Nýtt kirkjublað - 18.04.1906, Blaðsíða 9

97
NÝTT KIRKJUBLAÐ,
un sína og gegnir jiessari skyldu sinni, ]m mun svipurinn
yfir landinu verða annar. Þá munu vaxa upp fögur andleg
blóm uin allar bygðir ])essa lands og þjóðin skera upp fagra
andlega ávexti, en kynslóð sú sem nú lifir, getur lagst með
góðri samvizku í gröfina og sagt: Eg hefi gjört mínaskyldu.
„fir truarsögu iom=íslendinga“.
Skírnir er ólíkt lœsilegri en Tímaritið var áður, og lík-
legri til að vekja hugsanir og tal um þýðingarmikil mál-
efni. í siðasta beftinu, 1. hefti áttugasta árgangsins, er ein
slík ritgerð eptir yngsta doktorinn okkar, Helga jarðfræðing
Pétursson, með yfirskriftinni sem hér er fyrir ofan.
Þráðurinn í greininni er sá, að kristnitakan hafi orðið
feðrum vorum til óhamingju, spilt drengskap ])eirra og dáð,
brjálað skynsenii þeirra og leitt lil hrunsins mikla, er landið
hné lémagna undir yfirdrottnun Noregskonungs.
Ovildar-hugurinn til kristindómsins keniur fram í fyrstu orð-
um greinarinnar. Ólafur Tryggvason er „tígerhjartaður vík-
ingur“ og „glæsilegt rándýr“ og „illmennið Þangbrandur“
fyllilega samboðinn þeim er hann sendi“.
Þeir voru eðlilega báðir börn sinnar aldar Ólafur kon-
ungur og Þangbrandur prestur, báðir voru víkingar þótt kristn-
ir væri, en ómakleg heiti eru þeim valin.
Ólaíuj' braut menn til kristni líkt sem Karl mikli bafði
áður gert við Saxa, en báðir munu þeir þó standa í sögunni
sem fulltrúar æðri og betri siðmenningar. Það var Ijónsbjarta
)' brjósti Olafs, grimt og göfugt í senn. íslenzkur sögudóm-
ur velur honum eigi barðara og óvirðulegra heiti.
Það er einkennilegt við dómana um ölafana, að norsku
sagnaritararnir, þeir Keyser og Muncb, meta Ólaf helga stór-
uiii meira. Hann verður lifandi, og hvað helzt látinn, sigur-
merki þjóðareiningarinnar og þjóðarsjálfstæðisiiis. Ekki er
gott að segja hverjum Snorri befir unnað betur, liggur við að
sé Ólafur Haraldsson og kennir þar ])á blýjunnar frá Halli
garnla í Haukadal, er „bafði félag Ólafs konungs bins helga
og bafði af ]>vi uppreist mikla“. En íslenzkir sögumenn síð-
ari tíina og Islendingar yfir höfuð unna betur víkingnum, er