Fálkinn - 06.09.1946, Blaðsíða 3

FÁLKINN
3
VIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM
Ritstjóri: Skúli Skúlason
Framkv.stjóri: Svavar Hjaltested
Skrifstofa:
Bankastr. 3, Reykjavík. Sími 2210
Opin virka daga kl. 10-12 og 1-6
Blaðið kemur út hvern föstudag
Allar áskriftir greiðist fyrirfram
HERBERTSprent
SKRADDARAÞANKAR
„Notið sjóinn og sólskinið“, var
ábending sem hér einu sinni stóð
i dagblöðunum á sumrin. Þá fjöl-
mennti fóllc suður í Skerjafjörð og
baðaði sig og lá í sólbaði á klöpp-
unum við Nauthólsvíkina og fannst
það vera í Paradis.
Á ófriðarárunum hvarf þessi sið-
ur að mestu leyti, vegna umferða-
bánna og annara' tálmana. En fólk
hafði Sundhöllina og notaði hana
ósleitilega. En þó að Sundhöllin sé
góð þá er sjórinn betri. Og sólskins-
dagarnir í Reykjavík eru ekki svo
margir, að ekki sé full ástæða til
að nota þá.
Fólk setur hinsvegar fyrir sig að
fara i sjó vegna þess live allur að-
búnaður er slæmur við Skerjafjörð.
Fólk verður að klæða sig úr fötun-
um úti og leggja þau af sér á ein-
liverja þúfuna og lielst að hafa að-
stoðarmann til að gæta þeirra . Og
það vantar líka góða og næðings-
lausa staði til sólbaða.
Þetta er hægt að lagfæra með sára-
iitlum tilkostnaði. Fataskýli kosta
ekki nema smámurii hjá því, sem
svo margt annað kostar, sem gert
er fyrir iþróttirnar.
Og það er í raun og veru rangt
að útskrifa unglinga af sundnám-
skeiði eftir að hafa kennt þeim í
volgri laug eingöngu. Það er ekki
í heitu vatni, heldur köldu, sem
menn þurfa á sundkunnáttu sinni
að lialda, til þess að bjarga lífi sínu.
Þessvegna þarf öllum námskeiðum
að ljúka með sundi i sjó og jafnvel
með sundi í fötum. Þegar nemand-
inn liefir fengið sæmilega þjálfun
i algengustu tegundum sunds i laug-
inni, verður kennarinn að fara með
hann í sjóinn. Þegar það er gert
verður fyrst talið að nemandinn sé
fullnuma.
Þó að Sundhöllin sé góð þá er úti-
vistin samt ennþá betri. Og Sund-
höllin ætti að verða til þess að auka
sjóböð almennings. Það verða fleiri
og fleiri sem læra að synda, og geta
því liætt sér á sjó þessvegna. En ó-
syndir menn fara ógjarnan i sjó
nema þar sem þvi betur hagar til
og nægt og gott útgrynni er fyrir
hendi.
Valdimar Björnsson
Sjóliðsforingi
Vestur-íslendingurinn Valdimar
Björnsson, sjóliðsforingi, átti ferlugs-
afmæli á höfuðdaginn, 29. fyrra
mánaðar. Hann hefir dvalið hér á
landi, svo að segja óslitið i undan-
farin 4 ár, en hingað kom hann sem
liðsforingi í flota Bandarikjanna i
desembermánuði 1942. En þrátt fyr-
ir það, þó að hann sé skráður í
flotann hefir hann ekkert starfað
á sjónum lieldur alltaf í landi.
