Fálkinn - 17.09.1943, Page 3

F Á L K I N N
3
VIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM
Ritstjóri: Skúli Skúlason.
Framkv.stjóri: Svavar Hjaltested
Skrifstofa:
Bankastr. 3, Reykjavík. Simi 2210
Opin virka daga kl. 10-12 og 1-6
BlaðiÖ kemur út hvern föstudag
Allar áskriftir greiðist fyrirfram
HERBERTSpre/it.
Skrad daraþankar.
Fyrsta skáldsaga Guðmundar
Kamban hefst með orðunum: „í
dag vildi liann vera öllum góður“.
Það var drengurinn Ragnar Finns-
son, sem langaði til að vera öllum
góður, en svo lýsir sagan því, livern-
ig hann verður að harðvítugu ill-
merini, sem að lokum fyrirfer sjer
út af vonsvikum sinna eigin gerða.
„í dag vildi liann vera öllum góð-
ur!“ Er þetta ekki vilji svo margra
ungra manna, að vilja vtera öllum
góður? En fer ekki stundum um
þetta iíkt og hjá persónu Kambans,
Ragnari Finnssyni?
Og hverjir eiga svo sökina?
Unglingunum er kent það, undir
fermingu, að „óttast guð sinn herra“,
eins og Hallgrimur segir. Og i krist-
indóminum hafa þeir lært það frum-
boðorð, að „það sem þjer viljið, að
mennirnir geri yður, það skuluð þjer
og þeim gjöra.“
En kenning og framkvæmd vill
stundum verða sitt hvað. Fólk
gleymir svo fljótt kærleiksboðorð-
inu, en man hitt: „Láttu þig aldrei
muna að þú launir gott með góðu.
— Láttu þig lieldur muna, að þú
taunir gott með illu. Þá ertu góður
í stjórnmálum!“
Jeg segi ekki meira, vegna þess
að jeg þarf ekki að segja meira. En
í þessu máli „liggur syndin við dyrn-
ar“. Og hún er sú, að það er auð-
velt, að umsnúa liverjum meðal-
manni, sem í rauninni er saklaus
eins og dádýr, í argasta tígrisdýr.
Það er þetta, sem stjórnmálaáróður-
inn gerir í okkar landi, íslandi. Það
er þessi aðferð, sem stjórnmálaflokk-
arnir okkar beita.
Þegar sú aðferð var . tekin upp,
að ]eigja ökutæki hæjarins til þess
að flytja á fólk á kjörstað, misti
kjósandinn mikinn hluta af þvi
frelsi og sjálfstæði, sem hann átti
áður. Nú varð han að gera það,
sem hann gerði annars ]/ví aðeins,
að liann vildi gera það.
„í dag vitdi liann vera öllum góð-
ur. Flokksbundni maðurinn gat það
ekki. Flokkslausi maðurinn getur
það. Hann er sá eini, sem i framtíð
landsins getur sagt: 1 dag vil jeg
vera öllum góðurl 1 þessari setningu
felst það, sem mest er vert, í fram-
tíð okkar íslendinga. Það er alt og
sumt.
Gunnar Einarsson kaupmaður
Saga Gunnars Ein-
arssonar er i marga
staði óvenjuleg. —-
Bændahöfðinginn
Einar Ásmundsson
í Nesi, faðir hans,
sendir hann ungan
nema kaþólsk fræði
og gterast prestur.
Óviðráðanleg atvik
valda því, að Gunn-
ar lýkur ekki prest-
náminu, en fer að
stunda verslunar-
fræði. En hann hef-
ir tekið kaþólska trú
og hvarflar aldrei
frá henni síðan. —
Hann er elsti ka-
þólski maðurinn á
íslandi, og um laugt
skeið eini maður-
inn, sem játaði þá
trú.
Hinn 11. þ. m.
varð Gunnar Einars
son níræður. Hann
gerir nú lítið að því
að ganga um götur
bæjarins, einkum
vegna þess, að sjón-
in er tekin að bila.
En hann fylgist þess
betur með öllu því,
sem gerist í bæn-
um og landinu, því
að maðurinn er vel
ern. Það munu ekki Gunnar Einar
verri nema fáein ár síðan að hann
hætti að vinna á skrifstofu Friðirks
sonar síns.
