Fálkinn - 25.05.1964, Blaðsíða 28

A sæftí-jám
Framhald aí bls. 19.
aftur í ibúð sina, sem er anan
við stýrishúsið og lagði sig.
Eitthvað sofnaði Marteinn, en
glaðvaknaði allt í einu og fannst
hreyfingar skipsins orðnar eitt-
hvað óeðlilegar. Hann reis upp
og um leið og hann kom fram í
stýrishúsið sagði Karl: „Hann
er farinn að liggja lengi í“. Skip-
stjóri samsinnti því og opnaði
hurðina út á brúarvænginn.
Hann sá þá að allmikill ís var
kominn á brúna, en lengra sást
ekki fyrir hríð og sjóroki. Mar-
teinn, sem var léttklæddur,
snaraðist inn og bjó sig og kom
að vörmu spori fram í brúna
aftur. Hann var nýkominn
fram, þegar skipið lagðist allt
í einu á bakborðshlið, svo menn-
irnir i stýrishúsinu gengu á þil-
inu. Þeir Marteinn og Karl opn-
uðu hurðina út á bakborðs brú-
arvænginn. Þar varkomiðþykkt
íslag og á allt sem séð varð.
Marteinn sagði við Karl að ráð-
legast væri að fara aftur á báta-
dekk og skera á tóin sem héldu
björgunarbátnum bakborðs
megin og láta hann fara fyrir
borð. Karl lét ekki segja sér
þetta tvisvar, heldur réðst aft-
ureftir ásamt tveim hásetum
vopnuðum sveðjum. Þeim gekk
fljótt og vel að skera á kaðlana
og björgunarbáturinn rann í
sjóinn og hvarf afturmeð út í
hríðina og sortann. Svo mikill
halli var á skipinu, að báturinn
datt ekki heldur flaut út. Þeir
Karl sáu að þegar hann kom í
sjóinn, voru aðeins tvö borð
fyrir ofan sjávarmál, svo mjög
var hann isaður og sennilega
fullur af sjó. Skipið rétti sig
nú rólega og var á réttum kili
um stund, en allt í einu lagðist
það á stjórnborðshlið með svip-
uðum halla og áður. Hér var
ekki orða þörf heldur aðgerða:
Enn fór Karl stýrimaður aftur
á bátadekk ásamt tveim háset-
um og ekki leið á löngu þar til
stjórnborðsbáturinn flaut út og
hvarf. Skipið rétti sig nú alveg
og enn var haldið upp í veður-
ofsann, sem nægði til þess að
það stýrði. Marteinn skipstjóri
stóð við hverfigluggann og
rýndi út í sortann. Nú var liðið
nokkuð fram á kvöld. Veður-
ofsinn var enn sá sami og við
athugun kom í Ijós, að nokkuð
af vatnsbirgðum skipsins, sem
geymdar voru í botntönkum,
voru frosnar. Svo kaldur var
sjórinn, nokkru fyrir neðan
frostmark og hver skvetta sem
kom á skipið fraus um leið.
Það var eins og þessir hálf-
frosnu sjóir hefðu ósýnilegar
23
FÁLKINN
klær og hver dropi sem á skipið
kom, fraus fastur um leið.
Fyrsí eftir að lífbátarnir
höfðu verið skornir frá skipinu,
voru hreyfingar þess eðlilegri
en áður, en um ellefuleytið um
kvöldið var það tekið að liggja
lengi í, veltan var orðin hæg og
mjúk. Marteinn lét kalla vakt-
ina, sem var afturí upp, og
mennirnir hófust þegar handa
um að berja ísinn, sem hafði
myndazt á yfirbyggingu skips-
ins, á bátaþilfari og brúarþaki.
Þeir köstuðu öllu lauslegu fyrir
borð, svo sem tunnum og plönk-
um. Nú hefðu axirnar, sem
Marteinn var að hugsa um, er
hann gekk heiman að frá sér
að Blönduhlíð 5 komið sér vel.
En ekki þýddi að hugsa um
slíkt. Á öllum togurum eru til
margir spannar og þeir voru
teknir fram og notaðir sem bar-
efli á ísinn. Niðri í vélarrúmi
voru menn heldur ekki aðgerð-
arlausir. Þórður og Jón tóku
fram gildar járnstengur, settu
í skrúfstykki og söguðu niður
í mátulega langa búta, sem
jafnóðum voru teknir I notkun
við íshöggið.