Undireins og hann steig hér á
land, var liann settur til að gegna
störfum í þeirri deild liersins, sem
liafði með höndum allt, er laut að
sambúð setuliðsins við landsmenn,
en þeirri deild veitti þá forstöðu
annar Vestur-íslendingur, Dóri
Hjálmarsson major. En auk þeirra
starfaði Ragnar Stefánsson major
fyrir norðan og síðar einnig hér
og gerir enn. — Eins og allir
vita er hér um ákaflega þýðingar-
mikil störf að ræða. Það valt á
þeim, hvernig sambúðin yrði, hvort
hernámið kæmi lítið við þjóðina og
hvort hermennirnir skyldu hana og
settu sig í fótspor liennar. Á slíkum
tímum er hætt við árekstrum og
það er næstum óhjákvæmilegt að
upp korni mál, sem valda úlfúð og
jafnvel vandræðum. Það hefir því
mikið að segja að af hálfu hins er-
lenda setuliðs veljist til starfa i
þessum málum menn, sem geti sett
sig í spor heggja aðila, viti um
hugsunarliátt beggja og láti ekkert
annað hafa álirif á sig en nauðsyn
þess að ráða heilt fram úr hverju
máli, að auka vináttu og skilning
milli nábúanna og breiða yfir mis-
fellurnar eins og unnt er.
Þetta starf mæddi þó oft mest
á Valdimar, þar sem liann átti liér
fyrir marga kunningja og flestir
leituðu til lians. með vandræði sín.
Hann telur ekki eftir sér að að-
stoða og hjálpa öðrum, enda eru þau
störf ótalin, sem liann hefir unnið
fyrir fjölda íslendinga, og þá ekki
sist fyrir íslenska námsmenn og
ferðamenn, sem þurft hafa að fara
vestur um liaf á stríðsárunum. Þetta
var oltast aukastarf lians. Hér voru
sérhagsmunir íslendinga, sem her-
varnarliðinu kom beinlínis ekki við.
Við íslendingar getum því aldrei
fullþakkað Valdimar Björnssyni störf
lians hér. Hann var livorttveggja
í senn, góður fulltrúi fósturjarðar
sinnar og fulltrúi okkar, sem talaði
máli okkar við yfirmenn hersins
og undirmenn þegar þess þurfti. Og
fyrir þessi störf var sambúðin hér
á landi á styrjaldarárunum með
þeim fyrirmyndarbrag sem raun
varð og ég hygg að sé eins dæmi
í heiminum.
Valdimar Björnsson vann þannig
ekki aðeins hin daglegu störf sín,
heldur flutti hann kvöld eftir kvöld
fyrirlestra meðal hermanna í bæki-
stöðvum þeirra, um land og þjóð.
Valdimar er eins og kunnugt er
sonur Ingibjargar og Gunnars Björns
sonar fyrrverandi ritstjóra í Minne-
sota. — — Foreldrar hans eru
bæði fædd liér á landi, en fluttust
kornung vestur. Valdemar á fimm
systkini, þrjá bræður og tvær syst-
ur. Bræður hans allir dvöldu liér um
skeið á stríðsárunum. Allir unnu
bræðurnir ungir við blað föður
síns, en liann átti og prentsmiðju,
sem blað hans var prentað í og
lærðu bræðurnir því prentverk um
leið.
Valdimar gekk i menntaskóla í
Minnesota og litskrifaðist þaðan með
ágætiseinkunn að námstíma loknum.
— Fékk hann þá verðlaun fyrir
mælskulist, eftir að samkeppni hafði
farið fram milli nemenda úr öllu
ríkinu. Siðan fór hann i háskólann
i Minneapolis og lauk þaðan prófi
með ágætiseinkunn. Að því loknu
gerðist hann ritstjóri við blað föður
síns og var það í nokkur ár. Árið
1935 flutti hann útvarpsfyrirlestra
um stjórnmál og alþjóðamál og hélt
því starfi áfram þar til hann gekk
í lierinn. Jafnframt var hann ráð-
inn til þess að skrifa ritstjórnar-
greinar i eitt af helstu blöðum i
Minneapolis. Er liann mjög vinsæll
ræðumaður, blaðamaður og útvarps-
fyrirlesari. Og sem dæmi um það,
sagði íslenskur námsmaður, sem er
fyrir nokkru kominn lieim eftir
dvöl vestra, mér þá sögu, að er
maður kæmi til Minneapolis og tal-
aði við menn spyrðu þeir strax
hvort maður þekkti Valdimar Björns-
son. — Valdimar er í Republikana-
flokknum og liefir oft komið til
orða að liann væri i kjöri fyrir
flokkinn sem senator eða ríkisstjóri.
