Fálkinn - 19.02.1960, Blaðsíða 11

FALKINN
11
☆☆☆ litla sagan
Carl Sabin:
Xijólh tta'slith l
☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆
Við sátum úti á breiðum svölun-
um, nokkur saman og vorum að
rabba og reykja eftir miðdegisverð-
inn.
Hitabeltismyrkrið hafði lagst yfir
landið, en þegar litið var út í skóg-
ann næst húsinu mátti sjá eld-
flugurnar á sveimi, eins og ofur-
lítil stjörnuhröp.
Ég dreypti á glasinu og tók lítinn
þátt í samtalinu. Hafði engan áhuga
á því, sem verið var að tala um.
En allt í einu var breytt um efni.
Ég held að það hafi verið ungfrú
Cailliux, belgiski blaðamaðurinn,
sem byrjaði. Hún minntist eitthvað
á hugdirfsku kvenfólksins.
Einn gesturinn andmælti henni
og von bráðar voru allir farnir að
pexa. Karlmennirnir hlóu og sögðu
neyðarlega brandara um kvenfólk-
ið, og ungur maður, Svíi sem hét
Gösta, gerðist sérstaklega hávær.
Hann var rithöfundur og samdi
einkum ferðabækur og var nú að
leggja í ferð hringum hnöttinn.
Hann hafði talsvert álit á sjálfum
sér, en á hugrekki kvenna. .. . Já,
hann sagði berum orðum:
— Kvenfólkið er bleygur! Þær
vita ekki hvað hugrekki er.
Sarillo, ungi spánski stjórnar-
erindrekinn, varði kvenfólkið.
— Er ekki hugsanlegt að þor
gangi í erfðir eins og margt annað?
Og þá hlýtur það að ganga í erfðir
til kvenna ekki síður en karla. Ég
held að kvenfólkið geti verið afar
hugdjarft. Ég get nefnt dæmi um
það.
En Gösta gaf sér ekki tíma til
að hlusta á nein dæmi.
— Ástæðan er sú, að kvenfólkið
hefur kynslóð eftir kynslóð komist
hjá að leggja lífið í hættu. Kven-
fólkið hefur lifað við öryggi, en
karlmennirnir við áhættuna. Þess
vegna er kvennaþorið horfið, þó
það hafi kannske einhverntíma
verið til. Allir vita, að það sem
aldrei er notað, visnar og verður að
engu.
Frú Maxon, frúin í húsinu, hló.
Hún var ung, rúmlega þrítug, falleg
og gáfuð.
— Þetta er ekki beinlínis kurteisi,
sagði hún við Gösta.
Gösta roðnaði og nú hallaði á
Gösta.
Ég dáðist að andlitinu á frú
Maxon. En allt í einu hvarf glettnin
úr andliti hennar, þó að varirnar
brostu enn.
Hún rétti fram höndina og þrýsti
á rafbjölluhnappinn.
Indverskur þjónn kom að vörmu
spori. Frú Maxon sagði eitthvað við
hann á hans máli, sem ég skildi
ekki.
Hann hvarf en áður en minúta
leið kom hann aftur með flata skál
í hendinni. Ég hnyklaði brúnirnar.
I skálinni var mjólk.
Frúin benti og hvislaði eitthvað
og þjónninn setti skálina á gólfið,
svo sem tvo metra frá stól frúar-
innar.
Þegar þjónninn hvarf inn í húsið
aftur sá eg að andlitið á honum var
ekki jafn sviplaust og áður. Þar
var skelfing.
Ég starði aftur á frú Maxon.
Fólkið var enn að pexa um þor
kvenfólksins. Enginn hafði tekið
eftir þjóninum og mjólkurskál-
inni....
Frúin brosti eins og áður, það er
að segja varirnar brostu. í augum
hennar las ég bæn um hjálp. Mér
varð óglatt.
Ég skildi samhengið í þessu þeg-
ar frú Maxon hafði beðið um mjólk-
ina. Ég vissi að eiturnaðra mundi
vera einhversstaðar á svölununi
rétt hjá okkur. Líklega kobra, en
bit hennar drepur samstundis.
Þegar ég hafði litið kringum mig
þóttist ég vita að naðran mundi
vera undir stóra borðinu. Ég gerði
mér í hugarlund, að hún hefði
hringað sig þar. Ef einhver gestur-
inn hreyfði fótinn mundi hún bíta
hann undir eins.
Eitthvað varð ég að gera. . . .
Framh. á bls. 14.

tfp títri tíeröld
Sveitabrúðkaup
Makedóníu
i
Það er glatt á hjalla í kránni
.... Gamall bóndi býður útlenda
Jerðafólkinu vín og sauðamjólk-
urost, því að í kvöld er hátíð í
þorpinu. Dansað í alla nótt, því
að á morgun verður brúðkaup. En
gamli maðurinn segist ekki skilja
hvernig unga fólkið skemmti sér
núna.... Þetta var allt öðru
vísi í gamla daga. Þá voru öll
hjónaefni í sveitinni gift sama
daginn, á Pétursmessu. Gamli
maðurinn útskýrir á hrogna-
þýsku hve hátíðlegt það hafi ver-
ið að sjá tuttugu ungmeyjar í
brúðarkjól samtímis — með gull-
dúkata saumaða í beltið. Þá var
slátrað tuttugmu dilkum og þeir
steiktir á teini, og allt þorpið va.r
í veislunni og drakk og dansaði
Þá var efnafólk í sveitinni. Nú er
sultur og seyra, og kommúnisminn
hefur upprœtt gömlu venjurnar.
