Fálkinn - 04.07.1947, Blaðsíða 8

8
F Á L K I N N
Guy de Maupassant:
Flugnahöfðinginn
Bóndinn stóð hjá lækninum við
rúm dauðvona konunnar. Ganila
konan iá þarna rólcg og hæg og nieð
fullri rænu. Hún liorfði á mennina
og hustaði eftir livað ]>eir segðu.
Hún átti að deyja. Og hún gerði
engan iiávaða útaf því, stund henn-
ar var komin, liún var orðin níutiu
ára.
Júnísólin skei'n inn um gluggann
og opnar dyrnar og varpaði heit-
um geislunum á moldargólfið, sem
var öldótt og harptroðið eftir tré-
skó fjögurra kynslóða. Ilmur úr
moldu barst líka inn með hlýrri
golunni, ilmur af grasi og blöðum,
sem skrælnuðu í miðdegissólinni.
Engispretturnar sungu af kappi og
fylltu allt umhverfið kliðnum í sér.
Læknirinn ræskti sig og sagði:
— Honoré, ])ér megið ekki láta
móður yðar liggja eina, eins og hún
er á sig komin. Hún getur dáið hve-
nær sem vera skal.
En bóndinn maldaði í móinn upp
aftur og aftur:
-— Eg má til að koma korninu mínu
undir þak; það hefir legið lengtum
of lcngi úti, og nú er veðrið svo
gott til hirðingar. Hvkð segir þú
um það, mamma?
Gamla, deyjandi konan var enn
jafn ágjörn og fyrrum, þó aum
væri, og kinkaði kolli, — sonurinn
yrði að koma korninu inn og láta
hana sálast eina. En nú varð la'kn-
irinn reiður og stappaði í gólfið:
— Þér eruð ekki skárri en skepn-
urnar, heyrið þér það, og ég leyfi
ekki að þér liagið yður svona. Og
ef yður er iífsnauðsyii að hirða
heyið í dag, þá verðið þér að sækja
liana Rapet gömhi og láta liana
Hernaðartækjum eytt. —
Bandaríkjamenn hafa unnið að
því undir hernámi Japans, að
eyðileggja öll liertæki þar í
landi og gera Japönum ókleift
að hefja framleiðslu þeirra á
ný. Hér sést hvar verið er að
sökkva hluta úr tæki, sem notað
er til að framleiða atomsprengju.
lijúkra móður yðar. Skiljið þér; ég
líð yðtir ekki þetta. Og ef þér gerið
ekki eins og ég segi, þá læt ég yður
deyja djöfli yðar þegar þar að kem-
ur. Skiljið þér það?
Bóndinn, sem var langur og
renglulegur og einstaklega silalegur
í hreyfingum, stóð þarna kvalinn af
úrræðaleysi, ótta við lækninn og á-
girndina. Hann hugsaði sig um,
reiknaði saman og stamaði loksins:
— Hvað setur liún eiginlega upp,
hún Rapet gamla?
— Á ég að vita það? öskraði
iæknirinn. Ætli það komi ekki und-
ir því hvað þér þurfið lengi á
henni að halda. Þér verðið að
eiga það við hana sjálfa. En ég
heimta að liún verði komin hingað
innan klukkutíma, skiljið þér það?
Loks gat bóndinn ráðið þetta
við sig.
— Nú fer ég, nú fer ég. Þér meg-
ið ekki vera reiður, herra læknir.
— Gætið þér nú vel að, þvi að
ég er ekkert lamb að leika sér við
þegar svo stendur á, sagði læknir-
inn og fór.
Bóndinn var ekki fyrr orðinn
einn með sjúklingnum en hann
sneri sér að móður sinni og sagði
vcsældarlega:
— Nú fer ég og sæki Rapet gömlu,
úr þvi að hann vill endilega hafa
])að svo. Þú mátt elcki slokkna út
af fyrr en ég kem aftur.
Og svo fór hann.
Rapct var gömul þvottakona, scm
vakti yfir dauðum og deyjandi i
sveitinni. Ekki hafði hún fyrr lokið
við að sauma ])ú dauðu innan í
lakið, sem þeir átlu aldrei að taka
lliH
°9
þetta
Á svörtum markaði. — 1 Berlin
er silt af liverju sell á svörtum
markaði. Þessi rugguhestur var
seldur á 1500 mörk.
af sér aftur, en liún var komin aft-
ur að strokjárninu sínu og farin að
strjúka fatnað handa þeim sem lifðu.
