Fálkinn - 29.01.1938, Blaðsíða 3

*
F A L K 1 N N
VIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM.
liilstjórar:
Vilh. Finsen og Skúli Skúlason.
Framkvirmdastj.: Svavar Hjaltestcd.
Aðalskrifstofa:
Öankastræti 3, Reykjavik. Siini 2210.
Opin virka daga kl. 10—12 og 1—6.
Skrifstofa i Oslo:
A n l o n Sch jöt'hsgadc 14.
Blaðið kemui' út hyern laugardag.
Vskrii'tárverð er kr. 1.50 á mánuði:
<r. 4.50 á ársf'jórðungi og 18 kr. árg.
Er.lendis 24 kr.
Allar áskriftir greiðist fyrirfram.
Auglúsingaverð: 20 aura millimetei
Herbertsprenf.
Skraddaraþankar.
Þjóðsagan segir okkur skemtilega
i'rá því, hvernig fór þegar skrattinn
fór að skapa inann. — Skinnlaus
köttur varð úr því“.
Sá sem kvað trúði því, að það
væri hlutverk skaparans en ekki
skrattans að skapa manninn. Skratt-
inn var þarna að sletta sjer fram i,
og ætlaði að vinna verk, sem 'hann
hafði ekki liundsvit á. Og þvi fór
sem fór. Skinnlaús köttur varð úr
því‘‘.
Það má margt af þessu iæra. Mað-
úrinn þykist að vísu fullkomiun, og
geta lagt gjörfa liönd á flest. En þó
hef-ir það orðið reynslan, að maður-
inn kemst ekki yi'ir að læra alt, þvi
að- Íífið er orðið svo margvíslegt.
Jafnvei villimennirnir liafa verka-
skiftingu — að minsta kosti milli
karia og kvenna — og hvað mundi
þá vera um hina, sem lifa við hin
flóknu iífskjör menningarþjóðanna.
Sami maðurinn getur aldrei orðið
skósmiður, prentari, söðlasmiður, trje
smiður, prestur, búfræðingur og lækn-
ir, af þeirri ástæðu að liann keihst
ekki yfir að læra |>að sem til þess
þarf.
En það cr ein tegund manna, sem
liefir vit á öllu, og getur alt. Þessi
manntegund er þeim kosti búin, að
hún hefir aldrei lært neitt. Þessvegna
er hún jafnvíg á alt. Hún. ristir all-
staðar jafndjúpt — og flýtur á öll-
um grynningum.
Þessi inanntegund þarf ekki á sjer-
l'ræðum að lialda. Nei, ónei! Hún
hefir svoddan kynstur af „hcilbrigðri
skynsemi“ að hún þarf aldrei að
leita til sjerfræðinganna. F.kki þarf
hún að kunna lögfræði til þess að
knjesetja lögfræðingana, ekki þarf
hún að hafa alist upp í sveit til
|)ess að gefa bændunum liollræði
um hvernig þeir eigi að verka súr-
hey eða lækna skitupest. Ekki þarf
hún að hafa sjeð dregið fyrir síld
til ])ess að kenna sjómönnunum að
veiða síld. Þessi manntegund er
svo vitur og þrútin af heilbrigðri
skynsemi, að bún þarf ekki að halda
á reynslunni.
Þau öfugmæli gerast stundum, að
svona menn eru settir til ]>ess að
dæma um verk þeirra, sem reynt
hafa að læra verkið, — og kenna
þeim að gera betur. Þekkingarlaus
þingmaður setur löggjöf um mái,
sem hann þekkir ekki fremur en
kínversku, og brjóstgáfaður nefnd-
armaður getur sagt til um, hvar eigi
að setja bryggju eða brúa á, miklu
betur en nokkur verkfræðingur.
Hvað er að fást um það, þó að
skinnlaus köttur verði úr því, eins
og þegnr skrattinn fór að skapa
mann.
Kínversk sýning.
í Markaðsskálanum við lng-
ólfsslræti er nú opin nýstárleg
sýning, sem mörgum mun leika
forvitni á að sjá, en það er sýn-
ing á ýmsum kínverskum mun-
um, aðallega listiðnaði ýmis
lconar, sem frú Oddný E. Sen
hafði með sjer frá Kína, er liún
kom liingað til lands í haust.
Það vekur furðu, hversu margir
vandaðir gripir eru þarna sam-
an komnir af ýmsu tagi. Mest
er þar postulín og leirvörur,
v asar, skálar, krukkur og stytt-
ur af kínverskum goðum, út-
skornir munir úr trje og fila-
beini og enn freniur kínverskir
dúkar og listvefnaður, sem ber
volt um fráliæra smekkvísi og
hið öruggasta handbragð. —
Hjer birtist mynd af einum
sýningarmunanna, en það er
líkneski af Mi-lu-fu, guði gleði
og samlyndis.
„Hólkabætur".
í greininni uni Hornstrandir i
Fálkanum 8. jan., bls. 5, er þessi
setning: „Hæðirnar austan við
Bjarnanes eru þaktar lynggróðri og
stör og nefnast Hólkabætúr af ó-
kunnum og óskiljanlegum ástæðum“.
Nafnið mun vera afbakað í með-
förnm, fyrst eftir óskýrum frain-
burði og síðan að rithætti.
Þarna á „hæðum“ Hornstranda
mun vera talsvert víðlendi, sem alt
frá landnámi hefir verið grýtt,
brjóstugt og gróðurlítið. í forncld
hefir slíkt iandslag verið kallað
hölkn, (af sömu rót og hörsl?).
