Fálkinn - 23.06.1944, Qupperneq 14

LÝÐVELDISHÁTÍÐIN.
Höfum venjulega
fyrirlyggjandi:
Miðstöðvartæki
Vatnsleiðslutæki
Hreinlætistæki
Byggingavörur og eldfæri
Kolaeldavjelar
Linoleum
Filtpappi
Þakpappi
Vírnet
Hverfisteinar
Saumur allskonar
Skrúfur allskonar
Hurðarhúnar með skrám
Lamir
Smekklásar o. m. fl.
Sendum gegn póstkröfu um land allt.
A. Einarsson & Funk
Tryggvagata 28 — Reykjavík — Sími 3982
Hnnið
Rora Magasin
Póslhásstræti 9.
Myndir frá þjóðhátíðinni
teknar 17. júní á Þingvöllum og 18. júní í Reykjavík.
Þessar 50 myndir eru af öllu því helsta sem fram fór
á þjóðhátíðinni.
Myndirnar eru í 6x9 cm. stærð og kosta allar 50 aðeins
30. krónur.
Sendum gegn póstkröfu.
Verslun lans Petersen
Frh. af bls. '5.
það duldist engum, að sendiherra
frændþjóðar vorrar í Noregi, var
tekið með meiri innileik, bæði á
undan ræðunni og eftir en nokkri
um hinna fulltrúanna. Á eftir hon-
um kom ræða sendiherra Svía, Otto
Johanssons, sem einnig var flutt á
prýðilega fallegri íslensku. Var ræð-
an fremur stutt, en fól í sjer beina
yfirlýsingu sænsku stjórnarinnar um
viðurkenningu ó lýðveldi íslands.
Loks mælti fulltrúi bráðabirgða-
stjórnar Frakka í Alsír, Henri de
Voillery. Var ræða hans flutt af
miklum skörungsskap og mælsku,
og svo fögru máli, að jafnvel fákunn-
andi menn í frönsku gátu fylgst
með. Allir þessir sendimenn höfðu
fengið sjerstakt skipunarbrjef frá
stjórnum sínum, um að mæta á lýð-
veldishátíðinni sem ambassadorar
eða sjerstakir „envoye“.
Með þessum ræðum lauk hinum
„opinbera“ þætti lýðveldisstofnun-
arinnar. Úrkoma var mikil meðan
á honum stóð. Nú varð hlje og fólk-
ið leitaði til tjaldborgarinnar um
sinn, þangað til hljómleikar og í-
þróttir skyldu hefjast uppi á Völlum
kl. 4t4. En sumir höfðu hvergi
höfði sínu að að halla, nefnilega
þeir sem komið höfðu um morgun-
inn og ætluðu heim samdægurs.
Rigningin kom liart niður á þessu
fólki, svo og þeim, sem liöfðu ófull-
kominn viðleguútbúnað og rann
undir í tjöldunum um nóttina.
En nú rættist furðanlega úr veðr-
inu. Meðan á síðdegisþætti hátíð-
arinnar stóð voru eiginlega ekki
nema tvær skúrir, sem vert var um
að tala. Var því ljett yfir þeim mikla
mannfjölda, sem saman var komið
á skemtistaðnum, en hann var all-
miklu meiri en á sýningunum á
sama stað árið 1930, og mun þarna
hafa verið saman komið nær 20.000
manns. Var brekkan öll fyrir ofan
pallinn alskipuð fólki alveg upp á
brún, og þjett þyrping alt kringum
sýningarpallinn. Lúðrasveit var á
austurhorni pallsins og var þar einn-
ig ræðustól og sæti handa virðuleg-
ustu gestunum.
Þessi þáttur hófst með þvi að
próf. Alexander Johannesson, for-
maður hátíðarnefndarinnar flutti
skörulega ræðu. En með honum eru
í nefndinni Ásgeir Ásgeirsson banka-
stjóri, Einar Olgeirsson ritstjóri,
Guðlaugur Rósinkraz yfirkennari og
Jóhann Hafstein lögfræðingur. Þá
flutti próf. Richard Beck ræðu og
skilaði kveðju frá Vestur-íslending-
um, en ríkisstjórnin hafði boðið
honum á lýðveldishátíðina sem full-
trúa þeirra. Mæltist honum með á-
gætum og ræðunni var tekið með
miklum fögnuði. Að lokinni i*æð-
unni var leikið „Þótt þú langförull
legðir“ eftir Stephan G. Stephans-
son, en mannfjöldinn tók undir.
Nú liófust hljómleijíarnir, sem
Samband íslenskra karlakóra hafði
undirbúið í tilefni af hátíðinni. Voru
söngmmennirnir alls nær tvö hundr-
uð og sungu undir stjórn þeirra
Sigurðar Þórðarsonar, Halls Þor-
leifssonar. Robert Abrahams og Jóns
Halldórssonar og var sá siðastnefndi
aðalsöngstjóri. Eftir hvert lag dundi
við lófaklappið frá mannfjöldanum
í brekkunni og umhverfis pallinn,
en þó tók fyrst í hnjúkana þegar
Pjetur Á. Jónsson operusöngvari
söng einsöng í lagi Björgvins Guð-
mundssonar, „Heyrið vella á heið-
um hveri“, Varð að endurtaka Iagið
og hefir hinum ágæta söngvara
sjáldan tekist betur en i þetta sinn.