Um langt skeið rak Gunnar stóra
og umfangsmikla verslun í Reykja-
vík, þar sem nú er Steindórsprent.
Bygði hann það hús, og var það
kallað, með rjettu, stórhýsi í þá
daga. Þvi er viðbrugðið, hve Gunn-
ar Einarsson var göfugur maður
og hreinlyndur i viðskiftastarfsemi
sinni. Til dæmis um það má nefna,
að þeir viðskiftamenn lians, sem
tóku trygð við hann, nutu ráða hans
um hvar þeir skýldu kaupa þær
vörur, sem hann ekki seldi sjálfur.
Þóttu ráð Gunnars Einarssonar á
því sviði holl,' og marga bændur
mætti nefna, sem söknuðu þess mjög
ssoii o;j Jóhannes biskup sonur hans.
er Gunnar lagði niður verslun sina.
Gunnar Einarsson var tvígiftur.
Einar Gunnarsson ritstjóri var son-
ur hans úr fyrri hjónabandi, rit-
stjóri og stofnandi „Vísis“, fyrsta
dagblaðsins, sem lifað hefir af á
íslandi. En i síðara hjónabandinu
eignaðist hann einnig tvo þjóðkunna
syni: Friðrik forstjóra og Jóhann-
es, sem nú er vígður biskup ka-
þólskra manna á íslandi, en lengi
var prestur safnaðarins hjer i Reykja
vík. Tók hann vígslu vestur í Banda-
ríkjunj, og er hans von þá og þegar
til þess að taka við starfi sínu. —
Hann er fyrsti islenski kaþólski
biskupinn á íslandi síðan Jón Ara-
son, sem tekinn var af lífi fyrir Irú
sina, árið 1550 .
Sigurður Guðmundsson, fyrv. ráðs- Sjera Ásgeir Ásgeirsson, prófastur
maður Dagsbrúnar, varð 50 ára 13. að Hvammi í Dölum, verður 65 ára
þ. m. 22. þ. m.
Halldór Jónsson, fyrrum bóndi að
Hrauntúni i Þingvallasveit, verður
65 ára 23. þ. m.
í London
voru keypt og seld notuð frímerki
fyrir upphæð, sem nam um 20 milj-
ón krónum á ári að meðaltali, á
árunum fyrir stríð. Var Georg V.
konungur einn mesti frímerkjakaup-
andinn i þá daga, en ekki er vitað,
hvort nafni hans og eftirmaður er
jafn sólginn í frímerki og gamli
maðurinn var. — Frimerkjasöfnun
er dægradvöl, sem virðist vera mjög
vinsæl meðal þjóðhöfðingja. ftalíu-
drotning og Fuad Egyptalandskon-
ungur voru t. d. miklir frímerkja-
safnarar og á Egyptakonungur eitt
besta frímerkjasafn heimsins. Gustaf
Adolf Svíakrónprins á líka ágætt
frímerkjasafn.
Þó að Danir væru ein mesta
smjörframleiðsluþjóð heimsins fyr-
ir stríðið, notuðu þeir þó meira
smjörlíki, en flestar aðrar þjóðir,
en seldu Englendingum smjörið sitt.
Enda komst smjörlíkisgerð snemma
á hærra stig i Danmörku en i flest-
um öðrum löndum. Samkvæmt hag-
skýrslum frá árunum fyrir strið
var smjörhkisneyslan 22 kg. á mann
i Danmörku á ári, en í Hollandi
ekki nema 9 kg., i Þýskalandi 8
kg. og í Englandi 7 kg.
Háskólinn í New York var stofn-
aður fyrir 111 árum og þá voru
nemendur aðeins nokkur hundruð.
En 'siðustu tíu árin hafa aldrei ver-
ið færri en 30.000 stúdentar þar,
þangað til stríðið hófst og fjöldi
stúdenta varð að fara í herinn.
Turnarnir á tyrknesku bænahús-
unum vorum í gamla daga með ýmis-
konar áletrunum úr kóraninum. En
nú er farið að nota þá tit þess að
koma þar fyrir ljósaauglýsingum.
Þó eru þetta eingöngu opinberar
auglýsingar, sem fæst að birta á
turnunum, svo sem hvatningar um
kaup tyrkneskrar vöru eða að spila
í rikishappdrættinu.