Fálkinn - 02.07.1948, Blaðsíða 5

FÁLKINN
5
ar hann las við Ohio-háskólann,
komu undrahæfileikar Owens
raunverulega fyrst í ljós. 25. maí
1935 stofnaði Harvard-háskólinn
til keppni í Ann Arbor, og þar
afrekaði Owens meiru en nokkur
frjálsíþróttamaður fyrr eða síðar
hefir gert. Hann byrjaði með því
að hlaupa 100 yards á heimsmets-
tíma, 9,4 sek., setti heimsmet í
langstökki 8,13 metra, og að lok-
um bætti hann bæði heimsmetið í
200 metra hlaupi og 220 yards.
Báða spölina hljóp hann á 10,3
sek. Langstökksmetið er ennþá
óhaggað, en blökkumaðurinn la
Beach hljóp nýlega 200 metrana á
20,2 sek. og Melwyn Patton,
hlaupastjarnan ameríska, sem er
ekki blökkumaður, hefir nú bætt
metið á 100 yards niður í 9,3 sek.,
en hann hafði áður hlaupið þá á
9,4 sek. ásamt Owens og fleiri
Ameríkumönnum.
Olympíuárið 1936 byrjaði Ow-
ens með því að hlaupa 100 metr-
ana á 10,2 sek., nýju heimsmeti.
Á Olympíuleikunum í Berlín var
hann aðalstjarna leikvangsins.
Hann vann langstökkið á 8,06 m.,
100 m. á 10,3 (10,2 í fyrri milli-
riðli) og 200 m. á 20,7 sek. Lang-
stökkskeppnin var mjög spenn-
andi. Áður en úrslitastökkin þrjú
voru stokkin, hafði Owens 7,87
m., en keppinautur hans, Þjóð-
verjinn Long, 7,84 m. Fyrsta
stökk Owens í úrslitum misheppn-
aðist, og jók það á möguleika
Long, sem náði líka stökki 7,87
m. löngu. Æsingahviða heyrðist
af áhorfendapöllunum, en Owens
brosti til fjöldans og fór til Long
og óskaði honum til hamingju. I
2. og 3. umferð í úrslitum stökk
Owens svo 7,94 og 8,06 m., og þar
með var sigurinn tryggður. Nr.
2 varð Long, 7,87 m. þriðji var
Japaninn Tajima, 7,74 m., fjórði
ítalinn Maffei, 7,73 m., fimmti
Þjóðverjinn Leichum, 7,73 m., og
sjötti Bandarikjamaðurinn Clark,
7,67 m. Góð stökk!
Af öðrum svörtum spretthlaup-
urum má nefna Ben Johnson, sem
í meðvindi hljóp 100 m. á 10,2 sek.
og var hlaupari á borð við Tolan,
en ekki Owens. Þá varð negrinn
Ewill annar á 100 metrunum í
meistarakeppninni í Bandaríkjun-
um 1941 á 10,3 sek. Fyrstur var
Harold Davis, sem hefir 10,2 sek.
sem besta tíma eins og Ovens.
I millivegalengdum hafa negrar
átt ýmsa góða menn, einkum 400
og 800 metrum. Hinn háfætti
John Woodruff, sem vann 800 m.
í Berlín á 1:52,9 mín. eftir fallegt
hlaup, er einna frægastur þeirra,
þótt sá tími þyki varla boðlegur
á næstu Olympíuleikum. — En
Woodruff hafði áður náð tíman-
um 1:50,0 sek. Hann var 21 árs
að aldri 1936.1 þessu sama hlaupi
var Kanadanegrinn Edwards lengi
annar, en ítalski verkfræðingur-
inn Lanzi marði fram úr honum
í lok hlaupsins. Woodruff hefir
síðan hlaupið 800 m. á betri tíma,
t. d. 1940 á 1:48,6 mín. og 1937 á
3 yards of stuttri braut á 1:47,8
mín. Þetta skipar honum sess
næst á eftir Þjóðverjanum Harbig
og Englendingnum Wooderson.
Elroy Robinson hljóp 800 m.
1937 á 1:48,9 mín., sem fékkst
ekki viðurkennt sem heimsmet,
en sama ár var tími hans 1:49,6
mín. staðfestur sem heimsmet.
í 400 m. hlaupi stóðu negrarnir
sig vel 1936 í Berlín. Um skeið
leit út fyrir að þeir Archie Will-
iams og Lu Válle, báðir negrar frá
Bandaríkjunum, myndu vinna
tvöfaldan sigur, eins og Owens
með þeim Metcalfe og Robinson
tryggði negrunum tvöfaldan sigur
í 100 og 200 metra hlaupunum.
Williams og Lu Valle voru fyrstir
er 75 metrar voru eftir, og Will-
iams kom fyrstur í mark á 46,5
sek. (Besti tími hans er 46,1 sek.)
en Lu Valle, sem hljóp á 46,8 sek.,
várð að láta í minni pokann fyrir
Bretanum Brown (46,7 sek.). —
Bretinn Roberts var fjórði á 46,8
sek.
Nú hefir komið fram á sjónar-
sviðið vestra „fenomenal" 400 m.
hlaupari, Herbert McKenley. 1946
hljóp hann 440 yards á nýju
heimsmeti, 46,2 sek., en það jafn-
gildir 46 sek. sléttum, eða jafnvel
45,9 sek. á 400 metrum (2,3 m.
styttri braut). McKenley er enn
í fullu fjöri og lætur vafalaust
mikið að sér kveða í London í
sumar. Hann er vel og kröftug-
lega vaxinn Jamaicabúi. 1 vor hef-
ir hann bætt met sitt á 440 yards
um 0.2 sek.
