Fálkinn - 26.05.1944, Side 14

14
F Á L K I N N
\
Gömul kona kýs heima.
sáust víða fánar lagðir út um þjóðlegan og hátíðlegan hlæ á
glugga, utan á húsin. Þetta setti bæina,
Kosningarskrifstofa Reykjavikíirnefndarinnar í Listamannaskálanum, þar
sem mikill fjöldi sjálfboðaliða af öllum flokkum, konur sem karlar, ungir
sem gamlir, unnu af miklum áhuga.
Þjóðaratkvæðagreiðslan ei
fyrri þátturinn í þeirri hátíð-
legu atliöfn, sem lýðveldisstofn-
unin á íslandi hefir í för með
sjer. Síðari þátturinn fer fram
17. júní n. k. Þá verður lýð-
veldið formlega stofnað. Aðal-
hátíðin verður að sjálfsögðu á
Þingvöllum, en hátíðaliöld fara
að sjálfsögðu fram um land allt.
Og þjóðin á sannarlega skilið
að gera sjer glaðan dag og há-
tíðlegan, eftir að hún hefir innt
atkvæðagreiðsluna af hendi
með svo miklum sóma, sem
raun er á orðin.

Sjónvarp yfir heimshöfin

Fram að þessu hefir sjónvarp að mestu
verið háð þeim takmörkunum, að eigi
væri hægt að miðla því nema í beina
línu, þannig að hvorki hæðir, hje jarð-
bungan skygði á, milli sendistöðvar og
viðtakanda. En maðurinn, sem hjer seg-
ir frá, setur það ekki fyrir sig.
Klaus Landsberg, muðurinn,
sem heldur þvi fram að hægt
sje aö koma á sjónvarpi yfir
úthöfin.
„Vísindunum er ekkert ómögulegt,
og sjónvarp yfir heimshöfin er eng-
in firra,“ segir Klaus Landsberg,
sem er sjónvarpssjerfræðingur, að-
eins 27 ára gamall, Ameríkumaður
en innfluttur frá Þýskalandi, því
að þar er hann fæddur.
Kenningar Landsbergs um vísind-
in og sjónvarpið hafa gert hann að
einum af forustumönnum á sinu
sviði, þó að hann sje enn á beim
aldri, er flestir vísindamenn eru að
byrja að fá nasasjón af því hvað
árangur er. Hann er nú forustu-
maður fjelagsins „Television Produc-
tion Inc.“ í Hollywood, California,
og hefir gert fjölda tilrauna með
sjónvarpið í framkvæmd.
Það eru umbæturnar á sjónvarpi,
sem sent er stöð frá stöð til fjar-
lægra staða, sem þykja hafa tekist
vel. Klaus Landsberg gerir ráð fyrir
þeirri tilhögun, að endurvarpsstöðv-
ar sjónvarps verði settar upp með
50 — 80 km. millibili, þannig að
kJeift verði að endurvarpa frá sömu
stöð um Bandarikin, þver og endi-
löng. Og með sömu aðferðum telur
hann enga frágangssök að lialda uppi
sjónvarpi yfir höfin.
„Víðtæki og senditæki millistöðv-
anna þurfa lítið rúm, og eigi meiri
orku en svo, að hægt er að nota
raflilað eingöngu og komast af án
rafstöðvar,“ segir hann. „Er hægt
að koma þessum tækjum fyrir á
baujum, sem lagt er við stjóra úti
í höfum, og má bilið milli þeirra
vera lengra en þörf gerist á landi.
Með framkvæmd í þessa átt mundi
mannkyninu verða gerður stórgreiði,
í þá átt að auka skilning fjarlægra
þjóða, hverra á annari. Á engu ríður
meira en því. Sjónvarp yfir höfin
kann að þykja draumsjón í dag,
en — var ekki sjónvarpið yfirleitt
talið draumur, fyrir nolíkrum árum?
Klaus Landsberg fæddist í Þýska-
landi árið 1910, og dvaldi þar á
skólum í æsku; fluttist síðan til
Hollands og hjelt þar áfram tækni-
námi og vann hjá hollenskri verk-
^miðju.
„Holland er frá mínu sjónarmiði
eigi eingöngu eitt af fegurstu lönd-
unum í Evrópu,“ segir Landsberg,
„ en þar býr iíka fólk, sem kann
að notfæra sjer þau gæði, sem lífið
ber í skauti sínu. Og þar er ein-
lægni og prúðmennska í hávegum
höfð. Ef þú eignast Hollending að
vini þá verður liann vinur þinn æfi-
langt.“ ,
Síðan hjelt hann áfram námi í
Tjekkóslovakíu og tók þar próf í
rafmagnsfræði; hvarf siðan til Ber-
Jín og tók þar viðaukapróf i raf-
magnsfræði. Hann vann svo á rann-
sóknarstofu, sem sjerstaklega lagði
stund á sendingar mynda — með
símþræði eða þráðlaust — og keypti
einkaleyfi á nokkrum uppgöfvunum
sínum.. Nazistastjórnin vildi komast
yfir eina af uppgötvunum Lands-
bergs, en hinum úfega hugvitsmanni
gast ekki að hvernig nota átti upp-
götvun hans til stjórnmálaáróðurs,
og neitaði að selja liana. Og nú
komst hann undan til Englands, þó
að Gestapo væri á hælunum á lion-
um.
Frá Englandi fór liann til Amer-
iku árið 1937 og sendi beiðni um
borgararjett þar, til stjórnarvald-
ana, fyrsta daginn, sem liann var
í landinu. Nú liefir hann fengið
fullkominn ameríkanskan borgara-
rjett.
Hann er frábær áliugamaður á
sínu sviði og litur á sjónvarpið sem
menningarfyrirtæki, ekki siður en
skemtunar. í ræðu sem hann flutti
nýlega á California-háslcólanum,
sagði liann m. a.: „Það mikilsverð-
asta, sem vænta má af sjónvarpinu
er það, að það stuðli að þvi að
Jýðræðið eflist og að varanlegur
friður fáist. Það mun veita öllum
mentun á friðartímum, verksmiðju-
inanninum og tæknifræðingnum
eigi aðeins — lieldur öllum þeim,
sem liafa skapandi hugsun. Til-
raunir þær, sem þegar. liafa verið
gerðar með sjónvarp í þágu fræðslu-
málanna sýna, að þar á það stór-
kostlega möguleika. Sjónvarpið á
sjer engin takmörk —• í livaða átt
sem er.“
NINON-------------------
Samkvæmis-
og kvöldkjólar.
Eftirmiödagskjólar
Peysur og pils.
Uatteraðir
silkisloppar
og svefnjakkar
I^likiÖ iita úrval
Sent gegn póstkröfu
um allt land. —
Bankastræti 7
Drekkiö Egils-öl
t