Fálkinn - 11.01.1952, Blaðsíða 5

FÁLKINN
5
I
Ndrion Dovies
- Madame Pompadour
tuttugustu aldarinnar.
Hearst og Marion Davies.
Kvikmyndastjarnan Marion Davies var frilla blaðakóngsins Williams R.
Hearst, og dvaldist löngum í ævintýrahöll hans, San Simeon, en þar hafði
Hearst jafnan hirð leikara og annarra listamanna og stjórnmálamanna um
sig. Einn af gestunum þar, Paal Rocky — þeir Leiv bróðir hans og hann
eru frægir úr kvikmyndum, undir nafinu „Rocky Twins“ — hefir skrifað
eftirfarandi grein um Marion, Hearst og lífið í höll blaðakóngsins.---
Greinin kemur í fjórum tölublöðum Fálkans. Hún er bæði mjög fróðleg og
skemmtileg. Látið ekki undir höfuð leggjast að fylgjast með frá byrjun.
^ÍÐUSTU 20 árin hefi ég oft verið
beðinn að skrifa í blöðin um einka-
líf W. R. Hearst. Við Leiv bróðir minn
höfðum oft verið gestir hans i San
Simeon. Samanlegt höfðum við dvalist
þar nær þrjá mánuði í ríki blaða-
kóngsins mikla. Margar slúðursögur
höfðum við heyrt um Hearst og Marion
Davies — hvert mannsbarn í Ameríku
kunni sögur um hann, þó að einka-
líf hans færi jafn dult og Stalíns.
En voru þær sannar? — Þýðingu
Hearst í opinberu þjóðlifi læt ég mér
færari mönnum eftir að skrifa um,
— en það eitt er vist, að um eitt skeið
var hann voidugri en sjálfur Banda-
ríkjaforsetinn. Og sjö hallir átti hann
og var ríkari en Kubla ICahn.
W. R. Hearst var af ríku fólki kom-
inn, en það voru dagblöðin og viku-
og mánaðarritin, er hann keypti smátt
og smútt, sem gerðu hann að auðkýf-
ingi. Hearstblöðin voru kölluð „gula
pressan,“ en fólk keypti þau og las
þau. Hann hafði fundið aðferðina til
að hitta naglann á höfuðið hjá lesand-
anum. — Þjóðrækni: „The Star
Spangled Banner“, — trúmál: ávallt
ritningargrein á fremstu síðu, — og
síðast en ekki síst: gífurtíðindi og
* hneykslisfréttir. Ef ekki féll til sóða-
legt morð eða kynferðisglæpur þá bjó
hann þetta blátt úfam til — með mynd-
um og feitum, rauðum fyrirsögnum.
I gulu pressunni hans var skrifað
um allt og alla, nema sjálfan hann.
Það var bannað að tala opinberlega um
Hearst. Eg hefi aldrei svarað spurn-
ingum um San Simeon, — ég hefi blátt
áfram ekki þorað það. Enginn sem
þekkti W. R. (eins og hann var lotn-
ingarfyllst nefndur af þeim innvígðu)
þorði það. Sá sem ekki var fús til að
fórna nætursvefninum og tilverumögu-
leikum sinum í Bandaríkjunum hélt
kjafti um Hearst. Hann þoldi ekki að
minnst væri á einkalíf hans. Að tala
um Hearst var líkt og að tala um
Hitler í Þýzlcalandi árin fyrir strið
— maður varð að tala lágt og var-
lega, eins og dauðveik manneskja
lægri í næsta herbergi. Ótal sinnum
hefi ég heyrt kunnuga segja: „Bíddu
þangað til Hearst hrekkur upp af, þá
skal ég skrifa bók um San Simeon eða
um madame Pompadour Bandaríkj-
anna. Marion Davies, hina opinberu
frillu. En bíddu þangað til sá gamli
er hrokkinn upp af.“
Bróðir minn lét „Paris Soir“ ein-
hvern tím'a hafa eitthvað ofur mein-
laust, eftir sér um San Simeon. Þrem
dögum síðar fengum við báðir upp-
sagnarbréf frá kvikmyndafélaginu
Metro Goldwyn-Mayer. (Hearst var
hluthafi þar og rak auk þess sitt eigið
kvikmyndafélag „Cosmopolitan Film“,
sem var angi af Metro). Við vorum
heldur aldrei boðnir til Hearst eftir
þessa munnræpu til „Paris Soir“.
Nú liggur „the chief“ í þykkri kop-
arkistu, og ég er viss um að bráðum
kemur flóð af sögum um Hearst og
Marion, i greinum, smásögum og heil-
um bókum. Það verða fyrsta flokks
gífurtíðindi.
