Vikan


Vikan - 15.01.1953, Blaðsíða 2

Vikan - 15.01.1953, Blaðsíða 2
I FRASOGUR FÆRANDI Það varð uppi fótur og fit skömmu fyrir jólin í tilefni af tveimur íslenzkum biómyndum, þó fyrst og fremst annarri — }>eirri, sem allt dramað var í — en í henni gaf meðal annars að líta asskoti svalan prest, sem stal perlufesti af deyjandi kerlingu og hlaut fyrir það makleg málagjöld, þ. e. brauðhníf í bakið. I*essi mynd var sýnd í Tjarnarbíó og Hafnar- bíó í Beykjavík, og í forspjalli sagði vist eitthvað á þá leið, að svona perlufestaþjófnaðir og hníf- stunguhafarí væru dagiegir við- burðir, biessuð verið þið, mikið ef svona kónar væru ekki staddir í þessu kvikmyndahúsi einmitt í kvöld, til dæmis á fjórða bekk eða sextánda bekk. Og blaðamenn höfuðborgarinnar ruku upp til handa og fóta og skrifuðu í blöðin, að ljót væri hún þessi, maður minn'. Mikið hvort prestamir urðu ekki illir líka. Nti er ekki nema gott eitt um það að segja, þegar heilbrigða gagnrýnin stýrir pennum blaða- mannanna — ef henni va;ri ekki svona raunalega misdægurt. Ég á við, að hávaðinn varð svo mik- ill í kringum þessa mynd, að engu var líkara en aðstandendúr henn- ar hefðu brotið einhverja guð- dómlega regiu, framið helgispjöll með því að búa til íslenzka bíó- mynd sneydda listrænum einkenn- um i bak og fyrir. Hinsvegar er auðvitað sannieikurinn sá, að höfundar myndarinnar gerðu eklt- ert annað en fylgja islenzku venj- unni, sem hljóðar svona á mínu máli: I>að hefur aldrei verið búin tii ein einasta bíómynd á íslandi, sem á það nafn skilið, hvorki miðað við fólksfjölda, gengi ís- lenzku krónunnar né hlaupvídd- ina á kínverskum fallbyssum í Kóreu. Aldrei. E G lít þess vegna þeim aug- um á málið, að fólkið, sem bjó til myndina um prestinn, sem stal perlufestinni frá kerlingunni, sem var að gefa upp öndina, hafi sætt allt of harkalegri meðferð. Mynd- in þess var engu Iélegri en aðrar íslenzkar myndir, hún var bara venjulega afleit. Að taka þessa mynd og skamma hana, án þess að skamma allar aðrai' íslenzkar myndir, er herfi- leg hlutdrægni. I>að er ekki hægt að skamma eina ísienzka mynd, án þess að skamma þær allar. Tii dæmis vildi ég fyrir mitt Ieyti þúsund sinnum heldur sjá ameríska kú- rekamynd en íslenzka framleiðslu. I>ó hata. ég kúrekamyndir. En mér þykir vænt um íslenzka framleiðsiu. I»AÐ er bók væntanleg inn- an skamms á markaðinn um íslenzk nýyrði. Sennilega hefur höfundur hennar Iátið þau orð liggja milli hluta, sem verða til í kaffihúsum og á dansgólfum og í unglingafans. Þau orð eiga lika oftast stutta æfi, þau festa ekki rætur í máiinu. Þó eru þau iðulega smellin og hnittileg. En þau eru oft bundin við einstaka landshluta og stöku sinnum við sérstakar persónur. Þá þarf maður að kunna söguna alla, til þess að vera með á nótunum. E G vík að þessu héma vegna bréfs, sem VIKAN fékk fyrir skemmstu. Það var frá ungum pilti, lífsglöðum, kátum og galsa- fengnum. Bréfið lians bar allt þetta með sér, þó var það kurt- eisin sjálf. En hann notaði eitt orð, sem ég hafði aldrei heyrt