Fálkinn - 05.03.1943, Blaðsíða 2

2
FÁL.KINN
Guðm. Pjetilrsson
Gísli Kristjánsson
Bjarni Pjetursson
Bjarni Þorkelsson.
Jón Þ. Jónsson
Sigriöur Egjólfsd.
Þormóðsslysið
í dag ríkir sorg- í landi. Með
átakanlegum hætti hefir enn
komi í ljós, að líf er hverfult
og fallvalt. Hvarvetna á Islandi
hugleiða menn í dag sannleikann
um það, að „hér höfum vér ekki
borg sem stendur“. Þormóðsslys-
ið er eitt hið hörmulegasta slys
sem orðið hefir á íslandi um
langan aldur. Nokkru áður fórst
bátur í fiskiróðri. Heilir fóru
allir að heiman, en aldan reis
og eins og þjóðskáldið Matthías
segir: „Ó Guð sú báran er brött
og há, hún brotnar i himininn
inn“.
Víðsvegar horfa ástvinir dapr-
ir út á hafið í dag. Þessar línur
eiga að flytja þeim hjartanlegar
samúðarkveðjur.
I stríði lífs og sorgum „gefst
ai skjól, nema Guð.“ Fyrir trúna
á hann birtir yfir heimkynnum
saknaðar og trega.
Þessvegna er það sameiginleg
bæn allrar íslensku þjóðarinnar,
að Guð veri harmandi eftirlif-
andi vinum huggari og finni
þeim fótstig um framtíðina.
Sigurgeir Sigurðsson.
Fálkinn birtir hjer átta mynd-
ir til viðbótar þeim, sem birtar
voru í síðasta blaðk af þeim
sem fórust með „Þormóði“.
Samúel Pálssort, kaupm. á
Bíldudal, verður 65 ára 6. þ. m.
DÓMKIRKJAN í STRASBOURG
er talin ein af frægustu og tilkomu-
mestu kirkjum veraldarinnar, þó að
eigi sje lnin jafn stílhrein og dóm-
kirkjan í Köln. Strasbourg-kirkjan
gefur nefnilega sýnishorn af flestum
stíltegundum miðaldanna. Sá hluti
kirkjunnar, sem mesta aðdáun hefir
vakið, er aðaldyraboginn, með fjölda
standmynda, rósaglugginn mikli og
stjarnfræðilega klukkan, með mörg-
um hreyfanlegum myndum. En sjer-
kennilegust er þessi dómkirkja fyr-
Pjetúr Ingimundarson, slökkvi-
liðsstjóri átti 25 ára starfsaf-
mæli 1. þ. m.
ir það, að aldrei var fullgerður
nema annar turninn á henni. Þessi
einhyrningur er 142 metra hár og
endar í stórri spíru, en hinn turn-
inn er kolióttur.
FLÓÐGARÐARNIR í HOLLANDI.
Fra uppliafi vega sinna hafa Holl-
endingar átt í sífeldri baráttu við sjó-
inn. Hann var höfuðóvinur jjeirra, og
ruddist oft inn yfir hið lága land,
sem að nokkru leyti er neðar sjáv-
armáli, og hefir verið varið með
flóðgörðum. Árið 1421 var í Hollandi
eitt mesta sjóflóð, sem sögur fara
af, og eyðilögðust þá 72 bæir en um
100.000 mann fórust. En hafið gat
stundum verið vinur þjóðarinnar, sem
hún leitaði til þegar erlendir óvinir
rjeðust með her á Hollendinga. Þá
voru flóðgáttirnar opnaðar og sjór-
inn látinn helja inn yfir landið, svo
að óvinurinn varð að liörfa unda.
