Fálkinn


Fálkinn - 19.11.1948, Blaðsíða 6

Fálkinn - 19.11.1948, Blaðsíða 6
6 FÁLKINN VITI® ÞÉR . . . ? að hreyfingin, sem lithvörfung- urinn gerir með tungunni þegar hann veiðir fiðrildi, er svo snör að myndavélar ná henni ekki nema með sérstökum tilfæring- um? að í Ameríku á að gera högg- mynd, sem er enn stærri en hin- ar frægu kletta-Iágmyndir Borg- lums? Þetta er minnismerki yfir Indíánahöfðingjann „Crazy Horse“ og verður höggvið í fjallið Thunderhead Mountain i Suður-Dakota. Áætlað er að verkið taki 30 ár og kosti 5 milljón dollara. Á myndinni sést höfundur- inn, Ziolovskij myndhöggvari ásamt Indíánahöfðingja einum hjá frumdráttarmynd af lista- verkinu. En á bak við er fjall- ið, sem myndin verður liöggin í. Á teikningunni er sýnt hvern- ig farið er að Ijósmynda svona snögga hreyfingu. Af því að enginn lokari er nógu flj.ótvirk- ur er Ijósopið látið standa opið og svo er notað blossaljós, sem verkar á einum milljónasta úr sekúndu. Lithvörf ungurinn kveikir Ijósið sjálfur. Skordýr- ið, sem hann veiðir með tung- unni er látið vera á kopar- þynnu og þegar tungan snertir plötuna fær rafstraumurinn samband. að myndirnar í blöðunum eru samsettar úr punktum, örsmá- um þar sem myndin er ljósust og stærri þar sem hún er dökk? að fyrir stríð framleiddi Japan eins mikið silki og öll önnur lönd samanlagl? Heimsframleiðslan var þá 80 þúsund smálestir á ári, og Frakkland, sem fyrir 100 ár- um framleiddi 26.000 smálestir framleiddi árið 1939 ekki nema 50 smálestir. Myndin sýnir silkiorm á tib raunastöð einni. KONA TIL SÖLU. f blaði einu í Hampstead, New York, var nýlega þessi klausa: „Kona tii sölu Lágleg, Ijóshærð kona fráskilin óskar eftir manni til Þetta stafar af því að mynd- in er Ijosmynduð gegnum svo- nefnt net, mismunandi fíngert — fyrir dagblöð eru um 600 möskvar á hverjum fersenti- rnetra. — Hérna sést hluti af svona neti mikið stækkaður. að sjá fyrir sér og tveimur bprnum. Verður að greiða 10,000 dollara út í hönd.“ Blaðið neitaði að birta þetta sem auglýsirtgu en tók það sem fregn á forsíðuna. Sú ljós- hærða, sem heitir frú Dorothy Taylor og er 28 ára, fékk samdæg- urs 15 tilboð, sem hún fór að at- huga. „Eg verð að hafa ráðið þetta við mig innan þriggja vikna,“ sagði hún, „því að þá verð ég orðin blönk.“ ( Bókarfregn ) .—Si ■: - ■ . --- ■--E======5g7 Dagur er liðinn. Ævisaga Guðlaugs frá Rauðbarða- holti, eftir Indriða Indriða- son. Utgefandi: Bókaútgáf- an Norðri. Sú var tíð, að það þótti sjálfsögð skylda við látna lærdómsmenn og höfðingja að rita ævisögu þeirra og gefa út nokkurs konar grafskrift, svo að jieir sem eftir iifðu kynnt- ust mikilleika þeirra og fögru for- dæmi. Einnig þótti ekki nema eðli- legt, að þeir skrifuðu sjálfir sögu sína i iifanda lifi. En öðru ináli var að gegna um óbrotna almúga- menn. Ævi þeirra var tilbreytinga- iaust strit og kröm og langt frá því að vera frásagnaverð. Það mun jafnvel liafa þóU broslegt og nær því hneykslanlegt, þegar Sigurður Tngjaldsson frá Balaskarði, tók upp á þeirri fordiid að skrifa ævisögu sína og lét gefa hana út, jiótt ein- staka