Fálkinn - 03.05.1946, Síða 11

FÁLKINN
11
Harry Hopkins
vinur Roosevelts
Hinn 30. janúar féll frá maður,
sem um eitt skeið stríð'sáranna og
ánda fyrir stríð heyrðist nefndur
ðftar í Ameríku en forsetinn sjálf-
ur: Harryi Hopkins.
Þar lauk einkennilegum lífsferli
og merkilegum. Um fáa menn hafa
staðið jafn mikil veður og hann.
Og lair hafa hirt minna um' dóma
ahnennings en þessi söðlarasonur
frá Sioux City í Iowa, sem varð
áhrifamesti maður Bandarikjanna
um skeið, næst forsetanum sjálfum.
Eins og svo margir kunnir menn
i þjóðmálum .Bandaríkjanna, hyrjaði
Hopkins ævi sína sem blaðamaður.
Hann hvarf þó brált frá því starfi
og' tók annað, sem honum var lijart-
fólgnara — starfið fyrir fátæka,
atvinnulausa og sjúka. Því helgaði
hann líf sitt og gekk sér til huðar
i starfinu fyrir heill annara.
Það byrjaði með því, að liann
tók illa launaða stöðu sem „social
worker“ í fátækrahverfi í New
York. En hann var ekki nema 25
ára þegar liann var skipaður um-
sjóncrmaður með hjálparstarfi með-
al barna. Jafnframt tók hann ötul-
an þátt i starfi Rauðakrossins og
sérstaklega í herklastarfinu. Upp
úr ]3ví varð hann forstöðumaður
berklafélagsins i New York, og tókst
honum að gera þessa stofnun al-
hafnamesta berklavarnafélagið í
landinu.
Við þetta starfaði Hopkins þegar
fundum þeirra Roosevelts bar fyrst
saman, árið 1928. Roosevelt var þá
Sérkennileg' hjónavígsla. —Borgar-
stjórinn i jranska bœnum Brunoy
heitir Jean Doniel. Á stríðsárunum
var hann fangi í Bnchenwáld. Dag
nokkurn kom jranskur hermaður
á skrifstofu hans með þýska konu.
sem hann hafði haft heim með sér
frá Þýskalandi. Bað hann Doniel að
gefa þau sanmn, en Doniel þvertók
fgrir það. Doniel hélt fast við sinn
keip í fimm rnánuði en varð loks,
að láta undan, þegar gfirmenn
hans skipuðu honum að framkvæma
fylkisstjóri í New York. Það féll
vel á með þeim þegar i stað og
tókst undireins með þeim vinátta,
sem hélst til æviloka. Roosevelt
hafði áhuga fyrir sömu málum,
og í baráttu sinni gegn kreppunni
var honum þörf á skipulagsmanni
eins og Hopkins. Þegar Roosevett
varð forseti í maí 1933 fór Hopkins
með honum til Washington o.g varð
forstjóri fyrir kreppuhjálp Banda-
ríkjanna.
Þetta var staða sem honurn líkaði
þvi að nú fékk liann peninga til
að koma áformum sínum fram.
Á 5 árum notaði liann níu hundruð
miljón dollara í baráttunni gegn
atvinnuleysinu, til að setja á fót
ýmiskonar opinberar atvinnubætur.
Hann lét byggja brýr, vegi og liús.
Hann sá til þessað 2 miljón ólæsir
uppkomnir menn lærðu að lesa og
skrifa. Hann stofnaði ungmenna-
samband til þess að efla verkkunn-
áttu æskulýðsins. Og hann umskap-
aði Lista- og lcikhúsasamband rík-
janna og útvegaði atvinnulausum
listamönnum atvinnu.
Hann notaði mikla peninga en
sóaði þeim ekki. Honum tókst að
framkvæma stórvirki með „atvinnu-
bótavinnu" sinni.
Árið 1938 varð hann verslunar-
málaráðherra og vann þrekvirki i
því embætti. En nú fór heilsan að
bila, og eftir eitt og hálft ár fór
hann frá.
