Fréttablaðið - 18.11.2009, Qupperneq 22

18. NÓVEMBER 2009 MIÐVIKUDAGUR4 ● hátíðarrit fríkirkjunnar
A
llt frá upphafi
hefur Fríkirkjan
við Tjörnina verið
helguð mannrétt-
indabaráttu. Slíkt
er frekar óvenju-
legt meðal trúfélaga á Íslandi.
Því miður er auðvelt að finna ótal
söguleg dæmi um hið gagnstæða.
Mannkynssagan segir okkur að
trú og kirkja hafa óspart verið
notuð til að réttlæta meðal annars
kúgun kvenna, sbr. „Verið hver
öðrum undirgefnir í ótta Krists:
Konurnar eiginmönnum sínum
eins og það væri Drottinn. Því að
maðurinn er höfuð konunnar …“
(Nýja testamentið, Efesusbréf 5.21-
23). Kirkjustofnunin hefur notað
kristna trú til að réttlæta þræla-
hald og þar með mansal sbr.: „Þér
þrælar, h lýð -
ið ykkar jarðn-
esku herrum með
lotningu og ótta,
í einlægni hjart-
ans, eins og það
væri Kristur“
(sama rit, 6.5).
Hið sama á einn-
ig við um for-
dæmingu sam-
kynhneigðra.
Helstu bölvaldar alls mannlífs
víða í vanþróuðum löndum eru
útbreiðsla alnæmis og offjölgun
íbúanna. Ríkasta kirkjustofnun á
jörðu kemur í veg fyrir að þeir geti
nálgast eðlilegar getnaðarvarnir.
En aukin notkun getnaðarvarna
myndi þar draga úr útbreiðslu al-
næmis, fækka fæðingum og þannig
draga úr böli og kvalafullum dauða
milljóna. Ábyrgð þeirrar stofnun-
ar er mikil.
Kirkjustofnunin hefur hindrað
lífsskoðana-, trúar- og tjáningar-
frelsi milljóna manna, karla sem
kvenna.
Þeim mun frekar er staða Frí-
kirkjunnar við Tjörnina einstök.
SÉRA LÁRUS HALLDÓRSSON, FYRSTI
PRESTUR FRÍKIRKJUNNAR Í REYKJAVÍK
Á upphafsárum Fríkirkjunnar í lok
19. aldar vann hugsjónamaðurinn
og eldhuginn sr.
Lárus Halldórs-
son, fyrsti prest-
ur Fríkirkjunn-
ar, mikið starf í
þágu kirkjunnar.
Á yngri árum var
hann einn ötul-
asti baráttumað-
ur gegn dönsk-
um yfirráðum á
Íslandi og gekk þá mjög vasklega
fram.
Strax í fyrstu lögum trúfélags-
ins sem sr. Lárus átti stóran þátt í
að móta er fjallað um helstu játn-
ingarrit hinnar lútersku kirkju
og þar álítur Fríkirkjan „sig ekki
bundna við þau í hverju einstöku
atriði“. Þetta er til marks um að
stofnendur álitu „sannleikann
víðar að finna en innan eins trúfé-
lags“. Augljóst er að áherslur um
víða sýn, umburðarlyndi og frjáls-
lyndi voru til staðar frá upphafi.
Áherslur voru greinilega mjög frá-
brugðnar því sem áður hafði tíðk-
ast á hinu trúarlega sviði hér á
landi.
Mannréttindi og Fríkirkjan
Presturinn og munkurinn. Hjörtur Magni heilsar Dalai Lama, trúarleiðtoga Tíbeta, á fundi með fulltrúum trúfélaga á Íslandi 2009.
Það sem áður var
talið ganga í ber-
högg við Guðs vilja
og skikkan skaparans og rótgrón-
ar hefðir, telst nú kristilegt og
alveg aldeilis sjálfsagt.
Á þeim örlagatímum sem við lifum nú sjáum við oftar en ekki að áföll verða til
að sundra í stað þess að sameina.
Smáatriði og sparðatíningur verða
að meginmáli en þungamiðjan og
kjarninn hverfa í karpi um keisar-
ans skegg.
Þess vegna er svo dýrmætt
að skoða hvernig opinn og góður
hugur, vinátta og virðing geta um-
breytt erfiðum aðstæðum í úrlausn
og sáttargjörð.
Ég hef verið þeirrar gæfu að-
njótandi að eiga gott samband við
séra Hjört Magna og Fríkirkjuna í
Reykjavík þar sem við höfum horft
handan yfir dregnar víglínur milli
ólíkra trúarviðhorfa og hugsað frek-
ar um hina stóru heild. Útför ungs
manns varð til þess að við töluðum
einum rómi til ósamstæðra aldurs-
og vinahópa þar sem ágreiningur
var settur til hliðar og allir gátu
kvatt ástvin sinn á viðeigandi hátt.