Svo hafði verið gert ráð fyrir, að
kór þessi syngi tvisvar, en vegna
ýmsra ástæðna var horfið frá því
og öll söngskráin sungin i einu lagi.
Að öðru leyti var öll skemtiskráin
haldin samkvæmt áætlun, nema
hvað glímunni var frestað, sakir
liess að ótækt þótti að glíma á pall-
inum vegna vætu. Fór lokaþáttur
Islandsglímunnar því fram í Reykja-
vík á mánudagskvöldið.
Næst hófst fimleikasýning 170
íþróttamanna undir stjórn Vignis
Andrjessonar. Þrótt fyrir það að
pallurinn væri sleipur tókst sýning
þessi með svo miklum ágætum, að
varla mun fegurri staðæfing nokk-
urntíma hafa farið fram hjer á
landi. Liðið var alt svo undur vel
samæft, að varla var hægt að greina
ljóð á hreyfingu eins einasta manns.
Hinn landskunni sjálfstæðismaður,
sem lengst æfi sinnar hefir staðið
í fylkingarbrjósti þeirra, er krafist
hafa afdráttarlaust sjálfstæðis ls-
landi til handa, Benedikt Sveinsson
fyrrum forseti, flutti nú þróttmikla
ræðu, þar sem hann rakti aðal-
drætti islenskrar sjálfstæðisbaráttu.
Fagnaði mannfjöldinn ræðu hans
með miklu lófaklappi. Síðar voru
sýningar smárra úrvalsflokka karla
og kvenna.
Inn á milli skemtiatriðanna söng
þjóðkórinn með undirleik hljóðfæra-
sveitar undir stjórn Páls ísólfssonar.
Mun stærri þjóðkór aldrei hafa sung-
ið á landi hjer, en að vísu hlaut
söngurinn að mestu leyti að fara
fyrir ofan garð og neðan hjá þeim
sem hlustuðu í útvarpinu, vegna þess
að söngfólkið var svo dreift og fjarri
hljóðnemanum. En þessi söngur varð
til þess að ljetta viðstöddum skap og
gleyma drunganum, sem regn og al-
skýjað loft olli á hátíðinni. Mátti
segja að fólkið kæmist i sólskinsskap
þessa síðdegisstund, þrátt fyrir rign-
inguna.
Nú er að geta þess óvænta atburð-
ar, sem mörgum mun hafa hlýjað
um hjartaræturnar. Kl. -5.15 steig
dr. Björn Þórðarson forsætisráð-
herra í ræðustól og kvaðst hafa
góð tíðindi að flytja. Hafði honum
borist kveðjuskeyti frá Kristjáni kon-
ungi X. þar sem hann árnar íslandi
allra heilla og farsældar, og kveður
það von sína, að þrátt fyrir endan-
legt rof allra stjórnmálatengsla megi
samvinna haldist milli íslands og
hinna Norðurandaþjóðanna um ó-
komna framtið. Forsætisráðherra
bað viðstadda þvínæst að taka und-
ir óskir sínar um frsæld konungs-
fjólskyldunni til handa um ókomna
framtíð og var því svarað með dynj-
andi húrrahrópum en á eftir var
sungið „Kong Christian stod ved
höjen Mast“, með undirleik hljóm-
sveitarinnar. Var þetta óvænta at-
riði hið hátíðlegasta og skeyti kon-
ungs vakti hrifningu aílra við-
staddra.
Ýmsir fóru að tínast í burtu síð-
degis, en allur þorri mann fór þó
ekki af hátíðarstaðnum fyrr en
seint um kvöldið eða nóttina og
sumir ekki fyrr en morguninn eftir.
En klukkan átta efndi Alþingi til
veislu í Valhöll og stjórnaði Gísli
Aþingisforseti henni og sátu á sína
hönd honum forsetinn og forseta-
frúin, Georgie Björnsson. Var fram-
reidd súpa, silungur og rjúpur en
ís i ábæti — allt innlendur matur
og góður, og gaf það einum liinna
viðstöddu þingmanna tækifæri til
þess að skjóta fram vísu, þar sem
han8 gat þess, að allt það sem á
borðum var, fengist i sínu kjördæmi.
Þetta mátti til sanns vegar færa livað
matinn snertir, en einnig voru vín
framreidd, bæði hvítvín, slierry og
koníak, en varla mun það liafa
verið bruggað í kjördæmi hins hag-
orða þingmanns. Ræður voru engar
haldnar yfir borðum, en hver not-
aði málbeinið hið hesta í sínu um-
hverfi og var kliður mikill i saln-
um og ágæt „stemning“. Var hófinu
slitið um klukkan ellefu og síðan
haldið til Reykjavikur, og hjeldu
þingmenn fund er þangað kom. En
áður hafði ríkisstjórn sent konungi
þakkarskeyti fyrir liina hlýju kveðju
hans.
Hjer hefir verið stiklað á því
helsta, sem gerðist þennan dag, en
vegna þrengsla í blaðinu hefir orðr
ið að fara mjög fljótt yfir sögu. En
frásögn af Reykjavíkurhátíðinni
verður að bíða næsta blaðs.