Það kann að þykja ljótt að leggjast
á náinn, - óviðeigandi af manni, er not-
ið hefir gestrisni viðkomandi manns
i lifanda lífi. En sannleikurinn er sá,
þótt lygilegt sé, að maður var aldrei
boðinn til San Simeon, heldur var
maður boðaður þangað — skipað að
koma. Sá sem var samningsbundinn
sem leikari í Hollywood var skyldur
til að hlýða boði Williams kóngs. Og
nú skríð ég út úr kuðungnum, eins
og margir aðrir — almenningur á
heimtingu á að fá að vita eitthvað um
þetta mál — um hinn sjálfkrýnda
harðstjóra og frillu hans. Þetta hefir
gerst í okkar tið, verður máske birt
i veraldarsögunni síðar, jafn ótrúlegt
og það er. Mín vitneskja er frá fyrstu
hendi, og ég leysi frá skjóðunni.
Marion og jólaboðið.
Þetta byrjaði rétt fyrir jólin 1931.
Við tviburarnir höfðum setið i Holly-
wood með feitan samning í þrjá mán-
uði og ekki fengið nokkurn skapaðan
hlut að gera — nema að taka á móti
laununum, en það getur líka verið
þreytandi til lengdar. Við vorum van-
ir vinnu og striti og leiddist iðjuleysið.
Þess vegna urðum við glaðir er við
fréttum að við hefðum fengið tvö
lilutverk í Marions Davies-mynd, sem
átti að fara að taka. Sama daginn sím-
aði miss Williams, aðal einkaritari
Marion Davies — mikið er allt hjá
henni: hún hefir fjóra einkaritara —
og bauð okkur í jólaboð til miss
Davies.
Við höfum aðeins einn einkaritara,
við Leiv, og það er fátæklegt i Holly-
wood. Þessi eini ritari okkar — sem
reyndar var svo frekur að hann gæti
klippt hár út úr nösinni á páfanum,
til þess að geyma til minja — svaraði í
símann og sagði hægt: — Það er þvi
miður ómögulegt. Leiv og Paal hafa
boðið miss Carole Lombard og miss
Tallulah Bankhead og ýmsum fleiri.“
„Þið eruð býsna miklir grænjaxlar
.... Hér afþakkar enginn þegar miss
Davies býður heim. Þið getið tekið
þessa þarna Lombard með ykkur. En
miss Bankhead er á svarta listanum
núna, og hinir boðsgestirnir geta set-
ið heima og étið upp jólagrísinn og
kalkúnann. Það er klukkan átta —
og hvítt hálsbindi. „Kling-klang.“
Jú, víst vorum við grænjaxlar. Sæ-
grænir og gulgrænir.
Miss Williams, sem venjulega var
kölluð Bill, var fremur köntótt og
líkust „Lottuforingja", afar myndug,
og hræðilega stutt í spuna. Talið í
sem stytstu piáli, timinn er peningar
— já víst var það svo. Minnst tíu og
hálfan dollara mínútan! Hálfi dollar-
inn mun hafa verið fyrir öli handa
veslings manninum, sem var giftur
henni!
Skömmu siðar var símað frá „Public
Relations" skrifstofu Metro Goldwyns.
Það er svona í Hollywood, að ef sim-
inn fer að hringja á annað borð þá
heldur hann áfram. Þess á milli þeg-
ir hann mánuð eftir mánuð og maður
verður að borga sjö dollara á mánuði
samt. Þessi eini einkaritari okkar, sem
lcit út eins og hann væri frá Siam þóttt
hann væri ættaður frá Lilleström, en
var stórstreymi af öfgum (Sonja Henie
erfði liana eftir sjö ár) var nú látinn
vita það með allri kurteisi, að það
væri blátt áfram skykla okkar að koma
hvenær sem Marion Davies byði okkur
í samkvæmi.
En mig skal nú aldrei iðra þess að
ég fór í þetta jólaboð. Það varð eins-
konar forsmekkur að öllu því ævin-
týralega og ótrúlega, öllu gyllta skurn-
inu á rotnu hnotinni, sem við bróðir
minn fengum siðar að sjá og reyna.
Við vorum grænjaxlar, en auðvit-
að vissum við, eins og flestir sem
koniu nærri kvikmyndum að Marion
var frilla W. R. (Þó að undarlegt megi
virðast reyndi Hearst aldrei að fá
skilnað við konu sína, Millicent Wil-
son, þótt hann lifði með og elskaði
Marion Davies í 32 ár. Millicent Will-
son byrjaði sem statisti i Ziegfield
Follies eins og Marion. En aldrei
hafði mig dreymt um að það væri ger-
legt að lifa svona opinberlega i synd-
inni.
Suðræna myrkrið breiðist eins og
blýgrá, rök voð yfir Ocean Front í
Santa Monica. Hallir filmstjarnanna
undir Pacific Palisades blasa við hvít-
ar eins og kalkfjöll í flaumljósadýrð-
inni. Þegar sólarinnar hættir að njóta
við verður sniðið á þeim enn ferlegra.