áður, þó mér sé nú sagt, að það sé ekki nýtt a,f nálinni. Það var orðið „glymskratti“, sem mun þýða grammófónn. En meðal annarra orða: Hvaða orð á íslenzkan yfir grammófón? I nýju „Time“ eru fróðlegar upplýsingar um sjálfsmorðshneigð manna í ýmsum löndum. Þrjátíu og tvær ríkisstjórnir liafa sent Alþjóðlegu heilbrigðisstofnuninni skýrslur um þetta. Þær sýna meðal annars, að 1) konur eru ekki hálfdrættingar á við karl- menn í þessum efnum og 2) sjálfs- morðskandidatamir eru fæstir í kaþólskum löndum. Sjálfsmorð em hvergi tíðari en í Berlín, þar sem 43 af hverjum 100,000 körlum og 33 að hverjum 100,000 konum styttu sér aldur 1950. Ástandið í Vestur-Þýzka- landi er á hinn bóginn mun betra; þar voru tölurnar fyrir sama ár 27 af 100,000 körlum og 12 af 100,000 konum. Nokkur önnur iönd: Austurríki — 34 karlar og 15 konur; Danmörk — 32 karlar og 15 lconur; Svissland — 35 karlar og 13 konur; Japan — 24 karlar og 15 konur; Bandarík- in — 33 karlar og 10 konur; Spánn — 8 karlar og 3 konur; frland — 4 karlar og 1 kona. Hér er enn miðað við töluna 100,000. Méb er ókunnugt um, hvort Island hefur gefið skýrslu, en ég liygg, að sjálfsmorðstalan hér sé „í góðu meðallagi", ef komast má svo ókurteislega að orði. Hins- vegar er greint frá því í sltýrsl- unni, að upplýsingar hafi borist um hvorki meira né minna en 160 mismunandi sjálfsmorðsað- ferðir, sem er furðulega há tala og bendir til furðulega mikillar hugkvæmni þeirra, sem hiut eiga að máli. Loks er að geta þess, að Danir eru miklir sjálfsmorð- ingjar borið saman við mann- fjölda, til dæmis er dánarorsökin í aldursflokknum 25 til 34 ára sjálfsmorð í nærþví fjórða hverju tilfelli. G.J.Á. rátdanÁjnn Viltu vera svo góð að segja mér hverjir velja lögin, sem leikin eru í morgun-, hádegis- og miðdegisút- varpinu. Eru það þulirnir? Þín Didda. Nei, þulirnir koma ekki nálægt því að velja lögin, sem leikin eru í út- varpinu. Það gerir tónlistardeild út- varpsins. Kœra Vika! Viltu vera svo góð að birta fyrir mig danslagið „Á réttardansleik“ sem fékk verðlaun á danslagakeppni 8.K.T. síðastliðinn vetur. Dansunnandi. Á grundinni við réttarvegginn ganga þau í dans, og Gunna stígur jitterbugg en Jónki Óla-skans; Jónki bóndi í hjáleigunni og kaupakonan hans. Brosljúf, ástfús borgarmær, sem bregður ei við neitt, ilmvatnsþvegin, uppmáluð og augnabrúnareitt, og Jónki hefur rakað sig og rauðan lubban greitt . . . Hæ-hæ og hó hó, tónar töfra og kalla. Hæ-hæ og hó hó, hljóma klettar fjalla. Og fullur máninn gægist yfir grettið tindaskarð; geislasindri fölvu stráir laut og döggvott barð. Er það bara blær, sem piskrar bak viS réttargarð ? Heitt að Jóni hallast Gunna, hvíslar: — Ég er þreytt . . . Hvaða fjas og vitleysa, — og Jónki brosir gleitt. Ó, hann Jón, það erkiflón, sem aldrei skilur neitt. Hæ-hæ og hó hó, grund við dansinn dynur. Hæ-hæ og hó hó, harmonikan stynur. Á grundinni við réttarvegginn gengið var í dans, og þegar Jónki þreyttist á • að þramma Óla-skans, vegavinnustrákur stökk af stað með Gunnu hans. Og fullur