Fálkinn - 20.04.1951, Blaðsíða 5

FÁLKINN
5
' . ‘ -
■ - ,v ^«;

::::"í::.

Mijnd þessi sýnir, hvar slysið vilýi til. Á henni eru sýnd þau skip, .
sem næst voru. í horninu mynd af Philip loftskeytamanni á Titanic.
Titanic.
því leyndir því hver liætta væri
á ferðum til þess að ekki kæm-
ist allt í uppnám. Þetta var ein
af ástæðunum til þess að lífhát-
arnir voru settir út nærri þvi
tómir.
Áreksturnn varð rétt fyrir mið
nætti og að aflíðandi miðnætti
sendi loftskeytamaðurinn fyrsta
neyðarmerkið, að skipun
Smiths kapteins. Og á miðnætti
afði loftskeytamaðurinn á Cali-
fornia — aðeins 20 sjómílum
undan, aðeins klukkutíma sigl-
ing! — tekið af sér hlustirnar
og farið að sofa! Loftskeyta-
maðurinn á Carpathia hafði líka
heyrt neyðarmerkið, en þetta
skip var 48 sjómílur frá slys-
staðnum. Enginn vissi ennþá,
hve lengi Titanic mundi haldast
á floti, en Gai'ijathia hélt þegar
á vettvang. Skijj sem lengra
voru undan heyrðu líka neyðar-
merkin, þau lieyrðust jafnvel til
Englands og Ameríku. Á rit-
stjórnarskrifstofum iblaðanna
fengu menn nóg að hugsa að
undirbúa aukablöð til að láta
ahnenning vita að Titanic hefði
skennnst á jaka, en væri á floti
og héldi áfram ferðinni á eig-
in vélum.
Lífbátarnir á Titanic liöfðu
verið settir út en farþegarnir
voru ekki á því að fara í þá.
Titanic virtisl svo öruggur sama
staður, en lífbátarnir lélegur far-
kostur, þegar þeir voru látnir
síga niður á ískalda háruna.
Bátaæfingar höfðu ekki verið
haldnar, og áliöfnin var ekki
svo ströng að liún vildi skipa
fólkinu í bátana. En skipun
hafði verið gefin um að setja
bátana út, og þeirri skipun varð
að hlýða. Ef farþegarnir vildu
ekki fara í bátana varð að setja
bátana úl farþegalausa. Foringj-
arnir, sem báru ábyrgðina litu
ekki réttum augum á ástandið,
en ekkert uppnám varð um
horð í skipinu.
Hljómsveit skipsins, sem lék
ýms lög, gerði sitt til að draga
úr uppnámshættunni, en olli
því jafnframt að farþegarnir
lögðu alrangan skilning i flug-
eldana, sem kveiktir voru til
þess að kalla á hjálp. En hvorki
flugeldarnir, þilfarið, sem liall-
aðist meira og meira, né tilmæli
skipshafnarinnar, — ekki einu
sinni lífbátarnir við skipshlið-
ina, gátu þokað fólkinu. Enginn
skildi hve alvarlegt ástandið
var.
Þegar skip sekkur fær það
oftast slagsíðu svo fljótt, að
ekki er unnt að koma út lífbát-
um nema frá annarri skipshlið-
inni. En Titanic hélst á réttum
kili, aðeins stefnið sökk hægt
í sjóinn. Þess vegna var hægt
að koma öllum lifbátunum út
slysalaust. Hafið var slétt eins
og spegill. Lífbátarnir komust
óskaddaðir á sjóinn, en aðeins
hálfhlaðnir. Ef Murdoch liefði
ekki — eins og skylda hans
var reynt að þoka skipinu aftur
á bak frá jakanum, en látið
stefnið rekast á jakann í stað-
inn, hefðu fremstu og minnstu
hólfin lagst saman eins og har-
moníkubelgur, en þá voru lík-
urnar meiri til þess að Titanic
hefði haldist á floti. Ef varð-
maðurinn hefði séð jakann að
eins 5 sekúndum seinna, ef á-
reksturinn liefði orðið sterkari,
svo að farþegarnir liefðu skilið
hættuna, ef annað skip liefði
orðið fyrir slysinu en einmitt
Titanic, sem fólk trúði að ekki
gæti sokkið, ef loftskeytamaður-
inn á California hefði verið tíu
minútuin lengur á fótum —
liver einasta af þessum „ef“
hefði getað bjargað þúsund
mannslífum.
Það vr ekki fyrr en glukku-
tíma eftir áreksturinn, að far-
þegunum skildist hvílík alvara
