Fálkinn - 13.12.1957, Blaðsíða 42

36 JÓLABLAÐ FÁLKANS 1957
•vis&i ekki inokkurn skapaöan iilu!.
Hann hafði ekki verið annað en ein-
faldur flakkari á öræfunum í herrans
mörg ár. Hann hafði heyrt svanina
leika hæði í suðri og norðri á vorin,
og honum þótti svo vænt um þessa
fuglá, sem sungu svona fallega fyrir
mannfólkið á öræfunum. Ekki liafði
hann hugmynd um livaðan svanirnir
komu. Hann tiafði heyrt að þeir ættu
heima í framandi fjarlægu landi en
vieru aðeins sumargestir á Finnmerk-
uröræfunum. Þetta gat vel verið rétt.
Honum var alveg sama um hvaðan
þessir fallegu fuglar komu. En söng-
urinn þeirra var honum fyrir öllu.
Hann var unun bæði eyra hans og
hjarta. Söngurinn var honum fagnað-
arboðskapur. Það fallegasta sem hann
vissi.
Þegar hann var unglingur hafði
hann heyrt gamla sama segja, að
söngsvanirnir væru menn í álögum,
sem drottinn hefði dæmt til að
syngja á Finnmerkuröræfunum til að
afplána syndir sínar. En aldrei hafði
hann trúað þeim sögum. Hins vegar
vildi hann trúa því, að söngsvanirnir
væru guðs útvöldu fuglar. Engir fugl-
ar á öræfunum sungu á við þá. Það
var líkast og loftið titraði undir þeim
söng, og hjartað fylltist sætleik og
gieði.
Oft hafði hann séð svanina synda
eins og tignarleg smáskip á vötnun-
um stóru, það var svo tignarleg sjón,
að hjarta hans hafði fyllst háleitri,
hreinni gleði. Hann hafði kallað þá
paradísarfugla, því að söngur þeirra
oili paradísargleði á öræfunum. Án
svananna hefðu öræfin orðið ófrjó
eyðimörk í huga mannsins.
!Síðasta ósk konunnar hans áður
en hún dó, hafði verið sú, að fá að
heyra svanina syngja í suðri, einu
sinni enn. Sii ósk hennar hafði gengið
eftir. Síðasta daginn sem liún lifði
höfðu svanirnir sungið marga klukku-
tíma fyrir iiana við Stipanautsivatnið,
þar sem þau höfðu verið með lirein-
dýrin sín. Þetta var merkið um, að
nú mætti halda til strandar, en fyrir
hana hafði það orðið merkið um inn-
ganginn til eilífðarinnar.
Þess vegna voru þau svo sterk,
böndin sem tengdu hann við Stipa-
nautsi, og þess vegna varð hann alltaf
að fara þangað með hreindýrin sín
á vorin. Sitpanautsi var orðinn lionum
heilagur staður, því að þar hafði hann
hitt konuna sína fyrst og skilið við
'hana síðast. Ferðir hans þangað voru
pítagrimsferðir hans. Og þeim ferð-
Um átti ekki að ijúka fyrr en hann
fór á eftir konunni sinni inn á þess-
ar ókunnu slóðir, sem kallaðar eru
eilífðarlandið.
Hann strýkur burt nokkur tár, sem
hafa runnið niður á kinnina. Honum
var svo hætt við að tárast þegar hann
stóð við Stipanautsi og gaf endur-
minningunum lausan tauminn. En
hann mátti ekki lifa i endurminning-
unum einum. Hann hafði líka hlut-
verki að gegna, sem snerti lífið sjálft.
Hann varð að koma hreinahópnum
sínum yfir Stipanautisvatnið. Þegar
þvi væri lokið, en ekki fyrr, gæti hann
tekið náttstað í sæluhúsinu, sofið
þungum, værum svefni.
Hreindýrin standa i hnapp við vatn-
ið. Það er eins og þau séu að bíða
eftir því að hundarnir fari að gjamma.
En Per Balto getur ekki enn ráðið
við sig hvort hann eigi að þora að
reka yfir ísinn. Hann verður að
minnsta kosti að reyna ísinn fyrst,
prófa hvort hann sé nógu sterkur
handa hundrað hreina hóp. Hann fer
út á ísinn og pjakkar með stafnum.