máninn gægist yfir grettið tindaskarð, glottir kalt að Jónka, er skimar út um laut og barð. Já, — hamingjan má vita hvað af henni Gunnu varð . . . Hæ-hæ og hó hó, hrópar Jón og stynur. Hæ-hæ og hó hó, dimmt í klettum dynur. Hæ-hæ og hó-hó. L. G. 1. Van Heflin er fæddur í Okla- homa 13/12 1910. Hann hefur leikið á leiksviði síðan 1930 og 1936 fór hann að leika í kvikmyndum. Leikur hans er látlaus, mannlegur og heill, en. þrátt fyrir það líkist hann engum öðrum leikara. Hann er góður karakt- erleikari, þó honum séu oft fengin í. hendur mjög léleg hlutverk. Nýlega. hefur verið sýnd hér ágæt mynd með honum í öðru aðalhlutverkinu: „Madame Bovary“. Van Heflin er 185 sm. á hæð, hefur gráblá augu og skolleitt hár. 2. Svavar Gestsson, Ránargötu 14, Reykjavík, gefur út Jassblaðið. 3. Allir hlýlegir litir fara þér vel. Rautt, gulrautt og brúnt eru ágætir litir fyrir þig. Ég er ein af þeim, sem keypti miða í Happdrœtti Byggðasafns Borgar- fjarðar. Ég veit ekki annað en að löngu sé búið að draga, þó ég hafi hvergi séð það auglýst. Viltu nú at- huga það fyrir mig hvort nokkurn tíma hafi verið dregið í þessu happ- drœtti og ef svo er þá hvaða númer komu upp. 18. nóvember var dregið í Happ- drætti Byggðasafns Borgarfjarðar og þessi númer komu upp: l. Nýtt bókasafn (ca. 150 bindi í skáp) nr. 17003 — 2. Málverk eftir Ásgeir Bjarnþórsson nr. 61495 — 3. ferð til Miðjarðarhafs og til baka nr. 41495 — 4. Isskápur, Rafha nr. 73905- — 5. Saumavél, Husquarna nr. 5685 — 6. Þvottavél, Hoover nr. 54729 — 7. Hrærivél, English Eleetric nr. 73805 — 8. Útsaumaður 12 m. kaffi- dúkur nr. 44170 — 9. Matarstell 12. m. nr. 70558 — 10. Kaffistell 12 m. nr. 49136 — 11. Laxveiðistígvél nr. C2789 — 12. Rafmagnsrakvél nr. 45994 — 13. Hraðsuðuketill nr. 3982 — 14. Straujárn nr. 42787 — 15. Jóla- trésseria nr. 34635 — 16.—20. 5 raf- magnsbrauðristar nr. 17237, 66183, 32323, 65456, 39875. 20.—25. 5 stk'. ljósmyndir af frægum málverkum, nr. 49696, 5092, 50449, 8866, 44187. ' Norge — fsland jj I Noregi, innan- | lands eða öðrum | löndum, getur hver I valið sér í gegnum Islandia, I bréfavin við sitt hæfi. Skrif- | ið eftir upplýsingum. BRfFAKllÍBBURlNN I IUANDIAI Reykjavík | FRÍMERKJASKIPTI Sendið mér 100 íslenzk frí- merki. Ég sendi yður um hæl 200 erlend frímerki. Gunnar H. Steingrímsson Nökkvavogi 25 — Beykjavík 1. Viltu segja mér eitthvað um kvikmyndaleikarann Van Heflin? 2. Hvert á að skrifa til að gerast áskrifandi að Jassblaðinu? 3. Hvaða litir fara mér bezt. Ég er há og frekar grönn með grá augu, brúnt hár og frekar dökka húð ? FRÍMERKJASKIPTI Sendið mér 100 íslenzk frí- merki. Ég sendi yður um hæl 200 erlend frímerki. Gunnar H. Steingrímsson Nökkvavogi 25 — Reykjavík tJtgefandi VTKAN H.F., Reykjavík. — Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Gísli J. Ástþórsson, Tjarnargötu 4, sími 5004, pósthólf 365. 2

x

Vikan

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vikan
https://timarit.is/publication/368

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.