Fálkinn - 15.09.1950, Blaðsíða 6

6
FÁLKINN
STUTT FRAMHALDSSAGA.
DRAUGAHIOLBÖRURHAR
Nr. 3. Eftir RUDYARD KIPLING.
beint í faðm lyginnar, og ég svaraði
að ég mundi hafa fengið snert af
sólstungu. Klukkan var nærri fimm
síðdegis. Þetta var þokudagur i
april og gat ekki tíundað einn ein-
asta sólargeisla. Eg sá líka mistök-
in ú sama augnabliki og ég hafði
orðin mælt, ég reyndi að lagfæra
þetta en lenti i algerðri sjálfheldu,
og eins og grimm fluga fór ég svo
með Kitty út undir bert loft — það
var Canossaganga og vinir mínir
horfðu á og brostu tvírætt. Þegar
út var komið stamaði ég einhverjar
afsakanir, sagðist vera veikur og
hleypti svo heim í hesthúsið mitt
og lét Kitty eina um að ljúka út-
reiðartúrnum sinum.
Undir eins og ég var kominn upp
í herbergið mitt settist ég i stól og
reyndi í ró og næði að gera mér
grein fyrir hvernig lægi i þessu öllu
saman. Það var ég sjálfur sem sat
hérna, og ég Theobald Jack Pansay,
vallgróinn embættismaður í ensku
umboðsstjórninni, liklega hygginn
maður og að minnsta kosti áreiðan-
lega lieilbrigður, hafði á þvi herrans
árið 1885 látið stia mér frá unnustu
minni af opinberun kvenpersónu
einnar, sem hafði verið dauð og
grafin i átta mánuði. Allt þetta voru
staðreyndir, sem ég gat ekki hvik-
frá. Þegar við Kitty fórum út úr
búð Hamiltons hafði ekkert verið
fjær huga mér en frú Wessington eða
nokkuð sem hana snerti. Ekkert gat
hugsast hversdagslegra, vanalegra
eða marklausara en vegurinn fram
hjá Peliti-gildaskálanum, en þar
hafði þetta borið að. Og i ofanálag
gerðist þetta um hábjartan dag!
Krökkt af fólki á veginum! Og samt
sem áður hafði hér, þvert ofan í öll
lög þess sem sennilegt má þykja,
þvert á móti öllu náttúrunnar lög-
máli, opinberast mér andlit úr ríki
hinna framliðnu.
Arabíski liesturinn liennar Kitty
Jiafði brokkað þvert í gegnum hjól-
börurnar. Þá, um leið, brast von mín
um að einhver kvenmaður, nauða-
líkur frú Wessington, hefði leigt lijól-
börurnar og kúlíana í gömlu einkenn-
isbúningunum þeirra. Hvað eftir ann-
að reyndi ég að finna þessari hugmynd
stað, en varð alltaf að gefast upp við
það. Röddin, sem ég hafði heyrt, var
alveg jafn óskiljanleg og það, sem ég
hafði séð. Fyrst i stað datt mér djarft
ráð í hug: að segja Kitty upp alla sög-
una, grátbæna hana um að giftast mér
undir eins og reyna í örmum hennar
að hrinda af mér draugnum í hjól-
börunum. En annars, hugsaði ég með
mér — en annars sannar einmitt það,
að ég sá hjólbörurnar, að þetta getur
ekki verið annað en missýning. Því
að setjum nú svo, að menn og konur
geti gengið aftur. En ég hefi aldrei
heyrt þess getið að kúlíar og hjól-
börur geri það. Það næði blátt áfram
engri átt! Að hugsa sér að innfæddi
lýðurinn gæti gengið aftur. — Nei,
fjandinn fjarri mér!
Morguninn eftir sendi ég Kitty ofur-
lítið bréf, skrifað í iðrunarstíl. Þar
bað ég hana innilega að erfa ekki
við mig hina einkennilegu framkomu
mína daginn áður. Gyðja sálar minn-
ar var enn í liæsta máta ónáðug, og
það reyndist óhjákvæmilegt að ég
gerði henni heimsókn persónulega.
