Fálkinn - 19.02.1960, Blaðsíða 4

4
FALKINN
„MaðUr verður að líða fyrir
fegurðina,“ segja Frakkar. Þegav
ég sá blóðið renna niður eftir
kroppnum á ungri stúlku af Ass-
ongo-Men'o kynkvíslinni, skildi ég
að þetta sannast fyllilega á afrík-
önsku fegurðinni.
Gömul kona með klumbufót (fólk
með líkamsgalla gefur sig einkum
að andlitsfegrun, vegna þess að það
getur illa unnið í görðunum) hafði
gert hringi úr blautri ösku á ancjliti
stúlkunnar og allskonar fáranlegar
myndir á handleggina á henni.
Ef nokkuð hefði brugðið frá
öskuteikningunni mundi stúlkan
hafa hlotið æfilöng líkamslýti, að
áliti nágranna hennar. En ég sá
fljótt að gamla konan var þaulæfð
í listinni og skeikaði ekki. Hún var
ekki skjálfhent meðan hún var að
skera sundur bjórinn, svo að blóðið
lagaði úr sárunum.
Stúlkan var alveg róleg líka. Hún
deplaði ekki augunum meðan kerl-
ingin var að skera bjórinn á henni,
hægt og hægt — það hefði líklega
ekki þótt viðeigandi. Eftir að hún
um ökla. Hin mikla eftirspurn eftir
kopar, til þess að stúlkurnar fái sem
■best gjaforð, gengur stundum út
yfir landsímann. — Karlmennirnir
vilja auðvitað þóknast stúlkunum
og heldur en að deyja ráðalausir
fara þeir út í skóg og stela síma-
vír til að sívefja kálfana, svo að
þeir þrútnuðu, og þykir það mikill
fégurðarauki.
Annars held ég að upprunalegi
tilgangurinn með kopar-öklahring-
unum hafi verið sá, að hindra að
konur strjúki frá bændum sínum,
cg að þess vegna séu hringirnir
haiðir svona þungir. Það eru fleiri
kynkvísiir en þessi, sem nota þunga
öklahringi — og líklega í sama til-
gangi. Það er ekki aðeins þyngdin
sem gerir kvenfólkinu erfitt um
hlaup, heldur líka lögunin á hring-
unum.
Þegar við fórum frá Assongo-
Menofólkinu héldum við til austur-
hluta belgiska Kóngó. Þar eru kon-
ur með ,,andarnef“ — þ. e. stórar
tréplötur í vörunum.
Ekki þótti mér þær fríðar, vesl-
Unga kona af Assongo-Meno-fólki, sem áður var mannætur,
er með sorfnar tennur.

FEGURÐARDISIR
Fegrunin hostnr hvulir -
en wnihiö shnt til wnihits vinnn
☆ ☆ ☆ ÖNNUR GRJEIN ☆ ☆ ☆
var gróin var krukkað í hana aftur,
svo að örin yrðu greinilegri.
,,Assongo-Meno“ þýðir eigin-
lega: „sorfnar tennur“, og bæði
karlar og konur af þessum stofni
láta sverfa á sér tennurnar — það
er gömul hefð frá þeim tíma er
þetta fólk var mannætur.
Ég fæ alltaf kvöl í tennurnar
þegar mér verður hugsað til stúlku-
aumingja þarna úr öðru byggðar-
lagi. Ég horfði á meðan verið var
að saga skarð í allar framtennurnar,
alveg upp í góm. Það var gamalt
bandsagarblað, sem læknirinn
notaði.
Aðrir ættstofnar hafa þann sið
að mölva tennurnar úr fólki. Sum-
ir láta duga að brjóta tvær fram-
tennur í neðri góm, en aðrir halda
því fram að ekki stoði að mölva
minna en sex. Og ekki er hægt að
segja að þessi „læknisaðgerð“ sé
nærgætnisleg, því að tennurnar eru
mölvaðar með steini, og venjulega
standa brotin eftir upp af rótinni.
