Fálkinn - 08.12.1944, Blaðsíða 16

10
F A L K 1 N M
ALFRÆÐABOKIN
ENCYCLOPÆDIA ISLANDICA
ÞatS hefir verið myndað sjerstakt fjelag, Fjölsvinnsútgáfau,
til þess að hrinda þesu fyrirtæki í framkvæmd. Fyllið út eyðu-
blaðið og sendið áskrift til:
Fjölsvinnsútgáfan,
c/o Eiríkur Kristinsson, cand. mag..
P. O. Box 182, Reykjavík.
Hjer að neðan eru taldir þeir, sem þegar hafa lofað að
vinna að útgáfunni.
Allir hafa heyrt talað um hinar míklu, erlendu alfræðahækur, til dæmis
Salmonsens Konversation Leksikon eða Encyclopædia Britanica. Þær þykja
slíkir kjörgripir, að þær eru einatt hafðar til heiðursgjafa. Hver, s,em á al-
fræðabók, og lærir að nota hana, telnr sjer ómissandi að hafahana jafnan
handbæra. En það er óviðunandi fyrir smærri þjóð að nota alfræðabók
stærri þjóðar. — í Salomonsens er miklu meira um Breta en í Encyclo-
pædia Britannica um Dani. Útlendar alfræðabækur eru ekki einungis
óhentugar fyrir almenning á íslandi vegna málsins, heldur af þvi, að j
þeim ei»-of iítið um íslensk efni. Alfræðabók þarf því fremur að sem.ja
við hæfi hverrar þjóðar sem þjóðin er fámennari og henni er minni gauni-
ur gefin erlendis.
Þetta vita íslendingar. Lengi hefir verið rætt um þörf alfræðabókar
og því meir sem þjóðinni hefir heldur vaxið fiskur um hrygg. Nauðsyn-
in vex með ári hverju. Þekkingarkröfurnar til allra manna i öllum stjettum
verða meiri og meiri. Heimurinn s-tækkar vegna fjölbreyttari rannsókna
og kunnáttu, smækkar fyrir meiri samgöngur, færist nær oss. Vjer neyð-
umst til þess að vera heimsborgarar, svo að oss dagi ekki uppi, en þurf-
um líka að vita miklu meira um ísland og íslendinga til þess að glatast
ekki sem sjátfstæð menningarþjóð. íslensk alfræðabók yrði hjálp til hvors
tveggja: að þjóðin kyntist umheiminum og vissi um leið betur til sjálfrar sin.
Nokkrir áhugamenn liafa bundist samtökum um að gera tilraun upp
á eigin spýtur, án opinbers styrks eða stuðnings. Gerð hefir verið áætl-
un um kostnað og efni, fengin loforð um stuðning margra ágætra manna
í ýmsum fræðigreinum. Þetta er kleift, ef þjóðin vili, ef nauðsynleg ta!a
áskrifenda fæst. Annars ékki. ífner áskrifandi er ekki aðeins að óska þess
sjátfur að eignast íslenska alfræðabák. liann er að gera sitt lil, að þjóðin
eignist slíka bók. Þetta er einskonar þjóðaratkvœðagrciðsla, þjóðarpróf.
Alfræðabókin verður tólf bindi, hvert 500 blaðsíður, hver blaðsíða að
leturmergð eins og tvær Skírniss'íður, alls 6000 blaðsíður, samsvarandi
12000 Skírnisíðum. í henni verður um 2000 myndir í texta og litprentað-
ar myndir og landakort á sjersökum blöðum að auki. Efninu verður rað-
að eftir stafrófsröð uppsláttarorða. Þetta á áð vera fjölskrúðug fræðibók
fyrir hvern íslending, fjársjóður fyrir börn og unglinga, handbók fyrir
hina lærðustu menn utan fræðigreina þeirra, — lykill að almennri sjálf-
menntun, leiðbeining til sjermenntunar. — Hún á að kynna íslendingum
umheiminn og bæði þeim og erlendum fræðimönnum ísland og íslend-
inga. Hún mun verða vitni um, að íslendingar sjeu menntaþjóð, en samt
framar öllu tryggja það, að þeir verði menntaðri þjóð.