Þegar togarnir „mættu“ um
kvöldið til þess að skiptast á
upplýsingum, það var kl. 23,30,
lét Valdemar loftskeytamaður
þess getið, að Þorkell máni
hefði lent í erfiðleikum og að
skipsmenn hefðu orðið að
sleppa báðum lífbátunum. Ann-
að var ekki sagt. Mennirnir
börðu ísinn og brutu, en þar
sem brotið var af, var eftir
litla stund aftur komið lag af
ís, sem stöðugt þykknaði. Veð-
urofsinn var nú orðinn tólf
vindstig og mjög erfitt að
standa að íshögginu. Marteinn
vék ekki af stjórnpalli. Hann
gaf hásetanum við stýrið ná-
kvæmar fyrirskipanir og lánað-
ist að halda skipinu beint upp
í, þrátt fyrir myrkur og sorta.
En þótt mennirnir gengju ber-
serksgang í baráttunni við ís-
inn og hann léti undan síga þar
sem þeir náðu til, hlóðst hann
óáreittur á reiða og bátauglur
og á framskipið og á togvind-
una.
Fjallháir sjóir æddu að skip-
inu og ekki var vogandi að
fara eftir þilfarinu, fram í há-
setaklefann meðan dimmt var.
Það gekk á ýmsu þessa nótt.
Mennirnir sem voru afturí þeg-'
ar veðrið skall á, unnu alla
nóttina við íshöggið. Þeir fóru
afturí og fengu sér hressingu
en komu að vörmu spori aftur
og tóku til við vinnuna.
Marteinn stóð í brúnni og
drakk svart kaffi. Þegar skipið
lagðist nokkru eftir miðnættið,
átti hann tal við Þórð 1. vél-
stjóra, sem síðan dældi olíu
milli botntanka til þess að rétta
það. Þetta tókst nokkrum sinn-
um, en ísinn jókst jafnt og þétt,
þrátt fyrir vinnu mannanna,
sem hlífðu sér hvergi, og skipið
lagðist hvað eftir annað.
Þessa nótt höfðu þeir á Þor-
keli mána ekkert samband við
umheiminn. Annað langa loft-
netið slitnaði niður vegna ís-
þungans og loftnet miðunar-
stöðvar, og það sem ennþá
hékk uppi voru orðin að ís-
klumpum.
Þegar birti sást loks fram á
skipið. Hvalbakurinn var eins
og jökulbunga til að sjá. Reið-
inn orðinn samfeld íshella og
möstrin margföld að gildleika.
Við dagsbirtuna eykst mönnum
hugur og stundum finnst mönn-
um þá vel viðráðanlegt, það
sem í náttmyrkri og fárviðri
er talið lítt framkvæmanlegt.
Þá sést til sjóanna og menn
geta leitað í var þegar brot
kemur æðandi að skipinu.
Þegar vel bjart var orðið
sunnudagsmorguninn 8. febrú-
ar, lét Marteinn kalla á vakt-
ina, sem hafði sofið frammí um
nóttina og nú bútuðu þeir í vél-
inni niður fleiri járnstengur og
Karl stýrimaður fór aftur í eldr
hús og sótti kjötöxina kokks-
ins og nú var lagt til atlögu
við ísinn fram á skipinu. Sig-
urður stýrimaður fór við
fimmta mann fram á hvalbak.
Þeir ætluðu að höggva ísinn
ofan af bakkanum og komast
þannig að bunka af gildum vír-
um, sem þar voru geymdir og
renna þeim síðan fyrir borð.
Annar flokkur gekk á ísinn á
brúnni og sá þriðji tók til við
íshögg á afturmastri og í reið-
anum. Veðurhæðin var ennþá
hin sama en bylurinn dúraði
annað slagið. Allt i einu sá
Marteinn, þar sem hann stóð í
brúnni, hvar sjór óð að skip-
inu. Hann kallaði til mannanna
á hvalbaknum og þeir náðu að
forða sér, allir nema Sigurður
stýrimaður. Sjórinn hreif hann
og slengdi aftur á grindverkið
aftast á bakkanum. Þegar skip-
ið lyfti sér lá Sigurður þarná
sýnilega mikið meiddur og
mennirnir flýttu sér að flytja
hann afturí og koma honum í
koju. Sigurður hafði miklar