Langstökk og hástökk hafa allt-
af látið negrum vel. Fyi’sta svarta
stjarnan í langstökki var S.Butler.
Hann kom til leikanna í Antwerp-
en 1920 sem öruggur sigurvegari,
að því er talið var. En svo illa
vildi til í fyrsta stökki hans, að
hægra hnéð fór úr liði og hann
féll máttlaus niður í gryfjuna.
Stökkið mældist samt 6,60 metr-
ar, en hefði annars orðið alltaf
1 meter lengra. Þess má geta til
gamans, að Svíar högnuðust á
slysi þessu, því að W. Petterson
-Björneman vann langstökkið á
7,15 m. Eftir óhappið hætti Butl-
er íþróttamennsku.
Arftakar Butlers eru svo þeir
Hart Hubbard, skólapiltur úr
Michigan-háskóla, og E. Gourdin,
Harvard-stúdent. Hubbard vann
langstökkið í París á 7,44% rn.,
og Gourdin varð annar. Hubbard
varð þannig fyrsti negrinn, sem
tekur gullpening á Olympíuleik-
um. Þremur árum áður hafði
Gourdin sett heimsmet, 7,69% m.
og slegið hið 20 ára gamla met
Irans Pat O’Connor, 7,61 m.
Á Parísar-leikjunum varð sá
sögulegi atburður, að Ameríkan-
inn Legendre, sem ekki var skráð-
ur i langstökkið, sló heimsmet
Gourdins í fimmtarþrautarkeppni.
Hann stökk 7,76% m. En svo árið
1925 stekkur Hubbard 7,89% m.
og færir heimsmetið aftur í hend-
ur negra. Árið 1928 nær Hubbard
7,98 metra stökki, sem í fyrstu
var talið heimsmet. En svo vitn-
aðist það að uppstökksplankinn
var einum sentimetra (!) hærri
en gryfjan, og þá var ekki hægt
að staðfesta heimsmetið.
I Amsterdam 1928 var talið lík-
legt. að Haiti-negrinn Silvio Cator
yrði fyrstur. En hann varð að lúta
fyrir hvíta Ameríkumanninum Ed
Hamm, sem stökk 7,73 m. Cator
stökk 7,58 m. Hamm sýndi það
síðar að hann var verðugur sig-
ursins með því að bæta met Hub-
bards um % sm., en það fékk ekki
a ð standa lengi því að Cator stökk
bráðlega 7,93 metra og þá var
metið enn á ný komið til negr-
anna. Hubbard og Cator voru
hvorugur jötnar að vexti, en Ed
Gordon, negrinn sem vann gullið
fyrir langstökkið í Los Angeles
1932 (7,64 m.) var þéttvaxinn
náungi og kröftugur. En stílfeg-
urð skorti hann. Arftaki þeirra,
Owens,var aftur á móti rennilegur
og hafði léttan stíl. Tilhlaupið var
kröftugt og hann kastaði fótun-
um langt fram. Hann datt samt
aldrei á bakið, þótt hann teygði
svona úr fótunum, þar eð hrað-
inn var svo mikill.
Hástökkið hefir á síðustu ár-
um verið ,,týpísk“ negragrein,
þótt heimsmethafinn, Les Steers,
sé hvítur. Met hans er 2,11 metr-
ar. Flestir negrarnir nota „kali-
forniska'1 stílinn, t. d. Cornelms
Johnson, háfætti negrinn, sem
varð nr. 4 í Los Angeles 1932, en
bætti sig stöðugt eftir það. — I
amerísku meistarakeppninni 1936
stökk hann og negrarnir Dave Al-
britton og Mel Wálker 2,03 metra.
I Berlín 1936 sigraði Johnson á
sömu hæð. Annar varð Albritton.
Mel Walker varð samt þeirra
bestur. Hann náði hápunkti 1937
í keppnisferð Bandaríkjamanna til
Evrópu og setti heimsmet á Stad-
ion í Stokkhólmi, 2,08 metra. 1
Marlmö hækkaði hann það í 2,09
metra. Staðfesting metsins kom
seint, en kom þó.
Grindahlaupara eiga negrar
góða, t. d. Harrison Dillard, sem
allir kannast við. Owens var og
lengi heimsmethafi í 200 m. grhl.
(22,6 sek.). Negrinn Pollard varð
3. maður í 110 m. grindahlaupi í
Berlín 1936 og bolaði Hákan Lid-
man í 4. sætið. Harrison Dillard
hefir í vor hlaupið 110 m. grinda-
hlaup á 13,6 sek.
I tugþraut eiga negrar eitt stórt
Frh. á bls. U.
Nenn, sem talað er nm:
ALEXEI patríarki, yfirmaður
rússnesku kirkjunnar, sem hefir
í viðtali við fréttaritara Reuters
sagt, að stjórnarvöldm rússnesku
væru vinsamleg í garð „ortodoxu“
kirkjunnar í landinu. Sömuleiðis
kvað Alexei tölu kirkjusækjenda
fara siliækkandi.
FOLKE BERNADOTTE GREIFI,
forseti sænska Rauða Krossins,
sem miðlaði málum í Palestinu. —
HAROLD EVANS, ameríski lög-
fræðingurinn, sem S.Þ. útnefndi
sem borgarstjóra i Jerúsálem. —