Með mælsku, sem var ávöxtur þanka-
veltunnar um nóttina, lýsti ég því
fyrir henni, livernig ég hefði allt í
einu fangið ákafan hjartslátt — liann
stafaði sennilega frá maganum, sem
ég hafði átt í brösum við alllengi.
Þessi djúphugsaða skýring hafði nokk-
ur áhrif, og siðdegis sama dag fórum
við Ivitty i útreiðartúr með skuggann
af lyginni ú milli okkar.
Hjá lienni hafði allt farið í handa-
skolum þennan dag og það eina, sem
liana langaði til, var að ríða í einum
spretti kringum Jackofellið. Af því
að ég fann að taugar minar voru ekki
komnar í gott lag eftir áfallið daginn
áður, dirfðist ég að bera fram hóglát
mótmæli gegn þessari hugmynd og
stakk þvi upp á stjörnuturnsfellinu,
Jutogh, Boileau-veginum — í stuttu
máli, hverju sem hún vildi, nema bara
ekki kringum Jacko. Kitty varð reið
og móðgaðist, og af því að ég óttaðist
að valda nýrri misklíð, lét ég undan
síga, og við riðum veginn til Chota
Simla. Við létum hestana lötra fetið
lengst af lciðinni, og þegar við vorum
komin milu vegar fram lijá klaustrinu,
létum við valhoppa, þar sem vegur-
inn var jafnsléttur við Sanjowlie-
stífluna. Hestarnir flugu bókstaflega
áfram og hjarta mitt sló fastar, þvi
nær sem við komurn hálsinum. Ég
hafði ekki um annað liugsað en frú
Wessington allan daginn, og hver ein-
asti þumlungur af Jackoveginum var
stráður endurminningum um liðnar
ferðir okkar og viðræður. Steinarnir
í vegbrúnunum höfðu sögur að segja,
furutopparnir yfir höfðunum á okk-
ur sungu hátt um endurminningarnar,
allir lækir og sitrur glottu og voru
að þvaðra um þessa rækals sögu, og
í eyrum mínum pípti golan mig niður
fyrir hið ósæmilega framferði mitt.
Og ofan á allt þetta bættist svo að
allt í einu sá ég „skelfinguna" standa
og bíða eftir mér á miðri gangbraut-
inni, sem oftast er kölluð „Kvenna-
mílan“. Engar aðrar hjólbörur svo
langt sem augað eygði — aðeins fjórir
brúnskjóttu kúlíarnir, gulu hjólbör-
urnar og glólokkaliöfuðið i þeim —
allt nákvæmlega eins og ég hafði séð
það þarna fyrir hálfum níunda mán-
uði! í svipinn fannst mér Iíitty hljóta
að sjá alveg það sama og ég — við
voruni nefnilega svo merkilega lík í
öllu öðru. En næstu orðin, sem hún
sagði, sýndu að mér skjátlaðist: —
„Hvergi nokkur sál að sjá! Komdu,
Jack, við skulum riða samsíða alveg
niður að stíflunni!" Litli Arabinn
hennar flaug eins og elding, hestur-
inn minn var ívið aftar og svona
þeystum við áfram undir klettunum.
Eftir hálfa minútu vorum við komin
að hjólbörunum. Þær stóðu á miðjum
veginum. Ég lét hestinn minn dragast
aftur úr og nú þeysti Arabinn í annað
sinn gegnum hjólbörurnar. Og minn
hestur fór á eftir.
„Jack, elskan mín! Jack, góði fyrir-
gefðu mér,“ heyrðist sagt með kvein-
stöfum. Og svo kom rétt á eftir: —
„Þetta er allt saman misskilningur.