var á ferðum, og þá var Titanic
sokkið svo djúpt, að jafnvel
landkrahbar tóku eftir því.
Sjórinn hélt áfram að fossa
inn i vélarúmið og brátt kom
að þvi að enginn eimur var eft-
á kötlunum og þá ekki heldur
rafstraumur til loftskeytastöðv-
ar eða Ijósa. Nú var enginn
vandi lengur að fá fólk til að fara
í bátana, en það raunverulega
var, að bátarnir sem höfðu yfir-
gefið skipið höfðu auð rúm svo
hundruðum skipti. Þó hefði ekki
undir neinum kringumstæðum
verið rúm fyrir alla í bátun-
um. Foringjarnir neyddust til að
segja: „Konur og börn fyrst!“
Og nú sást verulegur agi og
stilling. Eiginmenn fylgdu kon-
um sínum að bátunum og sneru
svo sjálfir frá til að bíða dauða
síns. Hugulsamir eiginmenn sáu
um, að konur þeirra væru nógu
vel klæddar. Sem snöggvast
varð uppnám meðal farþega-
anna á II. farrými, en það hjaðn
aði fljótt aftur. Póstmennirnir
fleygðu póstpokunum upp á þil-
farið í von um að þeim yrði
bjargað. Hljómsveitin lék í sí-
fellu, og loftskeytamaðurinn
hélt áfram að senda neyðar-
merki. Ef California hefði heyrt
þau, þó ekki hefði verið fyrr
en nú, hefðu mörg mannlíf
bjargast. Astor ofursli kom konu
sinni fyrir í lífbát og hlúði að
henni og kvaddi hana rólega.
og gerði að gamni sínu. Kynd-
arar og kolamokarar — hinar
nafnlausu lietjur — voru á sín-
um stað og héldu eimnum við
vegna ljósanna og loftskeyt-
anna, þó að þeir horfðust í augu
við dauðann.
Það var líkast og tíminn liefði
staðið kyrr fyrsta klukkutim-
ann, en nú æddi hann áfram.
Skuturinn á Titanic stóð nú all-
ur upp úr sjó en stefnið var
solckið svo djúpt að sjórinn
náði upp á bátaþilfarið. Fólk
færði sig aftur á til þess að fá
að lifa nokkrar sekúndur enn.
Þeir af foringjunum sem voru
enn um borð unnu að þvi að
losa allt á þilfarinu, sem flotið
gat, svo að það gæti bjargað
þeim, sem lilupu i sjóinn. Og
all í einu stóð skipið lóðrétt upp
á endann, „svo að ómögulegt
var að ná fótfestu á'þilfarinu.
Reykháfar og ýmislegt fleira
hrotnaði frá og hrundi í sjóinn
með miklum skruðningi. Nú
komst sjórinn að rafmagsvél-
inni og allt .varð dimmt, og loft-
skeytamennirnir losnuðu við
varðskylduna. I tvær eða þrjár
mínútur var hið særða skip of-
ansjávar. Svo fór það í kaf og
yfir lognkyrrt hafið liljómaði
óp, sem enginn getur gleymt,
þeirra sem eftir lifðu. Yfir tvö
þúsund manneskjur soguðust
niður í ískaldan sjóinn. Dauða-
stríð þeirra flestra varð stutt.
Fáeinir, kannske fjörutíu—
fimmtíu náðust upp í lífbátana
lifandi, og fleiri héldu sér uppi
á reköldum uns þeim var bjarg-
að.
Ilálfur þriðji tími var liðinn
síðan Titanic rakst á jakann.
Fáeinum mínútum efir að skip-
ið var sokkið kom vai’ðmaður-
inn á Carpatliia auga á ljós í
einum bátnum. En í myrkri,
með hafis allt í kring og sjó-
inn alþakin lífbátum og rekaldi
varð Carpathia að fara varlega,
og enn leið hálfur annr timi
þangað til búið var að bjarga
fólkinu úr fyrsta lífbátnum.
Skömmu síðar fór að birta af
degi og Carpatliia gat athafnað
sig betur. Og í dögun fengu hæði
þeir sem lifðu af og hinir
sem björguðu þeim að sjá hinn
feiknastóra jaka, sem höggun-
arlaus og þverúðugur hafði vald
ið slysinu.
Loftskeytamaðurinn á Car-
pathia fór nú að senda nöfn
þeirra, sem bjargast höfðu, en
loftskeytin voru þá á bernsku-
stigi, og tilkynningarnar afbök-
uðust i meðförunum. Svo að
tilgáturnar léku lausum hala.
Frh. A bls. Í4.