Fálkinn - 09.03.1956, Page 8

8
FÁLKINN
„HOLLUR er só sem hlífir,“ var orö-
tak Maríu í Fífuhvammi. Maria taldi
sig gæfukonu því að hún hafði hlotiö
manninn sem hún unni. Það var ekk-
ert handahófsverk, þegar luin játað-
ist Magnúsi, bað mál hafði lnin hugsað
vel og rækilega og sannprófað liæði
sjálfa sig og hann. Því lengur sem
leið, því- sannfærðari var lnin um, að
val hennar hafði verið hlessað og gott.
Allt hafði leikið í lyndi fyrir þeim
fram á þetta seinasta ár, en þá tók
þreyta og vanlíðan að ásækja Mariu.
Læknirinn þeirra athugaði hana og
kvað upn þann dóm, að hún yrði að
losna við erfiðið. Magnús, þessi ágæti
eiginmaður, fékk það beint framan í
sig frá þeirra glöggskyggna lækni, að
konan hans væri engin óslitandi vél.
María hafði tekið þykkjuna upp fyr-
ir bónda sinn. „Við höfum hjálpast
að þessu öllu,“ sagði hún. „Það er
engan um að saka þó að ég sé svona
slöpp.“
En læknirinn hreytti engu af þvi.
sem hann hafði sagt, frá hans hendi
var þetta útrætt mál.
Þrisvar höfðu þau svo auglýst eftir
húshjálp og nokkrar stúlkur höfðu
komið að athuga vistina, en þegar
þær heyrðu um fimm börn og heilsu-
litla húsmóður, ventu þær sínu kvæði
i kross og fóru sína leið.
Það urðu Magnúsi hin mestu von-
brigði, að svo erfitt reyndist að fá
hjálp. Til ýmissra ráða hafði hann þó
ætlað að grípa, til að létta af Maríu,
en hún vildi ekki þýðast slíkt, netna
að takmörkuðu leyti, og hafði fengið
hann til að láta allt vera óbreytt á
heimilinu þeirra, að minnsta kosti
fram yfir jólin. Sjálf sagðist María
a tla að reyna að breyta háttum sínuin
eitthvað, heilsu sinnar vegna, reyna
að fara fyrr i rúmið á kvöldin og
kaupa að einhverju leyti út þvotta.
Þannig leið haustið og veturinn
fram undir jól. Maria í Fifuhvammi
var að mestu búin að undirbúa bless-
aða hátíðina. Þrjú elstu börnin voru
henni hjálpleg, eftir þvi sem liægt
var að ætlast til. Þau urðu að sinna
skólanum og eiga sitt fri og áhyggju-
leysi frá amstri dagsins. En litlu
börnin, Anna María og Tonnni, þurftu
manninn með sér. Anna María var sér-
staklega erfitt barn, amasöm og ergi-
leg. Fyrst eftir að luin kom af barna-
heimilinu kallaði hún oft „Día, I)ía,“
og baksaði um allt húsið leitandi í
hverju skoti. Alltaf endaði þessi leit
liennar með langvarandi gráti.
Anna María var ekki svona meðan
hún var yngri og María kenndi sér um
þessa breytingu á barninu. Hún þekkti
hana ekki fyrir sama barn eftir að
lnin kom af barnaheimilinu, en þangað
var Anna María drifin, þegar Tonnui
fæddist, og þar hafði hún verið í
nokkra mánuði. Magnús hafði ráð-
stafað þessu með telpuna, án þess að
María vissi, til þess að vera viss um,
að hún tæki ekki fram fyrir hendur
hans og afsegði að barnið fíéri. Það
var i eina skiptið, sem þeim hjónum
hafði orðið verulega sundurorða, þeg-
ar hún frétti úm þessa ráðsmennsku
hans. — Og livað skeður? — Þegai-
Anna María kom heim aftur var skap
hennar gerbreytt. Hún var ekki þekkj-
anleg fyrir sama barn. Nú var hún
erfiðasta viðfangsefnið á heimilinu.
Ef Önnu Maríu var bannað grét lnin
ævinlega og enginn mátti skipta sér
af lienni, nema þá helst mamma
hennar.
Allt þetta háttalag barnsins hafði
sin lamandi áhrif á Maríu, sem engu
auka-erfiði gat á sig bætt, og í hug-
anum ásakaði hún stöðugt sig og
Magnús, fyrir að barnið, svona ungt
og viðkvæmt, skyldi hafa verið látið
i burtu. Þetta olli henni svo mikils
sársauka að það hvarf varla úr með-
vitundinni nótt né nýtan dag.