En þá var stríðið byrjað og nú
liófst nýr þáttur í lífi hans. Honum
hjónavígsluna. Brúðhjónin liafa lík-
tega orðið all undrandi, þegar hann
gekk inn i herbergið, klæddur fanga
búningi frá Buchenwald. — Þegar
athöfninni var lokið sagði hann:
,,Þekkið þið þennan búning?..........
Politískur fangi óskar ykkur til
hamingju." Á mgndinni hér að ofan,
sem nýskeð birtist i „Life“, sést
hin pínlega athöfn, sem endaði
ekki, eins og venjulega, með því að
borgarstjórinn kyssti brúði og brúð-
guma.
voru i'engin enn stærri verkefni.
Samkvæmt boði Roosevelts fluttist
hann í Hvíta húsið og varð hægri
hönd forsetans. Það fóru að mynd-
ast þjóðsögur um liann í Banda-
ríkjunum. Hann tók engan þátt í
samkvæmislífinu og fæstir vissu
neitt um hagi hans, enda hirti hann
lítt um að segja frá þeim sjálfur.
Hann var sístarfandi. Andstöðublöð
Roosevelts notuðu hann sem skot-
skifu. Hann var kallaður „hinn
illi andi“ forsetans, „Rasputín Am-
eríku“, „kommúnisti“ og það sem
verra var. En hann lét það eins og
vind um eyrun þjóta.
í janúar 1941 sendi Roosevelt
hann til ]>ondon til þess að kynna
sér ástandið i Englandi. Láns- og
leigulögin urðu afleiðing þeirrar
TÍSKUSKRAUT — Það er gaman
að þessum litla manni gjörðum úr
gimsteinum, hangandi í fjórum gull-
festum neðan. í steinskregttri fallhlíf.
Lundúnaborg ræður stefnunni i
vortiskunni og sýnir hér snotran
frakka, sem kastað er kæruleysis-
Jega yfir axlirnar. Það gleður mann
að sjá aftur breiðar herðar og stóra
vasa. Hatturinn, sem er völundar-
smíð er saumaður í likingu við
dómarahatt með skökkum kolli,
húfuderi og hvítu fjaðraskrauti.
ferðar. Hopkins var falið að fram-
kvæma þau. Síðan komu margar
ferðir til London og Moskva. Hann
varð vinsæll á báðum stöðum.
Ilopkins tók þátt i öllum fundum
Roosevelts, Churchills og Stalins,
og mun vera eini maðurinn, sem
vissi um áform Roosevelts út í æs-
ar. Hafi hann ekki skrifað endur-
minningar sinar hafa mörg leyndar-
mál farið í gröfina með honum.
Um sjálfan sig hefir Hopkins
sagt: „Það er eitt, sem ég er hreyk-
inn af og minnist ávalt með ánægju
-- að ég gat hjálpað mörgum ti!
að afla sér daglegs brauðs á þeim
tímum, sem erfiðleikarnir voru
mestir í Bandaríkjunum. Og það
eina, sem mér þykir leitt er, að ég
gat ekki gert meira.“
FERÐAKLÆDD. — Grænn ferða-
klæðnaður i'ir járnbrautarflaueli og
utanyfir honum axlavíð kápa úr
toðnu efni — eins og gerður handa
Gretu Garbo, en einnig tilvalinn
handa nútiðar sportdömu.
KARDÍNÁLAR FÁ EKKI PURPURA
Skraddarar i Róm eiga ekki efni
nema i tólf kápur handa hinum 33
nýkjörnu kardínálum. Þetta stafar
af þvi að ókleift hefir reynst að
úlvega nauðsgnlég purpuraefni. Hér
sést kardínáli í fullum skrúða. —
Dr. Best
fyrrum „umboðsmaður þýska ríkis-
ins“ í Danmörku, hefir nú verið
fluttur til Danmerkur til þess að
koma þar fyrir rétt. Hann flýði
til Þýskalands á siðustu stundu, en
var handtekinn af Bretum og hefir
undanfarið setið i fangelsi í Lúbeck,