Fálkinn - 09.05.1966, Blaðsíða 11

SEGIR BJÖRIM ÓLAFSSON KOIMSERTIVIEISTARI
Á yngri árum fór hann
í fjallgöngur, en nú býr
hann á efstu hœð í sam-
byggingu og hefur dýr-
legt útsýni án þess a3
þurfa að klöngrast upp á
svimháa tinda. „Það léttir
af mér fargi hvert sinn
sem ég kem hingað upp
og get horft yfir sjóinn,"
segir Björn Ólafsson kon-
sertmeistari. „Og þegar
ég sit sé ég ekkert nema
himininn.” ■*
OG himinninn er meira að
segja heiður og blár þessa
stundina. „Ég hef alla tíð leit-
að upp í fjöll og haft gaman
af að príla. Ég vandist á fjall-
göngur í Týról þegar ég var við
framhaldsnám erlendis, en nú
þarf ég ekki annað en líta út
um gluggann ef ég vil njóta
útsýnisins.“
„Eru fjallgöngur ekki held-
ur glæfraleg skemmtun fyrir
menn sem þurfa að fara var-
lega með hendurnar á sér?“
Hann verður að viðurkenna
það. „En ég forðast að bera
þunga hluti, pakka eða töskur
með hægri hendi. Það gerir
ekki eins til með þá vinstri.“
Þannig jafnar hann á vogar-
skálunum.
Maður lœrir að
nýta hverja mínútu
Björn vinnur margra manna
verk og er svo störfum hlað-
inn, að það virðist næstum
óskiljanlegt hvernig einn
mennskur maður getur afkast-
að slíkum firnum. Hann er
konsertmeistari Sinfóníuhljóm-
sveitarinnar og yfirkennari
strengjadeildar Tónlistarskól-
ans, þjálfari og stjórnandi nem-
endahljómsveitarinnar og hef-
ur kennt öllum helztu fiðlu-
leikurum íslendinga af yngri
kynslóðinni. Þess utan tekur
hann virkan þátt í kammer-
músík, og ofan á allt' annað
kemur hann fram sem einleik-
ari og heldur oft sjálfstæða
fiðlutónleika sem krefjast gíf-
urlegrar undirbúningsvinnu.
Samt er hann hinn róleg-
asti að sjá, enginn asi á hon-
um, glaðlegur í viðmóti og
broshýr. „Maður lærir að nota
mínútui'nar, grípa hvert tæki-
færi sem gefst, en bíða ekki
stöðugt eftir einhverju betra.
Þegar ég hef lítinn tíma verð-
ur mér oft furðu mikið úr hon-
um. Aftur á móti finnst mér ég
ekki nýta eins vel hverja mín-
útu ef ég hef of mikinn tíma.
Þetta er allt æfingaratriði eins
og hvað annað — maður lærir
að nota augnablikið og gleðjast
í stuttum stundum.“
„Þú hefur varla tíma til að
eiga hobbí og gleyma músík-
inni á milli?“
„Músíkin er mitt hobbí. Sá
tími sem ég hef aflögu fer líka
í hana. Mér þykir gaman að
ganga úti í náttúrunni, en aðal-
hugsunin snýst um músík og
hefur alltaf gert.“
„Verðurðu aldrei þreyttur á
þessu?“
„Ég segi aldrei þreyttur og
vil helzt ekki viðurkenna, að
ég geti orðið það. Ég segi þá
frekar, að ég sé latur. Ef mað-
ur slakar á er maður búinn.
En það er áhuginn sem bjarg-
ar manni. Og það er ekki lítil
gæfa að fá að sinna þeim störf-
um sem manni þykir vænt um
— hugsaðu þér bara alla þá
seni pína sig áfram í vinnu
sem þeim er ekki að skapi, bíða
eftir því, að tíminn líði, og fá
enga lífsfyllingu í starfinu."
Skapgerðin
skiptir höfuðmáli
„Á kennslan vel við þig?“
„Já, það er sönn ánægja að
vinna með góðum nemendum
sem hafa hæfileika og trausta
skapgerð. Það er nefnilega ekki
nóg að hafa gáfurnar, skapgerð-
in skiptir höfuðmáli. Það kost-
ar sjálfsafneitun og harðan
sjálfsaga að afla sér kunnáttu.
og leikni í tónlist, og verst
finnst mér hvað við ráðum
lítið yfir nemendunum — aðr-
ir skólar taka svo mikinn tíma
frá músíknáminu, að þeir geta
ekki æft sig nærri nóg. En
þetta höfum við alltaf átt við
að búa, og ekki er annað hægt
að segja en að gróskan sé mikil
í tónlistarlífinu og skilningur
almennings fari vaxandi á
starfi okkar. Þegar ég var að
alast upp þótti svo fáránlegt,
að nokkur maður skyldi leggja
stund á tónlist nema sem
dægradvöl, en það var litið á
fjölskyldu mína sem hálfbilaða
að vilja styrkja mig út í svona
vitleysu. En nú þykir orðið
sjálfsagt að læra tónlist, jafn-
vel með það fyrir augum að
gera hana að atvinnu sinni.
Afstaða fólks hefur gerbreytzt
á þessum árum.“
„Og eru kröfurnar ekki líka
harðari?“
„Jú, mikil ósköp. Sérstak-
lega er krafizt öruggrar tækni
— virtúósar eru svo til úr sög-
unni, af því að allir verða að
vera það. Ég man hérna áður
fyrr, að ég heyrði mér til mik-
illar ánægju afburðalistamenn
sem tóku ókjör af feilnótum en
fyrirgafst allt vegna sinnar
túlkunar. Þetta gengur ekki
núna; það væri óhugsandi, að
ungur hljóðfæraleikari kæmist
upp með það, hversu vel sem
hann spilaði að öðru leyti.
Meira að segja menn í hljóm-
sveitum verða að vera virtúós-
ar eða a. m. k. hafa mjög góða
tækni ef þeir eiga að geta stað-
ið sig.“
Stríðið breytti
öllum áformum
Björn byrjaði sjálfur að spila
sem ungur drengur og var
fyrsti fiðluleikarinn sem út-
skrifaðist úr Tónlistarskólanum
í Reykjavík. Eftir það stund-
aði hann framhaldsnám við
tónlistarháskólann í Vínarborg
og stóð sig svo glæsilega, að
honum var boðin staða í hinni
heimsfrægu fílharmóníuhljóm-
sveit borgarinnar. En örlögin
ætluðu honum annað hlutverk.
Þetta var árið 1939, Björn
skrapp til íslands í sumarfrí
og hugsaði sér að fara aftur út
um haustið, en þá skall síðari
heimsstyrjöldin á.
,,Ég festist hér heima á stríðs-
árunum, og auðvitað breytti
þetta öllum mínum áformum.
En síðan hefur mig aldrei lang-
að að fara héðan burt til lang-
frama — til þess hef ég of
djúpar rætur í íslenzkri mold.
Og mér finnst meira virði að
hafa einhverja þýðingu í landi
sem þarf á starfskröftummanns
að halda en reyna að troða
sér þangað sem fullt er fyrir.
Ég vil ekki tala um köllun,
TEXTI:
STEIIMUIMIM S. BRIEIU
IUYIMDIR:
RÚIMAR GUIMIMARSSOIM
FÁLKINN 11