„En nú er komið sem komið er,“
sagði Magnús, „og strax eftir jólin
læt ég Önnu Maríu aftur á barnaheim-
ili. Hún grætur víst ekki meira þar
en heima, hvernig sem að er farið, —
og hún er alltof erfið fyrir þig, kona.“
Quðlaug
'Bemdiklsdótlir:
Þetta fannst Maríu hrein fjarstæða.
Nóg var þegar að gert þótt ekki væri
gerður leikur að slíku oftar, það gæti
kostað, að barnið yrði alveg gert að
fávíta, virtist henni.
En Magnús hélt fast fram sinu máli.
— Anna litla Maria hefði bara verið
óheppin i fyrra skiptið, sagði pabbi
hennar. — Lent hjá fóstru, sem hafði
lélegan skilning og litla hæfileika til
að hugsa um börn. Hann var búinn
að kynna sér, að nú var búið að breyta
um til bóta, hann þyrði vel að trúa
nýju forstöðukonunni, sem bæði var
ung pg góðleg, fyrir hvaða barni sem
væri.
Maríu varð svarafátt. Með sjálfri
sér var hún sannfærð um það, að
gengið hefði verið á rétt hennar
siálfrar og barnsins, er Magnús dreif
Önnu Maríu burtu í fyrra skiptið. Og
það sem verra var, hún hafði ekki
ennþá fyrirgefið Magnúsi þá aðferð,
sem hann notaði þar. Það hafði valdið
henni vonbrigðum, sem ekki voru
með öllu hættulaus fyrir sambúð
þeirra. Við þetta glimdi hún og það
setti skugga jafnvel á sjólfa jólagleð-
ina, sem framundan var.
Um nætur kom það fyrir, að María
hrökk upp af værum blundi og fór að
hugsa um þetta. Hún starði út í kol-
svart myrkrið og stundum gat hún
ekki sofnað aftur. Hún, sem alltaf
hafði verið örugg og hamingjusöm,
fann nú áhyggjur og leiða ásækja sig.
Hún hafði brugðist skyldu sinni
gagnvart litlu stúlkunni. Anna María
var þó hennar barn engu síður en
hin börnin. í sál Mariu var einhver
óvenjuleg uppgjöf og á daginn þegar
hún var ein, læddust tár ofan á saum-
ana liennar. Nú gat lnin sjaldnar en
áður sagt af hjartans einlægni: „Holl-
ur er sá sem hlífir“. Þessi fáu orð
höfðu alltaf fært hana nær almættinu,
en nú var allt svo óákveðið, nærri
ömurlegt. Hvernig átti hún að sleppa
huganum frá barninu, sem var svo
smá og fíngerð og ekki síður stillt
og róleg en Tommi, meðan luin var
á hans aldri. — Nei, luin gat það ekki,
gat ekki sætt sig við, að þetta skyldi
hafa komið fyrir og ennþá síður við
liá tilhugsun, ef það ætti að endurtaka
sig. Ef ómögulegt reyndist að fá hjálp
inn á heimilið, þá myndi Magnús
sennilega ráða þessu nú eins og í
fyrra skiptið. Vonlaust var það þó
ekki, að henni bærist hjálp í tima,
annars var ekki gott að segja hvernig
færi fyrir henni. Sennilega myndi
Magnúsi ganga betur að fá húshjálp,
ef hvorki hún eða Anna María yrði
á heimilinu. — María varð hrædd við
þessa hugsun og henni fannst einhver
geigvænleg hætta vofa yfir sér.
Á Þorláksmessu fór Magnús og eldri
fcörnin að athuga jólatrésskrautið.
Hann fór úr jakkanum og hengdi
hann á stólbak í borðstofunni og fór
siðan með þrem elstu börnunum fram
í forstofu að sækja kassa með skraut-
inu, sem geymdur var þar i innbyggð-
um skáp á bak við hurðina.
Anna María og Tommi sátu á stofu-
gólfinu. Þegar telpan sá að þau pabbi
hennar og eldri systkini hurfu öll
fram, vildi hún gjarnan fylgjast með
hvað ætti að ske. Hún brölti á fætur
og ætlaði að elta, en athyglin stansaði
við jakka föðursins ó stólbakinu. Það
greip hana freisting að stinga litlu
höndunum í vasana og vita hvað hún
fyndi. Fyrr en varði var Anna María
búin að tina ýmislegt merkilegt upp
úr vösunum. Hún dró fram blýanta
og blöð og svörtu vasabókina með
gylltu stöfunum ,sem lnin hafði alltaf
liaft sérstakan augastað á, er hún sá
pabba sínn handleika hana. Næst tos-
aði hún upp brúna veskinu, sem hún
vissi að pabbi hennar tók ævinlega
upp, ef liann þurfti að borga. Hún
opnaði veskið og fann þar marga
peninga.
