Vikan - 14.02.1952, Blaðsíða 2

2
VIKAN, nr. 7. 1952
PÓSTURINN *
1. Viltu birta fyrir mig' mynd af
Joan Fontaine? Hún lék aðalhlut-
verkið í myndinni „Rebekka". Er hún
ekki systir Olivia de Havilland?
Segðu mér eitthvað um þær.
2. Mig langar til að vita hverrar
þjóðar píanóleikarinn José Iturbi er?
Lilja.
Svar: 1. Joan Fontaine er fædd
22. okt. 1917 í
Tokíó. Hún er af
ensku bergi brotin
og er systir Olivia
de Havilland. Rétt
nafn hennar er
Joan de Beauvoir
de Havilland. Joan
hvarf í fyrstunni í
skugga hinnar vin-
sælu systur sinnar
og átti lengi nokk-
uð erfitt með að
vekja athygli kvik-
myndaframleið-
enda á leikhæfi-
leikum sínum. Hún
hlaut mikla viðurkenningu fyrir leik
sinn i Rebekku, kvikmyndin er gerð
eftir hinni frægu skáldsögu Daphne
du Maurier. Joan lék hlutverk Lady
de Winter. Hún hefur leikið marg-
vísleg hlutverk og virðist vera mjög
í'jölhæf. Hún heillar okkur með
barnalegu sakleysi sínu í hlutverki
Lady de Winter, sem á þó skilning
ag þroska fullorðinnar konu, þegar
á reynir. Joan hefur einnig tekizt
vel í meðferð á hlutverkum, sem sýna
ástleitnar, heimsvanar konur, og
jafnvel glæpakvendi.
Fáar stjörnur á himni kvikmynd-
anna hafa lagt undir sig kvikmynda-
heiminn jafn auðveldlega og fyrir-
hafnarlítið og Olivia de Havilland.
Hún fór fram á það við Max Rein-
hardt, að hún fengi hlutverk í „Jóns-
messunæturdraumi", og fékk um-
syifalaust hlutverk Hermiu. Eftir það
var leiðin greið til frægðar og frama.
Hún er fædd í Tókió éins og syst-
ir hennar, 16 júlí 1916.
2. José Iturbi er fæddur í Valencia
á Spáni 28. nóv. 1895. Hann er slag-
hörpuleikari og hljómsveitarstjóri.
Hann lagði stund á tónlist við tón-
listarskólann í Valencia og vann þar
fyrstu verðlaun í slaghörpuleik 13
ára að aldri, 17 ára að aldri lauk
hann prófi við tónlistarskólann í
París; hann var nemandi Joaquin
Malato í Barcelona; 1919—1923
dvaldist hann í Geneva og veitti for-
stöðu þeirri deild tónlistarháskólans,
sem slaghörpuleikur er kenndur við.
Frægð hans hefur farið stöðugt vax-
andi.
Systir hans Amparo Iturbi er einn-
ig mjög frægur slaghörpuleikari.
......................................■*"■■ \
Tímaritið SAMTÍÐIN j
Flytur snjallar sögur, fróðlegar I
greinar, bráðsmellnar skopsögur, :
iðnaðar- og tækniþátt o. m. fl. =
10 hefti árlega fyrir aðeins 35 kr. |
Ritstjóri: Sig. Skúlason magister. |
Áskriftarsími 2526. Pósthólf 75. =
NmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiinW*
Svar við bréfi frd „Stóra-Pétri, Litla-
Pétri og mér“:
Jæja, veslingarnir, ekki eru fram-
tíðarhorfur ykkar sérlega bjartar.
Algjörlega kvenmannslausir, þó að
þið leggið ykkur í líma við að ná sem
beztum árangri á þessu erfiða og
hættulega starfssviði, smbr. snyrti-
mennsku ykkar, sem er á merkilega
háu menningarstigi, svo mjög, að
furðu gegnir, hversu rýran ávöxt við-
leitni ykkar ber. í>að er mjög vanda-
samt að gefa góðar og gagnlegar
ráðleggingar í þessum efnum, einkum
þar sem eðli viðfangsefnisins getur
verið afar mismunandi, sem sagt þið
verðið alveg að haga sókn ykkar í
samræmi við fórnardýrið.
