Fálkinn - 31.01.1947, Qupperneq 5

FÁLKINN
5
Á fíáröarbiuigu (Frá vinstri: Sigurður, Árni, Einar S., Einar P., Egill
(sitjandi) og Steinþór.
röndinni og var komið í snjó.
Jepparnir komust nú ekki lengra,
og þar sein dimmviðri var og áliðið
dags var tjaldað og gengið til náða.
Þarna dvöldumst við i fimm daga
vegna dimmviðris. Hitastigið var
alltaf nálægt frostmarki, annað veif-
ið snjóaði og stundum rigndi. Yið
settum vélsleðann saman og tókum
að æfa okkur í þvi að aka honum.
Sem betur fer var engin umferða-
lögregla í grenndinni og víðáttan nóg
á alla vegu, því illa vildi ganga að
hafa hemil á hraðanum. En allt
lærðist þetta með tímanum. Einn
daginn fórum við Árni i könnunar-
leiðangur upp jökulinn. Komumst
við þá að raun um, að nokkrum
km. sunnan við okkur tók við ófær
krapablá. Þann 11. ágúst var all-
mikið tekið að líða á þann tíma,
sem við gátum verið á jöklinum.
Hafði þá snjóað um 15 cm. síðan við
komum á jökulinn, svo að færi liafði
batnað. Ennfremur hafði fryst dá-
lítið um nóttina, og við vonuðum að
hægt væri að komast yfir krapa-
blána. Þá höfðum við og grun um
að vera kynni bjart suður i Gríms-
vötnum. Var því búið upp á sleða,
sem vélsleðinn átti að draga, en er
halda átti af stað, sýndi sig, að
farangurinn var of þungur fyrir
færið. Álcveðið var þá, að fara suð-
ur í Grímsvötn með mat til eins
dags, tjald og prínius, en alla
svefnpokana skildum við eftir og
ánnan farangur.
Þannig komumst við með erfiðis-
munum upp verstu brekkurnar og
yfir krapablána. Vorum við um þrjár
stundir að komast fyrstu 7 kílómetr-
ana. En siðan tók við jafnara land
og þar var snjórinn l'astur, svo að
sleðinn rann mjög auðveldlega.
Dró nú sleðinn alla á skíðum, auk
farangursins, og gekk ferðin nú stór-
slysalaust suður að Grimsvötnum,
en þangað komum við klukkan sex
um kvöldið. Var þá orðið hjart veð-
ur og nokkuð frost. Jú, ferðin gekk
stórslysalaust. Að visu datt mótor-
inn einu sinni af vélsleðanum, en
það eru bara smámunir, þegar Árni
er með. Ekki þarf heldur að geta
þess, að Sigurður gróf sig niður
í snjóinn með tveggja kílómetra milli-
hili til þess að mæla snjódýptina
meðan við byggðum vörður til þess
að merkja leiðina. Ailt tekur þetta
sinn tíma. Það var rétt með naum-
índum að við gátuni mælt það í
Grímsvötnum, sem við ætluðum að
mæla, áður en sólin livarf bak við
Bárðarbungu sunnanverða. Ætlunin
var að verða þarna um nóttina, en
einhvernveginn varð það úr að við
lögðum af stað heimleiðis um mið-
nætti. Þótti víst öllum frekar kalt
að leggjast til svefns í tjaldinu án
poka, þótt allir væru vel búnir.
Nú fórum við í öll þau föt sem
við höfðum meðferðis, drógum hett-
urnar yfir höfuðið og settum trefil
eða klút fyrir andlitið nema hvað
augun gægðust gegnum smágat. Það
var sem sé norðannæðingur, sem
við höfðum beint fangið, og dálítill
renningur. Eg stýrði sleðanum og
Einar Pálsson sat í aftursætinu. —
Hann hafði meitt sig lítilsháttar
i fæti. Hinir hengu i böndum.
Ekkert sást vegna inyrkurs og
renningsins. Við fórum eftir átta-
vita. Eftir skamma stund var farið
hjá fyrstu vörðunni. Siðan sáum
við enga vörðu. Síðar kom í ljós,
að við vorum lítið eitt of austar-
lega.
Ferðin gekk mjög vel, þvi færi
var hið besta. Þegar birti, voru
Kverkfjöll ekki langt i burtu fram-
undan. Veður var stillt og bjart og
ákváðum við þá að bregða okkur
til Kverkfjalla. Við stefndum á
gufusúlur vestast i fjöllunum. Land-
inu tekur að lialla á fótinn og við
verðuin að fara hægara. Einar sofn-
ar á sleðanum, sem við höfum í
eftirdragi, og mér er ekki grun-
laust um að sumir af hinum liafi
stundum fengið sér dúr standandi
á skíðunum.
Þegar komið er allhátt upp i vest-
urbunguna á fjöllunum, en hún er
1860 m. há skellur á okkur þoka.
Við lendum lítið eitt austan í bung-
unni, en þar er snjórinn svo djúp-
ur og hliðarhalli mikill, að erfitt
er að komast áfram. Skyggni var
einnig slæmt, vegna þokunnar, og
við þorðum ekki að halda áfram
með sleðann.