Hræðilegur misskilnirigur!“
Ég keyrði hestinn sporum eins og
ég væri vitlaus maður. Þegar ég leit
við í hnakknum sá ég að brúnskjóttu
búningarnir stóðu þarna enn undir
gráum klettunum og biðu — biðu þol-
inmóðir — og golan feykti til mín
bergmálinu af orðunum, sem ég hafði
nýlega heyrt. Kitty gaf mér duglega
á baukinn fyrir hvað ég væri þegj-
andalegur á seinni spöl leiðarinnar.
Til þess síðasta liafði ég treyst for-
sjóninni og talað um alla heima og
geima. En þó að líf mitt hefði legið
við þá gat ég ekki stunið upp nokkru
orði núna, þannig að það hljómaði
eðlilega og þess vegna hafði ég vit
á að halda mér saman.
Ég átti að fara i miðdegisverð til
Mannerings og varð að flýta mér heim
og hafa fataskipti. A leiðinni sá ég
tvo menn vera að tala saman í rökkr-
inu. — „Skrambi er þetta skrítið,“
sagði annar, „að ekki skuli sjást urm-
ull eftir af henni. Eins og þér vitið
var konan mín stórlirifin af mann-
cskjunni (sjálfur gat ég aldrei upp-
götvað neitt um hana), og vildi að ég
kæmist yfir gömlu hjólbörurnar henn-
ar og kúliana, ef hægt væri að fá
það fyrir góð orð og betaling. Frenmr
óhollt uppátæki, finnst yður ekki?
En ég verð víst að gera eins og
mensahib vill, annað tjóar ekki. Og
hugsið þér yður, nú segir náunginn,
sem hún leigði þetta af, að allir fjórir
kúlíarnir — þeir voru bræður, grey-
skammar-angarnir — hafi dáið úr
kóleru á leiðinni til Hardwar og að
hann liafi sjálfur hoggið hjólbörurn-
ar í smátt. Hann sagðist aldrei nota
hjólbörur eftir dauðan mann. Það er
sagt að ógæfa stafaði af því. Það er
skritið. Svei mér ef ég get hugsað mér
að frú Wessington geti bakað riokkrum
ógæfu nema sjálfri sér!“
Ég hló kuldalega, þegar ég heyrði
síðustu orðin. Svo að það voru þá
til hjólbörnr, sem gengu aftur! Og það
var svo að sjá, sem vinnufólkshald
tíðkaðist líka í öðru lífi! Hvað skyldi
það fá í tímakaup þar? Og á livaða
tíma mundi frú Wessington nota það?
— Hvert skyldu þau annars hafa farið
núna?
Sem sýnilegt svar upp á síðustu
spurninguna grilli ég í myrkrinu í
draugareiðina, sem stendur þarna og
teppir veginn fyrir mér. Draugar fara
hratt yfir og virðast gcta stytt sér
leið og komist þar sem venjulegir
kúlíar komast ekki. Ég fór að hlæja,
en stillti mig fljótlega, því að ég var
hræddur um að ég væri að verða vit-
laus. Ég hlýt að hafa verið orðinn
það að vissu leyti, því að ég man að
ég stöðvaði liestinn minn lijá hjól-
börunum og bauð frú Wessington
kurteislega gott kvöld. Því sem hún
svaraði þekkti ég betur en vel. Ég
hlustaði á hana þangað til liún hafði
þulið romsuna og sagði svo að þetta
hefði ég nú heyrt áður, en nú væri
gaman að heyra hvað liún hefði fleira
að segja. Einhver illgjarn djöfull, sem
var sterkari en ég sjálfur hlýtur að
hafa hlaupið í mig þetta kvöld, því að
mig rámar i að ég hafi staldrað þarna
lengi og talað um alls konar smánmni.