Annars er gagnslaust að „hafa á
prjónunum" ákveðnar fyrirætlanir
um að „slá sér upp“. Ef þið hafið
löngun til að kynnast einhverri
stúlku, þá er aðalatriðið að vera nógu
snjall til að grípa rétta tækifærið.
Þið verðið að reyna að temja ykkur
glæsimennsku í fasi og útliti, örlæti
en þó í hófi og prúðmennsku. Þið
getið ekki búizt við, að steiktar gæsir
Framhald á bls. 10.
Bréfasambönd
Birting á nafni, aldri og heimilis-
fangi kostar 5 krónur.
Kristinn Björnsson (við stúlkur 17—
25 ára), Kotá, Akureyri.
Erla Ragnars (við pilta 18—22 ára),
Auður Jóns (við pilta 20—25 ára),
Hulda Sverris (við pilta 19—24 ára),
Dóra Guðmunds (við pilta 19—23
ára),
Tea Sveins (við pilta 20—30 ára),
Jóna Jóns (við pilta 20—30 ára),
Hrund Hilmars (við pilta 19—25
ára), allar að húsmæðraskóla Suð-
urlands, Laugarvatni.
Þórður Kristófersson (pilt eða stúlku
18—20 ára), Garðastræti 3, Reykja-
vík.
Minnie Leósdóttri (við stúlkur eða
pilta 17—25 ára), Hverfisgötu 11,
Siglufirði.
Geirlaug Egilsdóttir (við pilta og
stúlkur 16—19. ára), Aðalgötu 11,
Siglufirði.
Guðrún Magnúsdóttir (við pilta og
stúlkur 15—18 ára), Hvanneyrar-
braut 44, Siglufirði.
Anna Steinbjörnsdóttir (við pilta
og stúlkur 15—18 ára) og
Hulda Breiðfjörð Lárusdóttir (við
pilta og stúlkur 14—19 ára), báðar
í Skógaskóla, Austur-Eyjafjöllum,
Rangárvallasýslu.
,^IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII||IIIIIIIIIIIIIU> l■l■ll■■■■■l■■■■f11111111111
ísland — Norge i
Störfum yfir Island 1
^og Noreg, með sam- =
^böndum við Finnland, |
Holland og víða um :
I heim. Fjölda Norðmanna á ölluin |
| aldri óska bréfaskipta við okkur. I
í Ef þér óskið bréfavina, innanlands i
: eða erlendis, þá skrifið til okkar :
| Gegnum bréfin, getið þér eignast I
| vini nær og fjær.
br.éfak.iObburinn
(IUANDIA |
i Pósthólf 1014, Reykjavík.
Halla Daníelsdóttir (við pilta og
stúlkur 13—16 ára, hvar á landinu
sem er), Hafnarstræti 84, Akur-
eyri.
Hugrún Kristinsdóttir (við pilta og
stúlkur 17—20 ára, hvar á land-
inu sem er), Hafnarstræti 84,
Akureyri. Framh. á bls. 15.
Sölumaður deyr endursýnt í Þjóðleikhúsinu.
Fimmtudaginn 31. jan. siðastliðinn
hóf Þjóðleikhúsið aftur sýningar á
leikritinu Sölumaður deyr eftir
Arthur Miller. Leikrit þetta var sýnt
liðið vor við mikla hrifningu, en ekki
gafsti þá tími til að sýna það svo oft
sem skyldi. Var þess vegna horfið að
því ráði að taka það upp aftur, og
hygg ég að margir fagni því, bæði
þeir sem sáu það í vor, en þó einkum
hinir, sem sáu það ekki.
Hlutverkaskipun er lítið eitt breytt.
Jón Sigurbjörnsson lék Biff i vor, nú
leikur hann Baldvin Halldórsson, en
Viilhelm Norðfjörð leikur Howard,
sem Haukur Óskarsson lék í vor.