Var þá og vel skiljanlegt, að gagn-
lcgur lynggróður og þvi fremur fá-
gætir stararblettir á slíku harðlendi,
væri nefndir Hölknabœtur. Hygg jeg
þvi að það sje rjetta nafnið. (Sbr.
orðabækur J. E. og Sigf. Bl., svo og
Visnakver Fornólfs: „hölknin
gróa“).
Nafn þetta ber því vott um skiln-
ing og nákvæmni, ásamt lifandi lýs-
ing og sagnfræðilegu og málfræði-
legu sígildi, sem nafngjafir forfeðra
vorra yfir höfuð, eru svo auðugar af.
Hugsunarleysi, fáfræði og skiln-
ingsleysi manna á síðari öldum og
okkar sem nú lifum, liefir afbakað
og rangfært býsna mörg góð og
gild orð og örnefni. Það er því ekki
minni nauðsyn en að safna örnefn-
um, að „doktórar“ vorir i málfræði
og sagnfræðum, leiðrjetti afbökuð
nöfn og útskýri gildi þeirra sem
torskilin eru.
V. G.
Nýr golfkennari.
Golfklúbbur Islands hefir nýlege
fengið erlendan kennara hingað tii
Beykjavíkur, til þess að veita fje-
agsmönnum tilsögn í golfleik, og
’kom hann hingað með Brúarfossi
síðast. Hann er Kaliforníumaður áð
nafni Mr. Rube Arneson, ög hefir
árum saman fengisl við golfkénslu.
Síðastliðin 4 ár stundaði liann
kenslu þessa í Danmörku. Er þar
áhugi mikill fyrir golfíþróttinni,
eins og raunar alls slaðar á Norð-
urlöndum. Hafa I)anir sýnt áhuga
sinn í verki með því að '’eria miklu
fje til brautarbygginga, ekki aðeins
sjálfra sín vegna, heldur til þess að
auka ferðamannastrauminn til
landsins, sem þeir vona að verði
er ferðamönnum gefst færi á að iðka
þar golfíþrótl við góð skilyrði
Kenslan Jijer fer fram innanhúss i
eetur í hinu nýja liúsi klúbbsins á
Oskjulilið. Mr. Arnesen er víðkunn-
ur fyrir leik sinn og kenslu i golf.
Aleðal nemanda hans er Bing Cros-
by, kvikmyndaleikarinn frægi, sem
margir kannast við hjer.
Það, sem meðal annars olli því,
að Mr. Arnesen réðst hingað til
golfkenslu, er það, að bróðir hans,
Mr. Walter Arnesen liefir dvalist
hjer að undanförnu sem golfkennari,
og ljet hann mjög vel af dvöl sinni
hjer á landi. Vakti lof hans um ís-
land foi-vitni og áhuga bróður hans,
svo að hann fór að langa til þess
að reyna sjálfur, hvað liæft væri
í því. Og nú er hann hingað kom-
inn, og það er óskandi, að hann
verði ekki fyrir vonbrigðum.
Appollo - i 260 molum.
Leslie Shear prófessor við Prince-
town-háskólann i Bandaríkjunum lief
ir undanfarið starfað að forninenja-
grefti í Aþenu og á síðastliðnu hausti
fann hann einn merkilegasta forn-
menjafund, sem gerður heíir verið
])ar i þeirri miklu fornleifaborg.
Prófessor Shear var að grafa á
hinu forna aðaltorgi borgarinnar og
fann þar brunn, sein fyltur hafði
verið með allskonar „drasli“. Þegar
verið var að grafa upp brunninn
rakst prófessorinn á fjölda af stór-
um og smáum íílabeinsbrotum á
botni brunnsins. Hann gekk þess
ekki lengi dulinn, að lirotin væru
úr gamalli myndastyttu, því að
stærstu brotin voru liöfuð, liand-
leggur og fótur af líkneski. Var nú
alt gerkannað sem upp úr brunnin
um hafði komið og hver einasta fila-
beinsflis tind úr. Siðan hófst sein-
3
Bjarni Þorkelsson, Sölvhólsgötu
12, varð 80 úra 25 þ. m.
Guðm. Bergsteinsson, kaupm.,
Flatey á Breiðafirði, verður
sextugur 1. febr. n. k.
Ekkjan lngibjörg Cýrusdóttir,
Fálkagötu 8, . Grímsstaðaholti,
verður 60 ára 30. þ. m.
legt verk: að skeyta saman allar
flísarnar. Þær voru 206 talsins og
sumar ekki stærri en kaffibaun.
Mikið vantaði líka af flísunum og
þar varð að skeyta vaxi í myndina.
En þegar myndastyttan var lcpm-
in saman kom það á daginn að hjer
var um að ræða eitt af listaverkum
frægasta myndhöggvara fornaldar-
innar: hinn svonefnda Appollon
Lykaios eftir Praxiteles, en mynd
þessa þektu menn ekki af öðru en
lýsingum Lúkians og af myndum á
peningum. Er talið að þessi mynd
sje yfir 2000 ára gömul. — Praxiteles
var uppi milli 370 og 330 f. Kr. og
er kunnastur fyrir mýndina Afrodite
frá Rnidos. En það var fyrsla gyðju-
myndin, sem gerð var klæðlaus og
táknaði þannig byllingu í list Forn-
Grikkja.