Það urgar í ísnum við iivert högg, eins
og hann sé að mótmæla því að hann
verði reyndur.
ísinn er svo þykkur að Per getur
ekki rekið gat á 'hann. Kannske ber
hann Iiópinn uppi, kannske ekki. Það
er vandráðið úr þessu.
Hann gengur lengra út á ísinn og
reynir. Kemst að þeirri niðurstöðu
að hann sé nógu sterkur. Hann snýr
við að hópnum, tekur ökulireininn
og teymir hann eftir sér út á ísinn.
Hreintarfurinn spyrnir á móti eftir
mætti, en saminn er sterkari, svo að
lireinninn verður að láta undan. Og
svo reka hundarnir hópiiin á eftir.
Það er líkast og lifandi skógur fari
yfir ísinn.
En þegar hópurinn er kominn út
á mitt vatnið brestur ísinn. Dýrin
berjast fyrir lífi sínu í grængolandi
vatninu. Þau komast ekki upp á vak-
arbarminn og ekki geta þau snúið við.
Þarna drukknar allur hópurinn fyrir
augunum á Per Balto. Aðeins öku-
hreinninn er eftir af allri hjörðinni.
Samanum hefir tekist að koma hon-
um yfir.
Þegar Per Balto sér hvað orðið er
með hreindýrin hans er eins og vitið
i lionum bili. Hann stendur þarna með
ökuhreininn og starir út á vatnið, þar
sem dauð hreindýr skrolla uppi milli
jakanna. Það sem skeð hcfir er svo
óskiljanlegt að liann getur ekki gert
sér grein fyrir því strax. Hann stend-
ur þarna eftir með aðeins einn 'hrein.
En þegar hann gerir sér ljóst hví-
lík ógæfa hefir steðjað að krýpur
hann á kné í snjónum og segir: Herr-
ann gaf, herrann tók, vegsamið veri
nafn drottins. Per Balto er auðmjúk-
ur í fátækt sinni.
Hann er enn á hnjánum, og nú
heyrist allt i einu svanasöngur úr
suðri. Það er líkast og vohlug hljóifa-
sveit svífi yfir heiðarnar. Saminn
stendur lipp húgfanginn og starir mót
suðri. Svanasöngurinn er svo tignar-
legur og dásamlegur, að Per Balto
titrar eins og tryllingur liafi gripið
hann. Hann hefir alveg gleymt áfall-
inu mikla, sem hann varð fyrir áðan.
Hann sér sýnir: Niður brekkuna
fyrir handan vatnið kemur stór lirein-
dýraliópur, heil skriða af hreindýrum
niður fellið. Og fyrir hópnum geng-
ur ung smalastúlka og teymir hvítan
ökuhrein. Sólin glitrar í stóru sylgj-
unni á brjóstinu á henni og rauða
húfan er eins og logi ofan á hrafn-
svörtu hárinu. Þessi samastúlka er
dásemd fegurðarinnar.
Jú. þetta er Aino frá Suomi-landi,
sem kemur er svanirnir syngja í suðri.
Aino! hrópar hann, og svo hnígur
hann niður á fönnina. En svanirnir
'halda áfram að syngja i suðri.
En hjá liðnum samanum sitja hund-
arnir hans tveir og sleikja hendurnar
á honum. Þeir skilja ekki hvers vegna
hann vaknar ekki.
Og svo fara þeir að spangóla móti
svanasöngnum. *
„Það er ótryggt að hafa ekki
vátryggt“:
Félagið tekur að sér m. a. eftir-
farandi
vátryggingar
með bestu fáanlegum kjörum: —
IIEIMILISTRYGGINGAR
* BRUNATOYGGINGAR
ÁBYRGÐARTRYGGINGAR
BIFREIÐATRYGGINGAR
it FERÐATRYGGINGAR
ic FARANGURSTRYGGINGAR
ÍC J ARÐSK J ÁLFTATR.
ÍC REKSTURSSTÖÐVUNARTR.
ÍC FLU G VÉL ATRY GGIN GAR
ÍC STRÍÐSITIYGGINGAR
ÍC GLERTRYGGINGAR
VÁTRTCGINCAFÉIACID HJ.
KLAPPARSTÍG 26 — REYKJAVÍK — SÍMAR: 1730 & 5872.