— Má því búast við að hans bíði
umfangsmikil störf, þegar hann fer
heim vestur um haf, en gera má ráð
fyrir að það verði á komandi hausti.
Valdimar Björnsson er kvæntur
Guðrúnu Jónsdóttur frá ísafirði og
eiga þau eina dóttur.
Á höfuðdaginn var fjölmennt lijá
Valdimar Björnssyni. Þá sást hversu
afburða vinsæll hann er. Hann má
lika vera viss um það, að hann
nýtur hér mikilla vinsælda, þvi að
mörg hundruð íslendinga telja sig
standa í mikilli þakklætisskuld við
hann. Og ég tel að jijóðin öll megi
þakka honum fyrir afburða vel
unnin störf í hennar þágu á stríðs-
árunum. Hann liefir verið góður
fulltrúi ættlands síns um leið og
hann var fulltrúi fósturjarðar sinn-
ar.
Fálkinn óskar honum allra heilla
gæfu og gengis i tilefni af afmæl-
inu.
Ungfrú Anna
sem flestum íslendingum mun vera
kunnug sem söngkona, efnir til söng-
skemmtana i Gamla Bíó þann 17.
og 20. september. Ungfrúin byrjaði
söngnám í Kaupmannahöfn lijá
norskri söngkonu, Iíristine Hofman,
og stundaði nám lijá henni í eitt
ár. Um margra ára slceið var hún
fastur meðlimur i kór Sigfúsar Ein-
arssonar, en hefir auk þess lika oft
sungið undir stjórn annarra þekktra
söngstjóra.
Árið 1929 undirbjó Sig. Birkis
alla þá, sem voru i utanfararkórnum,
sem l'ór á söngmótið i Kaupmanna-
höfn. Þann vetur stundaði hún nám
lijá honum.
Síðstliðið haust settist hún i Juilli-
ard-skólann í New York og var þar
til vorsins. Kennslukona hennar,
Belle Julie Soudant, sem liefir kennt
mörgum þekktum sön.gmönnum i
Bandaríkjunum og víðar, sagðist
vera hrifin af mýkt og fegurð radd-
ar Önnu Þórliallsdóttur og spáir
Þórhallsdóttir
henni vænlegri framtíð. Þar fyrir
vestan hefir ungfrúin og sungið hjá
einum þekktum hljómlistarklúbb, og
fengið góða dóma í amerísku tón-
listarblaði.
Nú i liaust hefir Anna i hyggju
að fara til Bretlands til framhalds-
náms og er búin að sækja um upp-
töku i Royal Academy i Lundúnum.
Hún hefr hug á að syngja nokkur
íslensk lög þar inn á hljómplötur,
ef samningar nást.
Anna Þórhallsdóttir hefir oft sung-
ið liér i útvarpið, lialdið nokkrar
sjálfstæðar söngskemmtanir í Reykja-
vík, á Akranesi, i Vestmannaeyjum,
aulc þess þráfaldlega sungið á
skemmtunum. En síðan hún kom
að vestan í vor, hefir hún ekki hald-
ið söngskemmtun og mun þvi
liljómleika hennar vera beðið með
mikilli eftirvæntingu af öllum unn-
endum sönglistarinnar. Ungfrúin hef-
ir vel vandað til undirhúnings, liún
mun syngja ljóðalög bæði eftir inn-
lenda og erlenda höfunda, auk þess
nokkrar óperuaríur. Undirleik mun
annast dr. Urbantschitsch.
Vér óskum söngkonunni allra
heilla til frekari afreka á sviði tón-
leikasöngs.