Fálkinn - 18.04.1941, Blaðsíða 2

2
F Á L K I N N
- GAMLA BÍÓ -
LJÓSIÐ SEM HVARF.
Fyrir tveimur dögum kom í bóka-
verslanirnar býðing Árna frá Múla á
hinni frægu sögu Kiplings: Ljósið sern
hvarf. Hafði Árni lesið hana upp i
útvarpinu áður. Og nú á næstunni
ætlar Gamla Bíó að sýna kvikmynd,
sem bygð er á þessari sögu. Þannig
sameinast prentvjelin nútímaundrun-
um: útvarpinu og kvikmyndini um að
kynna íslenskum almenningi þessa
sögu Kiplings.
Og það er vel farið. Því sagan er
meistaraverk þessa enska skáldmeist-
ara, sem máske á dýpri rætur í
hreskri þjóðarlund en nokkurð annað
skáld þessarar aldar. Kipling var og
er skáld hins breska heimveldis, al-
inn upp í Indlandi og með útsýn yfir
alt sem enskt var.
Sagan um „ljósið sem hvarf“, um
listamánninn sem missir sjónina mun
lengi verða talin með hugðnæmustu
verkum Kiplings. Forleikurinn um
munaðarleysingjana tvo, Dick og
Maisie, sem eru aðeins 14 og 12 árá,
tekur mann taki, sem ekki er linað á
fyr en sagan er á enda. Þau ætla sjer
bæði að verða listamenn og hún er
honum ákveðnari i þessu, en saml
fer svo, að honum miðar betur á-
fram, teikningar hans frá styrjöld-
inni í Súdan gera hann frægan og
hann verður eftirsóttur blaðateiknari.
En i styrjöldinni fær. hann áfall, sem
síðar verður til þess að ræna hann
sjóninni. Þegar hann kemur til
London finnur hann Maisie eftir
langa leit; hún hefir ekki ennþá
„komist úr kútnum“ og hlotið þá
frægð sem hún þráði.
Þannig er upphaf sögunnar, en i
raun og veru er það að bera í bakka-
fullan lækinn að rekja hana. Hins-
vegar skulu sögð nokkur orð um
filmuna.
Það er Paramount, sem hefir tekið
han'a en leikstjóri er William A.
Wellmann. Aðalhlutverkið, Dick, leik-
ur Ronald Colman, og er það ekki
efamál að hann hefir gert marga
unga stúlkuna meyra fyrir hjartanu
í þessu hlutverki. Vinur hans og fjc-
lagi, Torpenhow eða Torp, sem er
mesti sæmdarmaður í hvívetna er
leikinn af Walter Houston, en Maisie
af Muriel Angelus. Götustelpuna
Bessie, sem kemur þarna mikið við
sögu, leikur hin ágæta leikkona Ida
Lupino.
Það er óblandin ánægja að sjá
þessa mynd, sem bæði hvað leik og
umliverfi snertir er hin vandaðasla
og samboðin sögunni sem hún segir.
Þeir mörgu, sem liafa heyrt eða lesið
söguna, munu ekki sitja sig úr færi
að sjá liana þegar liún kemur á sjón-
arsviðið í Gamia Bíó.
- NÝJA BÍÓ -
VIÐ SVANAFLJÓT.
Það hefir farið eins og spáð var
hjer í síðasta blaði, að kvikmyndin
„Swanee River“ mundi fljótlega eign-
ast vini. Hún liefir ekki aðeins eign-
ast vini heldur einnig aðdáendur,
sem lelja liana með allra bestu mynd-
um, sem þeir hafi sjeð lengi. Styður
þar alt að: hugnæmt efni og alvöni
blandið, yndisiegur söngur, gletlin
lilbrigði og fagurt umhverfi.* Og ekki
dregur það úr ánægjunni, að myndin
er öll tekin með eðlilegum litum
(tecnicolor).
Don Ameclie hefir getið sjer nýjan
orðstir með leik sinum í hlutverki
Stephen C. Fosters, hins ógæfusamu
söngþrúðs úr norðurfylkjunum, sein
lieillatist svo af söngvum svertingj-
anna, að hann varð eins og berg-
numinn af þeim. Að liann kvæntist
stúlku úr suðurfylkjunum varð vitan-
lega til þess að gera honum málefn-
ið ennþá hjartfólgnara. En hver hefir
sinn djöful að draga. Foster var
drykkfeldur, og jafnan þegar á móti
bljes þá leitaði hann huggunar hjá
Bakkusi og braut allar brýr að baki.
Stephen Collins Foster var fædduv
í Pittsburg 4. júní 182(i og dó í mestu
fátækt i New York 13. janúar 1804.
Var faðir lians kaupmaður af írskum
ættum. Snemma bar á bljómlistar-
lineigð lijá honum og lærði liann að
leika á ýms hljóðfæri, þ. á. m. gítar
og banjo þegar hann var barn að
aldri. Hann var líka hneigðúr fyrir
tungumál og lærði bæði þýsku og
frönsku. Þrettán ára gamall samdi
hann fyrsta lagið, sem þolað liefir
tímans tönn; lijet það „Sadly to Mine
Heart Appealing" og þremur árum
siðar annað lag, sem frægl varð:
„Open Thy Lattice, Love“. En 17 ára
gerðist haiin skrifstofuþjónn hjá
bróíur sínum og var þar þrjú ár.
