Fálkinn - 29.11.1961, Síða 15

hænur frá fjórum heimilum lagt í púkk.
Hér lá arður fjögurra einkafyrirtækja
saman í nokkrum óaðgreinanlegum
hrúgum og borgarastyrjöld yfirvofandi.
En þá sýndu eigendurnir hvað í þeim
bjó: Jónína í Lögbergi, Ása í Brekku,
Karólína í Svalbarði og mamma. Þær
lentu ekki í hári saman, eins og beinast
lá við að gera, og þóttust þekkja eggin
hver úr sínum hænum. Nei takk. Þær
lögðu saman hænufjöldann á svip-
stundu, eins og ekkert væri eðlilegra,
breyttu fyrirtækjum sínum í samyrkju-
hæsnabú um stundarsakir og skiptu
daglegri eggjatekju milli sín í réttu
hlutfalli við hænsnaeign hverrar um sig.
Gjörsamlega illyrðalaust. Rétt eins og
það væri sjálfsagður hlutur að vera skyn
samur. Engin þeirra íaði einu sinni í
þá átt að hún ætti kannski betri varp-
hænur en hin.
Og rekstur samyrkjuhænsnabúsins
hélt áfram þar til maðkurinn var búinn
að éta síðustu sildina og hænsnin búin
ag éta síðasta maðkinn og eftir var ör-
lítil hrúga af .brúnum, sundurlausum
síldarbeinum.
Þá voru það hænsnin sjálf sem leystu
upp þetta fyrsta Marxist-Leníníska fyr-
irtæki á Djúpavogi, sem þau höfðu raun-
ar sjálf stofnað, og beindu eigendum
sínum, grannkonunum á Innbæjunum,
aftur inn á brautir hins kapítaliska hag-
kerfis, án þess að þær hefðu hugmynd
um að nokkrar slíkar brautir væru til,
hvað þá að þær hefðu nokkurn tíma vik-
ið af þeim, og kannski meS því stefnt
vestrænu frelsi og lýðræði í voða.
Ljósara dæmi en þetta kann ég ekki
að nefna um það, hversu æskilegt það
getur verið, að húsmæður séu frjáls-
lyndar í stjórnmálum og forðist að taka
of einskorðaða afstöðu með eða móti
einkarekstri, heldur láti aðstæðurnar
ráða hverju sinni.
Þegar ég var að alast upp á Austur-
landi var Neskaupstaður að taka á sig
bæjarmynd. Bærinn byggðist að miklu
leyti frá Mjóafirði, Loðmundarfirði,
Borgarfirði eystra og Njarðvík. Stað-
urinn nefndist þá í daglegu tali Norð-
fjörður og íbúarnir heita enn Norðfirð-
ingar.
Norðfirðingar sóttu langt á mið, fisk-
uðu mikið, drukku mikið og slógust
miklu meira en almennt var talið hæfi-
legt í sjávarplássum eystra.
Það er vafalaust, að þá þegar var
samankomið í Norðfirði mannval um-
fram það, sem gat að finna annars stað-
ar á Austfjörðum. En slarkið lá þar í
landi. Það þótti tæpast sæma á Norð-
firði að sjómenn væru ófullir í landi
ef öðru varð við komið. Menn skyldu
vera fullir og slást. Jafnvel fermingar-
strákar, sem komnir voru á sjóinn, iétu
það ekki á sig spyrjast að þeir ekki
skveruðu sér á ball og berðu hver ann-
an í landlegum.
Og hvort sem nú þessar áflogasögur
hafa gerjast eitthvað í flutningnum suð-
ur til Djúpavogs, eða mengast nokkuð
furðu og hrifningu í munni okkar, strák-
anna þar, þá er hitt staðreynd, að áður
en lauk þótti dómsmálastjórninni í
Reykjavík sem ölvunarbardagar á
Norðfirði hefðu náð slíkri grósku, að
frekari þróun kynni að leiða til vand--
ræða. Var auglýst eftir sjálfboðaliðum
að fara austur og tukta svo til þennan
ógnarlýð, að hann léti segjast og tæki
upp siðaðra manna hætti.
Til fararinnar bauðst þekktur hnefa-
leikari í Reykjavík, afarmenni að burð-
um og skapharður eftir því. Hélt hann
austur með fyrstu ferð og lét þau boð
ganga á undan sér, að ekki skyldi slegist
á næsta balli á Norðfirði.
Fréttin barst með vindi um alla
Austfirði. Nú hafði Óli box tekið að
sér að fara austur og laga Norðfirðinga
tiJ svo að þeir færu að haga sér eins og
almennilegir menn.
Ekki hef ég viljað viða að mér efni
í þessa sögu umfram það, sem ég hefi
trúað frá barnæsku, af ótta við að frek-
ari upplýsingar, þótt sannari kynnu að
reynast, myndu spilla henni.
Því veit ég ekki hver átti þá fárán-
legu hugmynd að senda einn mann til
að berja á öllum Norðfirðingum. Óstað-
kunnugur hlýtur sá valdsmaður að hafa
verið, öðrum eins skara afkomenda
Hafnarbræðra og þar var að mæta, en
fræðisetningarnar um hinn vangann
svo til ótúlkaðar af hebresku.
Brá Norðfirðingum enda lítt við skil-
mæli hnefaleikarans, báru glóðaraugu
sín jafn hátt og áður og nöguðu brotnum
kjálkum af sínum æðarkollukríkum
ógrátandi.
Ekki var hnefaleikarinn sunnlenzki
fyrr kominn í plássið en boðaður var
dansleikur í barnaskólahúsinu með
venjulegurn hætti: strákar sendir með
boð í húsin um ball klukkan níu, aðgang
eina og fimmtíu og ókeypis fyrir dömur.
Eins og að líkum lætur fjölmenntu
Norðfirðingar nú venju fremur á dans-
leikinn, enda þurfti um skamma hríð
að bíða tíðindanna. Klukkustundu síðar
en ballið hafði verið boðað, kom hinn
knálegi lögreglumaður skálmandi, gekk
hiklaust framhjá forvitnum múgnum, er
safnast hafði saman úti fyrir húsinu,
hljóp léttum skrefum upp riðið, sem lá
upp á mannhæðarháan útidyrapallinn
og hvarf inn í húsið.
Sú var þá tízka á Austurlandi, að
enda þótt böll væru boðuð klukkan níu,
var yfirleitt ekki byrjað að dansa fyrr
en undir klukkan ellefu og byrjuðu
slagsmál nokkru síðar.
Er lögreglumaðurinn kom á vettvang
svo snemma sá tæpast vín á nokkrum
manni og engar ryskingar hafnar utan
hvað allsómerkir strákar og snauðir af
áfengi, tuskuðust á miðju gólfi.
Hefði nú allt farið vel ef lögreglu-
maðurinn hefði litið velþóknunaraugum
á þennan tiltölulega friðsama hóp og
farið heim síðan, í stað þess að finna sig
til knúinn að byrja þegar að halda heit-
strengingu sína með því að hirta ung-
lingana á gólfinu.
Kom flestum á óvart að svo skjótt
Framhald á bls. 36.
FÁLKINN 15