Leikrit þetta á afar brýnt erindi
til allra. Enginn ætti að láta líða hjá
að sjá það, því að hver sem slíkt
gerði yrði að mun fátækari í andleg-
um efnum, hann, drýgði þá synd sem
er flestum ófyrirgefanlegri að loka
eyrum fyrir rödd hrópandans, humma
l'ram af sér fátítt tækifæri til að skír-
ast i ægiátökum harmleiks.
Því að þetta er mikill harmleikur.
Ef til vill ekki meiri en ýmsir sem
sézt hafa hér áður og þó meiri því
að hann er okkur þeim mun auð-
skilnari, sem efni hans stendur okk-
ur nær. Það er sótt í fórur hvers-
dagsmannsins, átök leikritsins eru
þau sömu og' fram fara í hjörtum og
heila margra um þessar mundir hinna
miklu reikningsskila: leikritið er
spjall um það hvort við eigum að
halda áfram að keppa hvert við annað
eða byrja á því að keppa við sjálf
okkur. Ég held enginn hafi efni á
að verða af því spjalli.
I leikritinu er siðfræði samkeppn-
innar sýnd í allri sinni nekt.
Þetta var leikstjóranum digur
hurðarás, en Indriði Waage reisir
hann ekki sér um öxl. Hann stýrir
leikritinu af röggsemd og smekk-
vísi, ljóstækni er beitt. Auk þess
leikur hann aðalhlutverkið, Willy
Loman, af svo sannri prýði, að öll
þakkarorð eru fyrir fram dæmd til
óverðugleika. Raunar veit ég ekki,
hvort rétt sé að tala ,,leik“ í þessu
tilfelli. í þessu leikriti hófust fleiri
yfir það „að leika“ en ég hef vitað
til áður: þeir voru.
Leikritið byrjar með þvi, að sölu-
maðurinn Willy Loman kemur von-
svikinn og sundurkraminn heim úr
söluferð. Á herðum hans hvílir sú
staðreynd, að hann er hættur að geta
stundað starfið. Leikritið fjallar um
það, hvernig hann reynir sleitulaust
að loka augunum fyrir þeirri stað-
reynd. En ekki er einungis að sýnis-
hornatöskurnar eru orðnar honum of-
viða: synir hans tveir eru líka orðn-
ir honum ofviða og húsið, sem hann
hefur keypt við lífi sínu. Og þó hefur
hann fylgt þeirri meginreglu „að
verða ríkur“. Að lokum bugast hann,
fremur sjálfsmorð. Og dauði hans er
líka nokkurs konar kaup, líf sitt sel-
ur hann fyrir tryggingarféð: hann
spjallar um þau kaup við frænda
sinn Ben, og þeir eru fyrirfram ásátt-
ir um, að það séu mjög góð kaup,
að selja líf sitt fyrir tryggingarféð.
Og þegar við erum búin að deyja
með Willy Loman rísum við upp úr
þægilegum sætum með undarlegar
hræringar fyrir brjósti, í ætt við þær
sem grípa okkui' af afloknu verki
sem okkur líkar mjög vel. Sömuleiðis
minna þær okkur á sunnudaginn
þegar við fórum i reiötúr inn á eyrar
og ærsluðumst þar milli nóns og
aftans. Þær hræringar eru einkenni
þess að við höfum lifað stórfellda
hluti: okkur hefur hlotnazt að bregða
fingri á fald guðdómsins. Og út
göngum við me'3 fingurinn gullinn.
Ef til vill munu merki þeirrar gyll-
ingar sjást jafnlengi og við þörfn-
umst fingursins, allt fram að ragna-
rökum lífs okkar.
Sýningin var hnitmiðaðri, sterkari
og áhrifameiri heldur en í vor þó að
Howard skytist við nokkuð skakk-
ur.
Vonandi sjá allir sem tök hafa á
sitt óvænta og eyði kvöldstund og
tuttugu, þrjátíu krónum til að sjá af-
bragðsleik þennan.
E. E. H.
Happy (Róbert Arnfinnsson) og Biff (Baldvin Halldórsson).
IJtgefandi VIKAN H.F., Reykjavík. — Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Jón H. Guðmundsson, Tjamargötu 4, sími 5004, pósthólf 365.