Það er dollarinn sem liér ræður, ekki
góður smekkur. — Húseign Marion
Davies er það voldugasta og dýrasta,
sem undraland kvikmyndanna hefir að
bjóða. Aðalbyggingin, áttatíu stofur í
landnemastíl, ætti heima i sögunni „Á
liverfanda hveli“, en sómir sér illa
þarna við baðfjöruna. Þetta hús er
kallað „fjöruhús Marion“, því að hún
átti aðra álika höll í Beverley Hills,
en þar var hún nærri því aldrei. —
Fjöruhúsið var virt á 9 milljón doll-
ara árið 1935. Aðra höll minni (24
Stcerst, lengst, hœst í heimi
Borg: London með 8.349.940 íbúa
1950. — New York er næst stærst,
með 7.841.610 íbúa.
Bókasafn: í Leningrad. 4.800.000
bækur og 350.000 ritlingar.
Brú: Yfir Salt Lake i Utali, 49,3
km. Mesta haf milli stöpla er á Gold-
en Gatebrú við San Francisco, 1280 m.
Bygging: The Pentagon i Washing-
ton, aðsetur hermálastjórnarinnar er
stærsta liús heimsins að rúmmáli. En
hæsta byggingin er Empire State
Building, við 5. Avenue og 34. Street í
New York. Hún er 85 hæðir og 319
metra há frá götu.
Dýr: Bláhvalurinn eða steypireyður-
in getur orðið yfir 50 metra langur
og 160.000 kíló á þyngd, og er stærsta
dýr sem nokkurn tíma hefir lifað á
jörðinni. Fillinn er stærsta landdýrið.
Hann verður 4—5 metra hár og um 4
þúsund kiló á þyngd.
Fljót: Mississippi er lengst 7243,7 knv
Amason vatnsmest og fleytir 120.000
rúmmetrum af vatni á sekúndu.
Fjall: Mount Everest er 8.882 m. á
hæð.
Flugvél: „Herkúles“ sem Howard
Huglies lét smíða, er 100 metra breið
60 metra löng og vegur 212 lestir
og rúmar 700 hermenn. En hún reyn-
ist illa. Sprengjuflugvélin B-36, breidd
70 m., lengd 50 m. Vegur 136 lestir
fullhlaðin. Bristol „Brabazon 1“ er
70 m. breið og 54 nt. löng og vegur 113
lestir.
Foss: Angel-fossinn í Venezuela er
um 1500 metra hár, þar af 1000 metrar
i einu falli. Vatnsmesti fossinn er
Guayra á landamærum Brasilíu og
Paraguay, hann fleytir 13.300 ten.m.
á sekúndu.
Knattspyrnuvöllur: Hampden Park
völlur Queens Park í Glasgow rúmar
150.000 áhorfendur.
Haf: Kyrráhafið er 184 milljón fer-
kiliómetra að flatarmáli og rúmstærð
er 723,7 milljón rúmkílómetrar. Mesta
dýpt er við Emden-djúp við Filipps-
eyjar 10.500 metrar.
Stöðuvatn: Kaspíahaf er 438.000 fer-
kílómetrar, Baikalvatn er dýpst 1523
m. Dauðahaf er 394 m. undir sjávar-
borði.
Járnbrautarstöð: New York Central
með 67 stéttir, i tveim hæðum.
Skipaskurður: Suez-skurðurinn er
165,8 km. langur. Hann var opnaður
til umferðar 17. nóvember 18Q9.
Sjónauki: Stjörnukíkirinn á Palom-
ar i Kaliforníu er spegilkikir og hol-
spegillinn er 8 metrar í þvermál og
vegur 14 lestir.
Minnismerki: Washington-varðinn i
Washington D. C. er 176 metra hár.
Hann er úr steinsteypu.
Úrkoma: Mesta dagsúrkoma var
mæld í Baqui við Luzon á Filipps-
eyjum 1168 mm., 14.—15. júli 1911.
Mesta vikuúrkoma 3800 mm. í Chera-
punji, Indlandi í ágúst 1841. Mesta
mánaðarúkoma 6621 mm í ágúst 1841
á sama stað. Mesta ársúrkoma 10.870
mm. sama ár á sama stað.
Frh. á bln. Í4.
herbergi) átti hún líka, og þar bjó
Marlene Dietrich í morg ár, og svo
„lítið liús“ með 16 herbergjum, auk
bústaða fyrir vinnufólkið, bílskúra,
sundhalla úr marmara, tennisvalla og
garða í kring.
Næsti kafli heitir Jól hjá Mari-
on Davies. - Kaupið næsta blað.