Var þvi tjaldað og lagst til svefns.
Eftir tæpa klukkustund vöknuðum
við í glaða sólskini. Þokunni hafði
létt, er sólin kom á loft.
Er strax haldið af stað, og allur
farangur skilinn eftir. Það eru að-
eins fjórir km. að dalnum með
hverunum. Við skildum meira að
segja skiðin eftir, nema Árni. Hinir
liggja á sleðanum, sem alltaf er í
eftirdragi. Vélsleðinn þyrlar snjón-
um yfir þá, og Sigurður, sem situr
fremstur er horfinn í stóran snjó-
skafl á sleðanum, þegar við stað-
næmumst. Þetta er einn af þessum
ótrúlega björtu og stilltu dögum, sem
einstöku siniium eru hér á háfjöll-
u m.
Hveradalurinn blasir við okkur.
Gufumekkina leggur beint í loft upp.
Umhverfis eru háir hamrar og
hengjur. Allt er þakið nýfallinni
mjöll. Árni brunar á skíðum niður
i dalinn, á annað hundrað metra
háa brekku, en við hinir bindum
okkur í fjallalínu og göngum varlega
niður brekkuna. Þarna dveljum við
fram undir hádegi. Er þá haldið til
baka, setst á sleðann og ekið austur
á austustu og hæstu hnúkana tvo.
Við ökum alveg upp á annan þeirra,
en staðnæmdumst um 20 metra fyr-
ir neðan hinn, í 1900 metra liæð.
Hnúkurinn er 1921 metri að liæð.
Útsýnið er stórkostlegt í allar áttir,
og Brúarjökull liggur við fætur okk-
ar. Þá ér lialdið heim í tjaldið og
síðasta nestið borðað. Að þvi búnu
er lagst til svefns í nokkrar minútur
og allt hengt til þerris, sem deigt er
orðið.
Síðan er haldið heim i tjaldstaðinn
á Dyngjujökli. Brekkurnar eru lang-
ar véstur af Kverkfjöllum og hallar
undan fæti, en færi tekið að verða
þungt vegna sólarinnar. Bensinið er
komið að þrotum, svo að við bjugg-
umst við þvi þá og þegar að sleðinn
staðnæmdist. Allt gekk þó að ósk-
um. Við komum heim skömmu fyrir
sólarlag, og höfðum þá verið þrjár
klukkustundir á leiðinni.
Bárðarbunga var heið og björt i
vestri. „Hver vill skreppa með mér
þangað upp,“ segir Árni. Enginn
vill fara. Allir fara að sofa. Næsta
morgun á að halda af stað heimleiðis.
En næsta morgun er Bárðartunga
heið og freistingin er of mikil. Aftur
er haldið af stað. Færið er hið á-
kjósanlegasta. Ferðin gengur vel, en
oft verðum við að vera á lággirun-
um, því að brekkurnar eru margar
á leiðinni. Tjaldstaðurinn er i 1200
metra hæð, en Bárðarbungan er
um 2000 metrar. Eftir fjórar klukku-
stundir erum við uppi. Vegalengd-
in sem við höfðum farið var um
40 km. Þarna er eitt viðasta útsýni
á öllu landinu. Austur á Dimma-
fjallgarð og Snæfell, norður að
Kerlingu í Eyjafirði og Mælifells-
hnúk, vestur á Reykjanesfjallgarð og
suður á Öræfajökul.
Við mælum snjódýpt og hæð. —
Hæðin er 1988 metrar. Þá er Ijós-
myndað og filmað.
í austri heyrist til flugvélar. Ör-
lítill depill sést i fjarska. Hann
stækkar, nálgast. Það er Kata. Hún
flýgur beint yfir okkur á jöklinum.
Við sjáum fólkið í gluggunum. Kata
snýr við, tekur stóran sveig og
lækkar flugið og flýgur aftur yfir
okkur. Aftur er myndað og veifað.
Kata hverfur í vestri. Við liöldum
í austur, eftir háhryggnum. I suðri
er Hamarinn, ekki langt í burtu. Nú
er allt undan fæti og áður en varir
erum við komnir niður bröttustu
brekkurnar. í suðri sést til Gríms-
vatna og skammt frá okkur er stóra
„jarð“-fallið, sem myndaðist við
jökulhlaupið í vetur. Við staðnæm-
umst og mælum, myndum og borð-
um. Þá er haldið beint í tjaldstað.
Vörðurnar okkar eru skammt austan
við okkur. Nú eru engir erfiðleik-
ar að sjá þær. Eftir rúma klukku-
stund erum við heima í tjaldinu og
staðnæmumst aldrei á leiðinni. —
Var nú haldið rakleitt norður í
Reykjahlíð um nóttina og allan næsta
dag. Þar tjölduðum við hjá Stóru-
gjá og fengum okkur bað í gjánni.
Á teiff niffur i Iweradalinn
Hjá Grimsvötnum.