetur Jónsson), Jón Fúss
„originalt" tónskáld, sonur Vigfúss
(Indriði Waage), Stephanie d’Is-
lande, söngkona (Ingibjörg Steins-
dóttir), Jósef Hríseyingur, kennari
(Valur Gíslason), fsak Jónsson
fræðslumálastjóri (Jón Aðils),
Blomsterbjerg eigandi Hótels Gríms-
by (Brynjólfur Jóliannesson), Höski
vikadrengur á Hótel Grímsby (Sig-
fús Halldórsson) og Anna, þjónustu-
stúlka á Hótel Grímsby (Helga
Kalman). Leikurinn er yfirleitt mjög
vel leikinn, bráðfjörugur og skemti-
ltgur í besta lagi, Indriði Waage
hefir annast leikstjórnina.
Stjórn Leikfjelags Reykjavikur er
nú þannig skipuð, að Ragnar E.
Kvaran er formaður, Brynjólfur Jó-
hannesson ritari og Hallgrímur
Bachmann gjaldkeri.
Um starfsemi fjelagsins á koni-
andi vetri farast Ijelagsstjórninni
þannig orð:
„Leikárið, sem hefsl með þessum
leik, Þorláki þreytta, verður senni-
Iega eftirminnanlegl í sögu Leik-
fjelagsins. Alt bendir til þess að ó-
venjulega fjölbreytl viðfangsefni
verði tekin til meðferðar. Þegar þess
um gamanleik, sem nú er sýndur,
er lokið, verður tekið til meðferðar
markverl leikrit eftir snillinginn
enska, Sanerset Maugham, er nefn-
ist „Fyi irvinnan". Maugham er nú
talinn í fremstu röð enskra höfunda,
og er honum jafn sýnt um að skrifa
langar skáldsögur, smásögur og leik-
rit. „Fyrirvinnan", sem heitir Thc
Breadwinner á frummálinu, er
skrifað með mikilli gletni þrátt fyr-
ír mjög alvarleet viðfangsefni og má
óhikað fullyrða, að það leikril muni
vekja óskipta athygli leikhúsgesta.
Þá er og fyrirhugað að taka til með-
ferðar sem jólasýningu mjög fagran
söngleik undir nafninu „Liljur vall-
arins“. Um tuttugu sönglög varpa
unaðlegum blæ yfir leikritið og spá
um vjer þá, að allur Reykjavíkur-
bær hljómi af ])essum fögru lögum
eftir að leikurinn verður kominn á
sviðið.
Ekki er fullráðið um viðfangsefni,
sem tekin verða fyrir siðari hluta
vetrarins. Þó er scnnilegt að ráðist
verði i að sýna rússneskl leikrit
eftir Katayew, Katayew er einn af
vinsæluslu höfundum hins nýja
Rússlands, fullur af kímni og' góð-
látlegri gletni og beitir henni með
mikilli fimi, er hann er að lýsa
hinni rússnesku æsku.
Stjórn Leikfjelagsins hefir undan-
farið verið mjög í önnum við að
lesa leikrit eftir íslenska höfunda.
Þykir henni ekki um annað meira
vert, en er henni berast frumsam-
in, íslensk leikrit, því að enn eru
þær bókmentir ekki margbreyttar
hjer á landi, svo sem kunnugt er. En
nú hefir svo brugðið við, að merki-
lega margir rithöfundar hafa tekið
að glima við leikrits-formið og mun
Leikfjelagið leggja kapp á að sýna
það lielsta og besta er því hefr
borist í hendur.
Oss hafa borist þær fregnir lii
eyrna, að Einar H. Kvaran sje nýlega
tekinn að semja nýtt leikrit. Þetta
mun eflaust vera kærkomin frjetl
öllum leikhúsgestum, þvi að fá leik-
rit hafa orðið vinsælli meðal lands-
manna en þau, er E. H. K. hefir
samið“.
Leikfjelagið hefir int af hendi
merkilegt menningarstarf á undan-
förnnm áratugum, enda þótt eigi hafi
ætíð jafnvel til tekist um val leik-
rita eða meðferð þeirra. Allir, sem
leikstarfsemi unna og meta hana að
verðugu, munu óska þess, að vegur
fjelagsins fari vaxandi og starfsemi
])ess megi verða sem íriest og best
á komandi vetri.
Afsakið þjer kaupmaður.
Mætti jeg ekki fá að tala við hann
Öla, sendisveininn hjerna, jeg er
afi hans.
— Því 'miður er hann ekki við-
látinn núna, hann fjekk fri fyrir
hálftíma til þess að fara i jarðar-
fcrina yðar.