Þetta verður dýr bók, enda stærsta rit, sem hefir verið ráðist í að gera
á íslandi á svo skömmum tíma. Iivert bindi mun kosta óbundið 80 krónur
i sterku ljereftsbandi 100 krónur, í vönduðu skinnbandi 120 krónur. —
Allir munu sjá, að 80 krónur fyrir 1000 Skirnissiður með myndum er
tangt fyrir neðan venjulegt bókaverð nú. — Verðið getur haggast lítils
háttar, lækkað eða hækkað, ef miklar verðsveiflur gerast á prentkostnaði
eða bókbandi. Fyrsta bindi mun koma á næsta vetri, siðan 2-3 bindi á
ári, uns verkinu er lokið. Mikið kapp verður lagt á að liraða vinnu og
prentun, en þó gœtt ýtrustu vandvirkni vlð livort tveggja.
Áskriftir sendist sem allra fyrst. Undir tölu jmrra áskrifenda, sem gefa
sig fram á næstu tveimur mánuðum, er það lcomið, hvort yfirleitt verðnr
talið óhœtt að ráðast í þetta stórvirki eða allur undirbúningur þess hef-
ir verið unnin fyrir gýg.
Höfundar: Starfsgrein:
Ágúst H. Bjarnason, prófessor, dr. phil. Heimspeki
Alexander Jóhannesson, prófesor, dr. phil.Tungumál
Árni G. Eylands, framkvæmdastjóri, Búskapur
Arni Friðriksson, fiskifræðingur, Dýrafræði
Árni Kristjánsson, píanóleikari, Tónlist
Bogi Ólafsson, yfirkennari, Enskar bókm.
Einar Arnórsson, hæstarjettardómari. Lögfræði
Einar Jónsson, mag. art. Þýskar bókm.
Eirikur Kristinsson, cand. mag. Málfræði
Finnbogi Rútur Þorvaldsson, verkfr. Verkfræði
Finnur Guðmundsson, dr. rer. nat. Dýrafræði
Fr. de Fontenay, sendiherra, Danskar bókm.
og austurl.fræði
Guðm. Kjartansson, mag. scient. Tarðfræði
Hákon Bjarnason, skógræktarstjóri. Skógfræði
Ingólfur Davíðsson, mag. scient. Jurtafræði
Jóhann Briem, listmálari, Höggmyndalist
Jóhann Sæmundsson, læknir, Læknisfræði
Jón Eyþórsson, veðurfræðingur, Veðurfræði
Jón Gíslason, dr. phil. Rómv. bókm.
Jón Jóhannesson, prófessor, ísl. saga
Jón Magnússon, fil. kand. Sænsk. bókm.
Jón Vestdal, Dr. ing. Efnafræði
Jón Þorleifsson, listmálari, Málaralist
Jón Þorsteinsson, íþróttakennan, fþróttir
Klémens Tryggvason, hagfræðingur. Hagfræði
Knútur Arngrímsson, skólastjóri, Landafræði
Kristinn Ármannsson, cand. mag. Grísk. bokm.
Kristján Eldjárn, mag art. Fornleifafr.
Lárus Sigurbjörnsson, rith. Leiklist
Magnús Jónsson, licencié és lettres. Fransk. bókm.
Matthias Þórðarson, prf. þjóðminjav. fsl. fornleifafr.
Ólafur Briem, mag. art. Norr. Goðafr.
Ólafur Hansson, cand. mag. Sagnfræði
Óskar Bjarnason, efnafræðingur, Efnafræði
Pálmi Hannesson, rektor, ísl. Staðfr.
Sigurbjörn Einarsson, docent, Trúarbrögð
Sigurður Guðmundsson, arkitekt, Byggingarlist
Sigurður Nordal, prófessor, ísl. bókm.
Sigurður H. Pjetursson, gerlafræðingur. Jurtafræði
Símon Jóh. Ágústsson, dr. phil. Uppeldisfr.
Skúli Þórðarson, mag. art. Sagnfræði
Steingrímur Þorsteinsson, dr. phil. fsl. bókm.
Steinþór Sigurðsson, mag. scient. Stjörnufræði
Sveinn Þórðarson, dr. rer. nat. Eðlisfræði
Teresia Guðmundsson, veðurfræðingur. Norskar bókm.
Þórhallur Þorgilsson, bókavörður, Rómanskar bókm
Þorkell Jóhannesson, prófessor, fsl. saga
Þorsteinn Þorsteinsson, hagstofustjóri, Hagfræði
Þórunn Hafstein, frú. Kvenl. fræði
Jeg undirritaður gerist lijer með áskrifandi aö
ALFRÆÐABÖKINNI
Ititið óskast; 1) Óbundið. 2) Bundið í léreft. 3) Bundið í skinn
Nafn:
Staða:
Heiinilisfang:
Vinnnstaðnr:

• ♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦•♦♦♦♦»»»»<>»»»»»<>»<><>Wo»»»»»»»»»»<>»»»»»»»»»............................