Hún var hrukkótt eins og skrælnað
epli, geðvond, öfundsjúk og hræði-
lega ágjörn, og svo bogin að mað-
ur gat freistast til að halda að þessi
eilífa hreyfing liennar fram og aft-
ur meðfram strokbrettinu hefði sett
hana úr báðum augriaköllunum. Hún
Iiafði einskonar blygðunarlaust og
viðbjóðslegt dálæti á dauðanum, og
talaði aldrei nema um fólk, sem
hún hafði séð deyja og um alla
dánarbeðina, sem hún hafði verið
yfir. Og hún gat sagt frá þessu itar-
leg'a, alveg eins og þegar veiði-
maður er að segja frá veiðiferð.
Þegar Honoré de Bontemps kom
inn til hennar, var liún að hræra
sterkju á kraga kvennanna í svcit-
inni.
— Gott kvöld, hvernig líður þér,
frú Rapet?
Hún gaut augunum til hans.
— Jæja, ekki sem bölvaðast. Og
þér?
— Mér líður nú vel, en ]iað er
eitthvað að Iienni móður minni.
— Henni ípóður þinni?
— Já.
— Og hvað gengur að henni?
— Hún er að sálast.
Gamla korian tók hendurnar upp
úr vatninu,» bláir, gagnsæir drop-
arnir seitluðu al' fingrunum ofan
í balann.
— Er hún svona tæp, garmurinn,
sagði hún með uppgerðar samúð.
— Já, læknirinn segir að hún
muni ekki tóra til morguns.
— Nú, ])á er hún tæp.
Honoré stóð og hugsaði sig um.
Jeppi á lofti.
Nú er farið að framleiða nýja
tegund af héjjkopter-flugvélum
vestra. Gcta þær náð sér á lofl
beint upp með yfir eins tonns
farm. Hér sést ein slík flugvél
ltefja sig á loft með 1 tonns
jeppa neðan í.
Eiginlega hefði hann átt að hafa
einskonar formála að tilboðinu, sem
liann ætlaði að gera henni, en gat
ekki fundið nein hæfileg orð og
hvarf því beint að efninu:
— Hvað tekurðu fyrir að lijúkra
Iienni þangað til lnin skilur við?
Þú veist að efnaliagurinn er ekki
g'óður hjá okkur, ég hefi ekki einu
sinni tök á að halda vinnukonu. Og
]iað er einmitt þetta, sem liefir rið-
ið henni móður minni að fullu,
of mikið strit og erfiði. Hún vinnur
fyrir tíu, þó að lnin liafi niutíu og
tvö ár að baki. Svoleiðis fólk fæð- 1
ist ekki nú á dögum.
— Það er tvennskonar taxti, sagði
Rapet hátíðlega. 40 sous á dag og
þrír frankar yfir nóttina hjá riku
fólki, og 20 sous á dag og tveir
frankar fyrir nóttina hjá öðrum.
Þú getur borgað það síðara.
En bóndinn hugsaði sig um. Hann
þelckti móðúr sína svo vel, að liánn
vissi að hún var seig. Hún gat hjar-
að heila viku, livað svo sem lækn-
irinn sagði.
Nei, sagði hann ákveðinn. Eg
vil heldur að þú takir þetta í akk-
orð, — ákveðið verð fyrir allan tim-
ann, hvort hann verður langur eða
skammur. Þá cigum við bæði jafn-
mikið á hættu. Læknirinn segir að
hún sé komin fram í dauðann. Fari
það svo þá tapa ég en þú græðir.
En ef hún tórir þangað til á morg-
un eða lengur, þá græði ég á því.
Þvottakonan góndi á liann. Hún
hafði aldrei gert svona samning.
Hún liugsaði sig um, þetla var
freistandi. En svo fór hana að g'runa
að liún gæti liaft af sér með þessu.
— Eg' get ekkert sagt um þetta
fyrr en ég sé hana, sagði hún.
— Þú getur komið með mér lieim.
Hún Jnirrkaði sér um hcndurnar
og fór strax með honum.
Þau töluðu elcki orð saman á leið-
inni. Hún trítlaði en hann skáhn-
aði, eins og hann væri að stíga yfir
sorprennu í hverju spori.
Þegar þau komu heim undir hús-
ið tautaði Honoré Bontemps:
— Hugsum okkur ef hún .væri nú
dauð!
Og ómeðvituð óskin um að svo
væri skein greinilega úr hreimnum
í röddinni.
En gamla konan var alls ekki
dauð. Hún lá á bakið í rúminu sínu,
með hendurnar á fjólubláu sæng-
urverinu, hendur sem voru skelf-
ing magrar og krepptar, svo að þær
voru likastar einhverri undraskepnu
— krabba eða einhverju svoleiðis;
þær voru allar undnar af gigtinni,
stritinu og nærri því liundrað ára
ævistarfi.
Rapet gekk að rúminu og horfði
með spekingssvip á líkið tilvonandi.
Ilún tók á slagæðinni, pikkaði í
brjóstið á henni, lilustaði eftir and-
ardrættinum, og þegar húii liafði