Einn meginkjarni og siðaboð-
skapur hinna fornu Hávamála er
hvernig maður á að vera góður gest-
ur og ekki síður góður gestgjafi. Ég
er þakklátur fyrir þann sóma sem
mér hefur verið sýndur af séra
Hirti Magna og Fríkirkjunni við
þetta tilefni og síðar því við höfum
framkvæmt aðrar samtrúarleg-
ar athafnir og þar ber hátt í minn-
ingunni helgun á miðju Íslands þar
sem við vinir og félagar fórum að
hinni jarðfræðilegu miðju landsins
til þess að styrkja með helgiathöfn
þann ásetning allra íslendinga að
finna jafnvægi á ný.
TILGANGURINN HELGAR MEÐALIÐ
Eftir langt ferðalag gegnum
blindandi hvítt kóf birtist okkur
skyndilega stuðlabergssúla um-
kringd hópi af fólki sem hafði drif-
ið hvaðanæva að. Við hittum fyrir
einstaklinga sem sögðust hafa
farið þessa ferð á síðustu bensín-
lítrunum sem þeir hefðu efni á og
að hér helgaði tilgangurinn meðal-
ið í sinni upprunalegu merkingu.
Við mættumst við stuðlaberg-
ið sem var í senn „omphalos“,
nafli landsins og umheimsins,
hinn mæri mjötviður Eddukvæða
og krossinn, hin táknfræðilega
miðja kristninnar. Séra Hjörtur
Magni fór með hin fögru upphafs-
orð fyrstu Mósebókar á hebresku
og ég kvað á eftir upphaf Völu-
spár þar sem má finna fallegan
samhljóm þessara hefða um það
hvernig eining, sköpun og regla
verður til úr óreiðu. Í bakgrunni
var sameinandi uppeldi, kennsla
og innblástur læriföður okkar
beggja, Þóris Kr. Þórðarsonar,
sem var og er hvatning til ein-
ingar og sáttar um öll þau gildi
er gera okkur að betri manneskj-
um.
Hilmar Örn Hilmarsson,
allsherjargoði Ásatrúarfélagsins.
Hin
helgu
vé M
ikið var nú
lagður góður
grunnur að
Fríkirkju þegar Þor-
geir goði bauð mönnum
þá lausn í trúarvanda
að þeir gerðust kristn-
ir morgunstund eina
en mættu samt blóta
öðrum guðum svona í
felum.
Fríkirkjan við Tjörn-
ina er ekki aðeins guðshús og prýði
miðbæjar, heldur er Guð sjálfur
frjáls þar inni og laus við ofsatrú-
armenn sem þykjast vera í sérsam-
bandi við hann og boða trú með
látum og öskrum eins og sést oft
í Omega-sjónvarpinu.
Prestarnir í Fríkirkjunni í
Reykjavík eru frjálslyndir og glað-
ir enda lausir frá Ríkinu og hvergi
smeykir að leyfa mönnum í söfnuð-
inum að trúa á yndislíf strax eftir
dauðann og ekki synd
að reyna að ná sam-
bandi við látna í gegn-
um miðla.
Ekki trúi ég á Omega-
boðaðan langasvefn í
sex fetum þar til Krist-
ur komi og því ekki
arkandi Ártúnsbrekk-
una alveg á næstunni
og því ekki Lúðrasveit
verkalýðsins í farar-
broddi svo að lúðrarnir heyrist nú
almennilega þegar Jesús er mætt-
ur til að ræsa mannskapinn sem
sefur í heitri trú á upprisukallið,
en samkvæmt því lúra enn djúp-
svefni þau Adam og Eva.
Megi Fríkirkjan í Reykjavík
vera áfram frjáls til eilífðar og
það guðshús sem maður vill sitja
ef þörf og vilji kalla.
Jónas Jónasson
dagskrárgerðarmaður.
Þar sem Guð
sjálfur er frjáls
Blessuðu miðju Íslands. Hjörtur Magni Jóhannsson, prestur Fríkirkjunnar í Reykja-
vík, og Hilmar Örn Hilmarsson, allsherjargoði ásatrúarmanna, voru fengnir til að
blessa miðju Íslands, sem er rétt norðaustan við Hofsjökul undir Illviðrahnjúkum,
samkvæmt fróðra manna útreikningum.
Jónas Jónasson
● Frá upphafi var meiri áhersla lögð á víða sýn, kvenréttindi, umburðarlyndi og frjálslyndi, en áður hafði tíðkast á hinu trúarlega sviði á Íslandi.
Siðmennt, félag siðrænna húmanista
á Íslandi, óskar Fríkirkjunni í Reykjavík
innilega til hamingju með 110 ára af-
mælið. Siðmennt hefur haft ánægjuleg samskipti
og samstarf við Fríkirkjuna í gegnum árin og fé-
lagið virðir sérstaklega stefnu og áherslur Fríkirkj-
unnar í mannréttindum, t.d. varðandi hjónaband
samkynhneigðra. Einnig erum við þakklát fyrir
stuðning séra Hjartar Magna í baráttu Siðmennt-
ar til að fá viðurkennda stöðu til jafns við trúfélög.
Gleðilega afmælishátíð! Hope Knútsson, formaður Siðmenntar