Assongo-Meno fólkið heldur mik-
ið upp á kopar til skrauts og geng-
ur með klunnalega koparhringi um
öklana. Einu sinni sá ég mann, sem
var að taka koparhring af fætinum
á litlu dóttur sinni. Hann lamdi á
hringinn, sem var svo þröngur að
hann hafði gert nagasár á fótinn.
Við depluðum augunum, telpan og
ég, í hvert skifti sem hann sló, en
skeifhöggur var hann ekki, það
mátti hann eiga, og ég held að telp-
una hafi ekki verkjað mjög mikið.
en ekki vildi ég láta nota fótinn á
mér sem steðja, eins og þarna var
gert. Svo setti hann annan stærri
hring á telpuna, og sú fann til sín
þegar þessu var lokið!
Telpan sem við sáum hlýtur að
þurfa að skifta oftar um öklahringi
áður en hún verður fullvaxta. Þeg-
ar ég sá hana munu hringirnir hafa
verið miJli sjö og átta kíló á hverj-
Að ofan: Bunia-kona með teygðar
varir. — Að neðan: — Svona kop-
arhlekki gengur kvenfólk Assengo-
Meno-fólksins með um öklana.
ingarnir, og mér þótt vænt um að
frétta að þessi siður er að ganga úr
tísku. Konur þessar tala svo þvoglu-
lega að maður skilur þær ekki, og
innfæddur maður varð að endur-
taka allt sem þær sögðu. Maður
sem var vanur þessu málfari.
Slefan rann út úr munnvikunum
á þeim, og þegar þær átu urðu þær
að taka plöturnar úr vörunum og
áta með varirnar hangandi niður
á höku.
Þær urðu hrifnar þegar ég tók
upp varastiftið mitt og sýndi þeim
hvernig kvenfólkið í Evrópu gerði
sig fallegt. Það glamraði í plötun-
um þegar þær voru að tala við
túlkinn, og hann bað mig um að
lofa þeim að reyna varalitinn. Ég
gaf þeirn bút og þær voru ólmar af
gleði er þær byrjuðu að mála var-
irnar hver á annari. Mér fannst
þetta ljót sjón, en þær hættu ekki
fyrr en búturinn var búinn. Enda
eru varirnar á þeim svo langar og
teygðar, að þeim mundi ekki veita
af heilu stifti á viku, ef þær færu
að nota vararoða að staðaldri.
Meðan telpurnar eru litlar er
borað svolítið gat á efri vörina, og
smáspýtu stungið í gatið. Síðar er
spýtan gerð gildari smátt og smátt,
uns gatið er orðið einar tveir þuml-
ungar í þvermál og þá er kringlótt
smáplata notuð í gatið. Þannig fer
Buniafólkið að. Ég hef hitt konur
af Ubangi-stofninum með plötur
bæði í efri og neðri vör.
Ég held að þessi afskræming eigi
rót sína að rekja til þess, að Bunia-
stúlkurnar voru sérstaklega falleg-
ar. Þær voru svo annálaðar fyrir
fegurð, að arabískir þrælasalar
stálu þeim, fullvissir um að þeir
fengi hærra verð fyrir þær en
nokkrar ambáttir aðrar. Eina ráðið,
til að forðast þetta var það, að af-
skræma stúlkurnar sem mest, og
þær hafa viljað það til vinna frem-
ur en að lenda í klónum á þræla-
sölunum. Varla hefði nokkuð ann-
að dugað betur.
Sumir svertingjar teygja úr
eyrnaflipunum í stað þess að teygja
úr vörunum. Eina konu hitti ég
sem auðsjáanlega fann til sín þeg-
ar hún var að sýna mér að hún gat
stungið handleggnum gegnum gatið
á eyrnaflippanum. Af því má les-
andinn marka hve stórt gatið var.
Þegar ég hitti Manbetu-fólkið sá
ég eina róttækustu andlits-„fegrun“,
sem hægt er að hugsa sér. Þetta
fólk gerbreytir höfuðlaginu. Þegar
barn fæðist er hauskúpan á því
mjúk og meyr, vegna kalkleysis. Er
þá bastlinda reyrt utan um höfuðið.