„Auðvitað blindfullur — eða brjál-
aður, kvikindisgreyið. Max, reyndu að
koma lionum heim!“
Þetta var auðheyrilega ekki rödd
frú Wessington! Mennirnir tveir höfðu
heyrt til mín þarna sem ég stóð, og
var að tala við loftið, og sneru nú
við og komu til þess að athuga hvað
að mér gengi. Báðir voru þeir mjög
vingjarnlegir og fullir samúðar, og
af orðum þeirra mátti skilja, að þeir
héldu að ég væri augafullur. Ég þakk-
aði þeim fyrir hugulsemina, brokkaði
heim, hafði fataskiiati og kom tíu mín-
útum of seint til Mannerings. Ég af-
sakaði mig með dimmunni, fékk á-
minningu hjá Kitty fyrir slóðaskap-
inn og settist svo hjá hinu fólkinu.
Samtalið var fjörugt og í skjóli þess
reyndi ég að tala gælumál við unn-
ustuna, en tók nú eftir að lítill, rauð-
skeggjaður maður, sem sat við hinn
borðsendann, var að segja ítarlega
sögu af einhverjum ókunnum geð-
veiklingi, sem hann hefði hitt þá um
kvöldið.
Hann þurfti ekki að segja nema ör-
fá orð til þess að ég gengi úr skugga
um að þetta, sem liann var að segja
frá, var atvikið, sem gerst hafði fyrir
hálftíma. I miðri sögunni leit hann
kring um sig, eins og kunnáttusamir
sögumenn gera þegar. þeir ætlast til
að vekja aðdáun. Þá kom hann auga
á mig — og þá steinþagnaði hann.
Nú varð vandræðaleg þögn, og svo
nmldraði sá rauðskeggjaði eithvað um
að hann hefði „gleymt niðurlaginu".
Og nú glataði hann þvi áliti, sem af-
burða sögumaður, sem hann hafði afl-
að sér með mikilli fyrirhöfn undan-
farin suniur. En ég blessaði hann
í huganum og tók aftur til óspilltra
málanna við laxinn. 1
í fyllingu tímans var þessu mið-
degisboði loksins lokið, og það var
í hreinskilinni örvæntingu, sem ég j
sleit mig frá Kitty. Því að ég var jafn
viss um og ég var til, að „þetta þarna“
nmndi sitja fyrir mér þegar ég kæmi
út. Rauðskeggjaði maðurinn, sem um
kvöldið hafði verið kynntur fyrir mér
og hét Heatherlegh og var læknir í
Simla, stakk upp á að við skyldum
verða samferða, því að við ættum
samleið. Ég tók því boði og var þakk- -
látur fyrir.
Hugboð mitt reyndist rétt. Þarna
stóð draugareiðin á miðjum vegin-
um, og hafði meira að segja leyft sér
þá gamansemi að kveikja á ljósker-
unum á hjólbörunum af því að dimmt
var orðið. Sá rauðskeggjaði fór undir
eins að minnast á samfundi sína og
mína um kvöldið, og hann gerði það
á þann hátt að ég fann að honum
liafði ekki horfið þetta úr hug síðan.
„Heyrið þér, herra Pansay, liver
fjárinn gekk að yður þarna i kvöld
úti á Elyseumvegi?“ Spurningin kom
svo flatt upp á mig að ég svaraði án
þess að lmgsa mig um hverju ég ætti
að svara.
„Þetta!“ sagði ég bara og benti á
„þetta þarna.“
„Þetta? Það getur ekki verið um
annað að ræða en brennivínsæði eða
skynvillu. En þér eruð alls enginn
brennivínsmaður. Ég sá það yfir borð-
um áðan. Þess vegna getur það ekki
liafa verið delirium. Ég fullvissa yður
um að það er alls ekkert þarna, sem
þér eruð að benda, þó að svitinn bogi
af yður og þér titrið eins og fælinn
hestur. Þess vegna lilýtur þetta að
vera skynvilla. Og ég ætti að hafa vit
á slíku. Komið þér heim með mér. Ég
á heima á Neðravegi.“