Það voru aðeins tvenn hjón,
sem átti að gefa saman á morg-
un. Og engir gulldúkatar voru á
brúðarkjólunum. Kirkjubrúðkaup
voru bönnuð. En samt var haldin
veisla, sem stóð tvo daga.
Daginn fyrir brúðkaupið sel-
flutti unga fólkið í þorpinu alla
muni brúðarinnar og heiman-
mund hennar til brúðgumans,
sem hafði fengið tveggja her-
bergja íbúð hjá foreldrum sínum.
Tengdamóðirin og annað kven-
fólk á heimilinu raðar öllu niður
í ibúðunni, því að brúðurinn má
ekki koma á heimilið fyrr en hún
er gift. Flutningafólkið fœr sœta-
brauð Oig brennivín og gengur
syngjandi milli húsanna.
Daginn fyrir brúðkaupið verð-
ur brúðurin að ganga undir próf
— sýna hvort hún sé fœr um að
gegna húsmóðurstörfum. Hún á
að sœkja vatn í brunninn, í við-
urvist þorpsbúa, sem dansa kring-
um hana og blása í flautur og
berja trumbur og fylgja henni
heim.
Snemma morguninn eftir fer
brúðguminn ásamt fjölskyldu
sinni í kirkjugarðmn. Þau hella
víni á grafir framliðinna œtt-
ingja, kveikja á löngum kertum
og tilkynna að ný persóna bœt-
ist við fjölskylduna. Síðan er
brúðguminn rakaður, þveginn og
klœddur í sparifötin í votta við-
urvist. Svo sezt hann á hestbak
og ríður heim til brúðarinnar og
flokkur manna fylgir honum.
Unga stúlkan sem hefur beðið .
eftir honum kveður nú foreldra
sína kiökrandi. Hún er með slœðu
fyrir andlitinu. Þegar hún er
komin hálfa leið heim til brúð-
gumans hœttir hún að vola. Og
þegar kemur heim að húsinu á
hún að sýna tengdaforeldrunum
auðmýkt og hollustu. Hún hneigir
sig fyrir hverjum og einum í
fjölskyldunni, án þess að fara af
baki. Tengamamma gengur á
móti henni með stóran stafla af
flatkökum, sem brúðurin kyssir.
Og nú fœrir hópurinn sig frá
henni, hún hoppar af baki og
kyssir allt tengdafólkið á hönd-
ina og kinnina. Slœðan er tekin
af henni en höfuðbúnaður giftra
kvenna settur á hana í staðinn.
Svo er henni ýtt inn í bœinn og
að hlóðunum. Hún á sjálf að mat-
reiða fyrstu máltíðina, í viður-
vist allra gestanna.
Það er aðeins í afskektum
fjallabyggðum sem þessir siðir
eru enn við lýði. En nú er bœnda-
menningin forna að hverfa og
iðnaðarmenningin kemur í stað-
inn. Útlendar stúlkur, sem hafa
haft tœkifœri til að sjá sveita-
brúðkaup í Makedoníu, hrósa
happi að þœr skuli ekki eiga að
giftast þar ....
En gamli bóndinn, sem talar
um hnignunina, minntist síns
eigin brúðkaups. Það, var nú
veisla í lagi. Þá var gaman að
eiga heima í Makedoníu.
Axlabönd Montgomerys
Sú saga hefur gengið að í miðri
orustu í Normandie hafi axlabönd
Montgomerys bilað og að hann
hafi orðið að fá að láni axlabönd
undirliðsforingja Richards Pawl-
ing. — Þetta er ekki rétt, segir
Pawling í bréfi, sem fylgdi axla-
böndunum, sem hann hefur gefið
herminjasafninu breska. — Ó-
hapyið vildi til þegar marskálk-
urinn var á leið í leikhús. Hann
skilaði mér axlaböndunum aftur
og hafði skrifað á einn sprotann:
Þakka yður fyrir að þér léðufí
mér axlaböndin yðar. Montgom-
ery af Alamein, hermarskálkur,
30. mars 1945.
Vitið þér ...?
að Rússar ætla að byggja
„Sputnik-bæ“?
Hann á að standa 40 km. fyrir ut-
an Moskva og verður fyrsti bærinn,
sem á að draga úr mannfjöldanum
í sjálfri höfuðborginni. Þessir
,,plánetubæir“ eiga að rúma 65.000
íbúa hver, og skiptast í tíu hverfi,
með 6500 íbúum. — Verksmiðjur í
þessum bæjum eiga að standa 2 km.
frá íbúðarhverfunum.
að ratsjáin er orðin mikils virði
fyrir veðurspárnar?
Radiobylgjur, sem sumar veður-
stöðvar senda gegnum ratsjá, geta
örugglega útvegað mynd af veðrinu
í 150 kílómetra fjarlægð, í allar átt-
ir. Með góðum tækjum og æfðu
fólki er hægt að ná myndum af
fellibyljum og hellirigningu, en
snjókomu er ekki hægt að sjá á
lengra færi en 175 km. — Þetta
kemur einkum að notum við spár
fyrir næstu klukkutímana.
að flugvélar eru rannsakaðar
með röntgen-geislum?
Um farþegavélar gilda ákveðnar
reglur um hve oft þær skulu skoð-
aðar. Stóru flugfélögin láta þá
röntgenljósmynda ýmsa hluta vél-
arinnar Og á myndinni sjást smæstu
sprungur er þar kynnu að vera. Að
þessu er vinnusparnaður og skoðun-
in leiðir í ljós bilanir, sem ella
kynnu að dyljast.