Fálkinn - 10.07.1959, Blaðsíða 3

FALKINN
3
Mynd þessi
er tekin við
komu norska
leikflokksins
til Reykjavík-
ur.
HriA tíH XatiraHAcléttir
GÓÐIR gestir komu í heimsókn
til Þjóðleikhússins fyrst í þessum
mánuði. Var það leikflokkur frá
„Det Norske Teatret“, sem sýndi
hér sjónleik, sem Tormod Skage-
stad hefur gert eftir hinu mikla
skáldverki Sigrid Undset, „Krist-
ínu Lavransdóttur“. Leikið var á
nýnorsku, en það mál líkist ís-
lenzku mest allra erlendra tungu-
mála að færeyisku kannski undan-
skilinni.
Leikritið fjallar um fyrsta hluta
sögunnar, Kransinn, og er hugsað
sem fyrsti hluti af þríleik. „Að
sjálfsögðu varð að fella margt
brott á leiðinni frá skáldsögu til
leikrits, svo sem landslagslýsingar
og hugleiðingar, en það er von
mín, að eitthvað af því lifi milli
línanna sem blæbrigði í þögnum
og látbrögðum og í sviðsmyndum“,
segir Skagestad í leikskránni, og
þeir, sem söguna þekkja, og þeir
eru margir hér á landi, svo er Helga
Hjörvar og Setbergi fyrir að þakka,
voru sammála um að einmitt þetta
hefði tekizt.
Aðalefni leiksins er byggt á ást-
arsögu Katrínar og Erlends, en inn
í það er tvinnuð saga Ragnfríðar
og Lavrans ásamt sögu Áshildar og
Björns á Haugi. Leikurinn hefst að
Jörundargörðum í Guðbrandsdal í
byrjun 14. aldar heima hjá Lavrans
Björgúlfssyni. Kristín er þá 14—15
ára, að nokkru leyti barn og að
nokkru leyti kona, „mjög mótteki-
leg fyrir hinu hættulega seiðmagni
í fari Áshildar," segir höfundur
leikritsins, „háðari föður sínum,
Lavrans, en hinni dulu, óhamingju-
sömu móður sinni, frú Ragnfríði;
konu, sem í langri sambúð við
manninn þjáist undir byrði myrkra
leyndardóma.“
í næsta þætti er Kristín komin
til Oslóar sem ungsystir í nunnu-
klaustri, þar sem hún á að dvelja í
eitt ár. Þegar hún er 16 ára kynnist
hún hinum unga og gjörfilega ridd-
ara, Erlendi Nikulássyni, sem er
nærri helmingi eldri en hún og
þótti heldur laus í rásinni. Þau
verða ástfangin hvort af öðru, og
í næstu atriðum heyja þau harða
baráttu til þess að fá að njótast.
Kristín rís upp gegn foreldrum sín-
um, þótt henni væri það ekki sárs-
aukalaust og slítur trúlofun sinni
og Simonar Darra, sem faðir henn-
ar hafði valið henni sem manns-
efni. Geti hún ekki orðið eiginkona
Erlendar var hún ákveðin í að ger-
ast frilla hans. Hún reynir að
strjúka að heiman með Erlendi, og
á þá óbeint þátt í því að fyrri frilla
Erlendar, Elín Ormsdóttir ræður
sér bana.
Loks lætur Lavrans undan, þjáð-
ur af harðri baráttu við dótturina,
sem hann elskar heitar öllu öðru.
Hann situr brúðkaup dóttur sinnar
dapur í bragði, og nú þegar sigur
er unnin, verður þetta Kristínu
heldur ekki néin gleðihátíð. Hún
er íþyngd pf þeim syndum, sem hún
hefur drýgt til þess að ná þessu
takmarki. Hún ber barn Erlendar
undir belti, en enginn veit um það,
ekki einu sinni hann sjálfur, nema
hyggna Áshildur, og ef til vill renn-
ur Ragnfríði einnig grun 1 það. —
Þannig hefst hjónaband þeirra
Kristínar og Erlends. Kristín er orð-
in húsfreyja á Husaby 1 Þrændalög-
um, og þá hefst nýr þáttur í sögu
hennar.
Leikur „Det Norska Teatre“
vakti mikla hrifningu, var sterkur
og áhrifaríkur í verðugu umhverfi.
Sérstaka athygli vakti þó leikur Jo-
hans Norlund, en hann fór með
hlutverk Lavrans Björgúlfssonar,
og einnig leikur Rut Tellefsen, sem
lék Kristínu, og leikur Tordis Mau-
stad í hlutverki Ragnfríðar. Erlend
lék Arne Lie, Elisabeth Bang lék
Elínu Ormsdóttur, Harald Heide
lék Björn Gunnarsson og Astrid
Sommer Ashild konu hans. Simon
Darra lék Pal Skjönberg.
Sýningunni var mjög vel tekið,
og væri óskandi að við mættum
eiga von á meiru slíku síðar.
★
NÝR TRÚFLOKKUR hefur verið
stofnaður I Sviss og hefur kosið sér
að tigna Elísabetu Englandsdrottn-
ingu sem guð, „eða konunglegan
dýrling alheimsins". Gengur þessi
trúflokkur undir nafninu „Regnbog-
inn“ og hefur túlkað einhverjar
ritningargreinar þannig, að með rík-
istöku Elisabetar hefjist þúsund ára
friðaröld i heiminum. — Ekki eru
nema 30 manns í flokknum ennþá,
flest konur, og ganga þær berfætt-
ar um musteri sitt og iðka ýmsa
helgisiði. En stofnandi trúflokksins
er fimmtugur maður, sem heitir
Frederik Bussy og hefur verið trú-
boði í Afríku.
Byggingarsam-
vinnufélag verka-
manna á 20 ára af-
mæli um þessar
mundir. Það hefur
á þessum tveimur
áratugum byggt 326
íbúðir. Myndin sýn-
ir hús félagsins við
Stangarholt og Nóa-
tún.