Með þessu vota vopni björguðu
Hollendingar Leyden Jjegar þeir
háðu frelsisstrið sitt ög þannig ráku
þeir lier Lúðvíks XIV. af höndum
sjer, þegar hann ætlaði að ráða
niðurlögum þjóðarinnar. Hinsvegar
verða Hollendingar sifelt að vera á
verði gegn sjónum, Jjví ef hann næði
að flóa yfir hið lága merskiland
mundu Hollendingar missa einn
besta hluta landsins. Þar, sem sand-
hólakampurinn ver ekki landið, hafa
verið hlaðnir flóðgarðar, sem sum-
staðar eru 12—14 metra háir. Og
meðfram ánum verður einnig að
hlaða garða, svo að Joær komisl til
liafs en flæði ekki yfir Jandið. Án
læssara skurða og vindmyllanna sem
dæla vatni af láglendinu, mundi
mikill hluti landsins liverfa undir
sjó. En Hóllendingar gera meira en
að halda við því landi sem þeir áttu.
Þeir hafa þurkað upp mikiiín liluta
Suðursjávar með stórkostlegum fyr-
irhleðslum, og er þessi landþurkun
eitt hið mesta mannvirki, sem fram-
kvæmt hefir verið á siðari árum.
VICTORIA-FOSSAIINIR.
Niagarafossarnir eru í meðvitund
flestra stærstu fossarnir í heimi, en
svo er ekki. Hinsvegar er eklci auð-
velt að skera úr um „stærðina", því
að hjer kemur til mála bæði hæð og
vatnsmagn. En Victoriafossarnir í
Zambezi í Afríku eru yfirleitt taldir
mestu fossar lieims, þvi að þeir eru
meira en heimingi liærri en Niagara
(343 fet, en Niagara 167) og fult
eins vatnsmiklir, að minsta kosti
þegar mest er í fljótinu, en Jjað er í
apríl á vorin. Enginn livítur maður
vissi um Victoriafoss fyr en Living-
stone fann ])á 1855, og skírði þá eft-
ir drotningunni sinni. — Fossarnir
skiftast í fernt, því að þrír klettar
sjtanda upp úr sjálfri fossbrúninni,
og fossarnir falla ekki beint niður,
liejdur brotna Jæir á hamrastöllun-
um. Fossbrúnin er skálialt við ár-
farveginn, svo að fossarnir skella
við bergið öðrumegin í gljúfrinu,
eins og títt er um ýmsa stóra fossa
lijer á landi, og verður af þessu gíf-
urlegur liávaði. Kringum fossana er
skógivaxið land, sem liefir verið
friðað af stjórninni í Rliodesia og
gert að þjóðgarði.
EDDYSTONE-VITINN.
Á hinum liættulegu Eddystone-
skerjum, 22 kílómetra í suðvestur frá
Plymouth hafa fjórir vitar staðið,
svo að sögur fari af. Sá fyrsti var
bygoúr af Iienry Winstanley, sem
var listamaður og sjervitringur. Var
sá viti úr timbri og ekki ólíkur ind-
verskri pagóðu í lögun. Hann var
ekki sterkur, en Winstanley treysti
honum og ijet þá ósk í Jjósi, að
hánn gæti orðið staddur í vita sín-
um, ef verulegt óveður og stórsjór
kæmi. Og eitt kvöldið, Jiegar ákveðV
ur virtist vera i aðsigi, Ijet hann
ferja sig út í ískerið, til að sanna,
að þessi ósk hans væri meira en
látalæti. Þetta var árið 1703 og lengi
á eftir var það færl í frásögur, hví-
likt tryllingsveður liefði verið þessa
nótt. En Jiegar birti af degi morg-
uninn eftir sásl að vitinn var horf-
inn af skerinu, og ekki urmull eftir
af byggingu Winstanleys. Fórst hann
þar ásamt mannvirki sinu. Siðar var
reistur nýr viti, en hann brann árið
1755. Þriðji vitinn var bygður 1759,
en þegar hann hafði staðið rúm 100
ár þótti honum ekki treystandi leng-
ur og var liann þá rifinn, að mestu.
En undirstaðan stendur enn, við
hliðina á hinum nýja Eddystone-
vita, sem var fullgerður árið 1882
al' sir James Douglas. „Varðjötunn
Ermasunds“ er þessi viti nefndur,
og er hann 51 metir á hæð.
Drekkið
i
Egils-ðl
t
I