Á þeim árum sagdi hann ýms af sín-
um frægu lögum svo sem „Old Uncle
Ned“og „Oh, Susanna", og fengu þau
svo góðar viðtökur, að Foster afrjeð
að helga sig allan sönglistinni, þó að
lítið fengi liann í aðra liönd. Lög
hans voru sungin um öll Bandaríkin,
en höfundurinn svalt. Síðan konm
söngvarnir „My Old Kentucky Home“,
„Old Folks at Home“ (eða Swanee
River), „Old Black Joe“, „Ring Ring
de Banjo“, „De Camptown Races“ og
„Jeanie with the Light Brown Hair“,
og heyrast margir þeirra í kvikmynd-
inni. Dálítið fjekk hann fyrir þessar
tónsmíðar sínar, t. d. hafði hann
1500 dollara fyrir „Old Folks at
Home“. Við flest lögin samdi liann
Ijóoin sjálfur. Hann samdi fjölda
sönglaga en svertingjalögin lians liafa
orðið lífseigust. Það er tilorðning
þessara laga, sem „Við Svanafljóí ‘
sýnir á svo snildarlegan liátt.
IIASIÍOLA BIO.
Teiknlna Gísla flalldórssonar 00 Sigvalda Thordarsonar.
Fálkinn birtir hjer nokkrar myndir
af teikningum tveggja ungra húsa-
meistara, Gísla Halldórssonar og
Sigv. Thordarsonar, en þær fengu
önnur verðlaun á samkepninni, sem
lialdin var. En fyrstu verðlaun fengu
þeir Sigurður Guðmundsson og Eirík-
ur Einarsson, en Gunnlaugur Hall-
dórsson III. verðlaun.
Fyrst er mynd af framhlið hússins
að Austurstræti ö. En á næstu mynd
sjest t. v. grunnteikning að neðstu
hæð hússins; en gólf þeirrar hæðar
er jafnhátt gangstjettinni fyrir utan.
Þar er, Austurstrætismegin, opið and-
dyri (dökt á teikningunni), svo stórt
að þar geta staðið 300—400 manns,
og er þetta haft til þess að ekki safn-
sit fólk á götunni fyrir utan, þegar
beðið er eftir afgreiðslu. Meðfram
hliðum þessa opna anddyris má koma
fyrir sýningarskápum og út í það
ganga báðummegin gangar, fyrir gesti
sem eru að fara út úr samkomusaln-
um. Inn af þessu opna anddyri er
svo annað minna og aðgöngumifia-
sala öðru megin en þá tekur við
forstofa, sem rúmar um 400 manns.
Inn af henni, í endanum að Hafnar-
stræti er svo breiður stigi upp á
loftið og stigar út í hliðargangana,
en úr þeim er útgangur úr liúsinu,
bæði í Austurstræti og Hafnarstræti.
Að baki uppgöngustiganna er eldhús
fyrir væntanlega veitingasölu bússins.
Til liægri á sömu mynd sjest sjálf-
ur samkomusalurinn með liliðarstig-
um neðan frá. Þarf £Ú mynd ekki
skýringar við.
Á næstu mynd sjest t. d. lítil for-
stofa undir svölunum og uppgangur-
inn á þær, ásamt klefum til ýmisrar
mrry'
47

•s-
uí
t
-.i-
'ít
•4
geymslu. En til vinstri er grunnmynd
af svölunum, með sýningarklefa á
bak við. Eins og sjá má af mynd-
inni er inngangurinn á þær á miðju,
nokkuð framarlega. Meðfram hliðun-
um eru svo stúkurnar, en fremst til
beggja hliða er útgangur, sem nota
má ef eldsvoða ber að böndum.
Sjerstaka áherslu hafa liúsameist-
ararnir laingt á, að koma „akustik“
hússins þannig fyrir, að það sje gotl
til hljómleika, jafnframt því að liljóm-
myndir njóti sín. Því að þetta tvent
gerir mismunandi kröfur.
Gert er ráð fyrir rúmgóðu plássi
og sætum, þahnig að fólk þurfi ekki
að troðast inn í sæti sín. Er miðað
við tvenjiskonar stólastærðir og ef
sú minni væri notuð rúmar liúsið alt
948 sæti, en ef sú stærri er notuð
verður sætatalan þessi: Betri sæti
niðri 341, almenn sæti niðri 207,
balkonsæti 272 og stúkusæti 28, eða
alls 848 sæti.
Loks kemur, á bls. 15. mynd, sem
sýnir hvernig byggingin mundi líta út
í liúsaröðinni i Austurstræti.
/) // „m, jíl, .. í, ( sí— )
1 [■a./u.jj mjí. jíj.4 Wkí3,.„
IjjíiujJ. 38Jí. JÍLJA 90*00.,..
f'í/ yu-Aíí 41 áAUmjAív i«Li JmJaAdn t
I MOJl
ÍJUíjLuí 2BJI *UuU<í 90X60,*