bókmenntaunnandi sæi gildi bókarinnar og greindum og lestrar- fúsum alþýðumönnum rynni blóðið tii skyldunnar og þætti bókin hið mesta hnossgæti til lestrar. Það má segja, að GuðmundUr Gísla- son Hagalín liefji nýja gerð is- lenskra ævisagna með ritun Virkra daga, ævisögu Sæmundar Sæmunds- sonar skipstjóra, og sýni með því hvernig hægt er að skrifa nýjar ís- iendingasögur. Síðan hafa nokkrar ævisögur athafna- og alþýðumanna verið skráðar á þann veg, að þeir bafa sagt fyrir sögu sina, en kunn- áttunienn sveigt frásögn þeirra und- ir form máls og stíls, eftir því, sem þeim þótti best hæfa. Við slika sagnagerð varðar miklu, að söguritarinn sé skyggn á frásögn þulsins —- geti sett sig inn í menn- ingarhorf lians — sjái með lians augum atburði og pérsónúr frá liðnum árúin og taki þar við, er liann skortir orð til þess að tjá við- horf sín, án þess að mynd þulsins raskist. Á þennan hátt liafa skapast ævi- sögur, sem hafa hið mesta menn- ingargildi og bókmenntalega þýð- ingu. Meðal nýjustu ævisagna af þess- ari gerð er saga Guðlaugs frá llauð- barðaliolti — Dagur er liðinn. — Þulurinn er umkomuiitill alþýðu- maður alinn upp á sveit. Viðhorf lians eru ekki stórbrotin og lífs- glíma hans sú að lialda sér og sín- um upp úr basli og erfiðleikum. En þrátt fyrir kröpp kjör og tilbreyt- ingalítið amstur hefir hann sögu að segja. Honum fannst jafnvel, að lífið hafi verið sér gjöfult og veitt sér margar ljúfar stundir. Með góð- leik og velvild ininnist hann sam- ferðamanna sinna og er stundum alldrjúgur yfir hæfileikum sinum og getu. Lesandinn fær strax áhuga fyrir sögu Guðlaugs og fylgir honum fast eftir. Hann sér þegar umliverfi það, sem hann elst upp í, og vaxtarskil- yrði hans, þar sein liann er töku- barn hjá Sesselju húsfreyju, sem verður minnisstæð persóna. Hún er stórskorin og hrjúf við fyrstu sýn, en svo hlý og raungóð, að hún veit- ir hreppsómaga-snáðanum nióður- lega umhyggju. Og þau eru raun- gæði liennar, að höfðingjarnir frá IIóli koma títt að Rauðbarðaholti til þess að njóta hyglunar hennar og hlýju, sem hinn landskunni höfð- ingi, Bjarni í Ásgarði, geldur síðar á þann veg, að hann tekur Sesselju, gamla og einmana, til sin og ann- ast um liana eins og móðir hans væri. Leið Guðlaugs liggur snemma úr fósturhúsum. Lítill að burðum fer hann í vist vestur að ísafjarðardjúpi og ilendist þar. Hann á i fyrstu fullt i fangi með að valda þeim byrðum, sem hið hversdagslega líf leggur á hann —: lieiðarförum að vetri og sjósókn haust og vor. En liann eign- frh. á bls. l't. herra er varaformaður í amer- ísku nefndinni til samvinnu við Evrópuríkin. Hann tók þátt í ráðstefnunni um Bandaríki Ev- rópu, sem haldin var i Inter- laken nýlega. J. Robert Oppenheimer prófessor er einn af fremstu kjarnorku- ■fræðingum Bandaríkjanna. Iíann hefir undanfarið dvalist í Kaupmannahöfn til skrafs og ráðagerða við Niels Bohr, hinn fræga danska vísindamann.

x

Fálkinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fálkinn
https://timarit.is/publication/351

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.