Anna María var hugsandi á svipinn.
Hún þreifaði á kjólnum sínum þó að
lnin vissi það fyrifram, að þar var
enginn vasi.
„Kaupa, kaupa,“ tautaði ihún og tróð
peningunum ofan í sokkana sína. Nú
var hún örugg að eiga eitthvað að
kaupa fyrir.
Tommi lienti frá sér gömlu mynda-
bókinni, sem Sigga systir hans hafði
lánað hónum. Hann fékk hugmynd
um, að Anna María hefði náð miklum
völdum og skreið að stólnum hennar.
Hann bablaði við hana á sínu máli
og rétti fram litlar, feitar hcndurnar.
„Hérna,“ sagði telpan með rausnai-
skap og umhyggju og rétti honum fínu,
svörtu bókina með gylltu stöfunum.
Tommi litli fór fljótlega yfir bókina
og missti nokkra slefuhnappa úr litla
múnninum ofan á skrifuð blöðin, siðan
fór hann að rífa úr henni eitt og eilt
blað og kasta þeim á gólfið.
Þegar Magnús og börnin komu aftur
inn í stofuna var valdatími Önnu
Maríu útrunninn.
„Aldrei má augunum renna af þess-
um krakka,“ tautaði Magnús gramur.
María, sem hafði verið inni í svefn-
herberginu hrökk upp úr hugleiðing-
um slnum, er hún heyrði grát telp-
unnar. [
„Nei, nei, nei,“ hrópaði Anna María
stöðugt og tók háskælandi á rás inn
til mömmu sinnar og leitaði þar
skjóls, áður en pabbi hennar hafði
fundið peningana. Anna María orgaði
og barðist um.
— Þetta er eitt af verri köstunum
hjá barninu, hugsaði móðir hennar.
Hún reyndi að taka barnið í fangið
og róa það en það tók töluverðan
tima, umtölur og eftirgangsmuni, að
fá hana til að hætta að gráta og ham-
asl.
Móðir hennar strauk henni um hár-
ið, hneppti frá henni kjólnum og lag-
aði hana til. — Og að sjá sokkana
á barninu, þá fóru þeir ekki illa eða
liitt þá heldur.
En þegar María snerti sokkana
lirein Anna María upp úr enn á ný,
hún grét og barðist um næstum af
enn meiri ákafa en áður.
„Anna María skal kaupa,“ orgaði
luin. „Ég vil kaupa,“ sagði hún há-
skælandi.
Magnús kom þjótandi inn til þeirrn
og ætlaði að taka telpuna, en það af-
tók aMría. Ekki þýddi að fara þannig
að barninu, að liún ærðist alveg.
„Það liefir enginn gert henni neitt“,
sagði Magnús stuttur í spuna. „Það
sýnir sig alltaf betur og betur, að
þessi krakki fer alveg með heilsu
þina, Maria, og eyðileggur allan frið
á heimilinu.“
Magnús hafði varla sleppt orðunum,
er liann iðraði eftir að hafa sagt þau.
Hann hafði sært Maríu og það náði
engri átt að láta börnin lieyra á svona
tal og það rétt fyrir blessaða jóla-
hátíðina. En töluð orð urðu ekki aftur
tekin, því miður, og Magnús var þögull
og óánægður með sjálfan sig það scm
eftir var kvöldsins.
Morguninn .eftir var nóg að gera.
Magnús fór ekki til vinnu sinnar, en
verslanir voru opnar til tvö og hann
ætlaði út fyrir hádegi með eldri börn-
unum, að gera smá innkaup.
Anna María var þögul og hlustaði
á þessa ráðagerð. í gærkvöldi hafðí
mamma hennar ekki hætt við hana,
fyrr en lnin var búin að skila föður
sínum öllunt peningunum, cn mamma
hafði gefið henni litla buddu með fá-
einum aurum í. Telpuna langaði að
fara út í búðir með krökkunum og
pabba. Hún gat hlaupið sjálf, enginn
þurfti að bera hana eins og Toinma.
Maria ihugsaði eitthvað svipað og
barnið, en af því að Magnús nefndi
ekkert þennan möguleika, kunni hún
ekki við að segja neitt. Magnús vakti
aftur á móti athygli Maríu á því, að
Matta litla, jafnaldra Önnu Mariu,
væri komin út í garðinn, livort lnin
Þegar
Annn MaHa
tgndist