Vikan - 22.01.1953, Qupperneq 7

EFRI MYNDIN
I»a5 er því miður ekki hægt a5 telja upp öll nöfnin á J
myndinni licrna fyrir ofan, en hún er tekin í Iðnó 1920. 1
I»etta er fyrsti grímudansleikurinn fyrir börn, Ólafur Maffn- I
ússon ljósmyndari tók myndina, Sylvía Siggeirsdóttir spil-
aði á píanó fyrir dansinuin og Si^urður sá um allan undir-
búning. Aðgangurinn kostaði tvær krónur og; ballið stóð
frá kl. 5 til 10. I»á tók fullorðna fólkið við og; dansaði fram
eftir nóttu. En það er næsta tilgangslítiö að reyna að benda
á einstök börn á myndinni, til þess eru raðirnar of rug;I-
aðar. I»ó skal þess g;etið, að Óskar I»órðarson læknir stend-
ur ystur í efstu röð til hæg;ri og; í sömu röð er Friðþjófur
Johnson forstjóri sá finnnti frá hæg;ri. Sig;urður Guðmunds-
son er fyrir miðju í þessari röð (í svörtum pierrot-bún-
ingi með mikla fiöður upp úr liúfunni). Inga Laxness er 1
líka í pierrot-búning;i (hvítum), liún er sú þriðja frá vihstri 1
í efstu röð. í næstu röð má meðal annars benda á Garðar i
Gíslason lilaupara (þriðji frá hægri og pierrot-búningurinn /
enn) og Gotfred Bernhöft stórkaupmann (annar frá vinstri). i
Fyrir miðju í annarri röð (ineð langan lokk á öxlinni) er i
frú Rigmor Hanson danskennari. Fjórði maður frá henni
hægramegin (í stórröndóttum pierrot-búningi) er Hilmar
Thors, þá kemur ónafngreindur í hvítuni fötum, þá Elsa
Sigfúss söngkona. Á myndinni eru líka meðal annars Axel
og Sveinn Kaabersynir, Erlingur lljaltested bankaritari,
Baldvin Jónsson hdl., I»órir Kjartansson lögfræðingur,
dætur Gunnars Gunnarssonar kaupmanns, dætur Jóliann-
esar í Skuld, Sverrir Bernhöft stórkaupm., Agnar Johnson
yfirla'knir o. fl. o. fl. —
NEÐRI MYNDIN
Myndina tók Jón Kaldal 1924. I»að er danssýning í Iðnó.
Frá vinstri: Agnes Kragh, Sigurður Guðmundsson, Margrét
llalldórsdóttir, Björn Halldórsson, Fríður Guðmundsdóttir,
Sófus GuÖmundsson, Áslaug Borg og Bjarni I>órðarson.
I»au eru að dansa skottis.
Eiturpyngjan...
Framhald af bls. 4
eins og frægn myndirnar hans Girar-
dins. Það var sagt, að í henni væru
einhver hræðileg leyndarmál. Nú
hafði ég gott tækifæri til að komast
að raun um það. Gamla peningavesk-
ið, sem var alltaf úttroðið, hafði rifn-
að um leið og það datt og blöðin lágu
á víð og dreif um gólfið; ég þurfti
að tína þau upp hvert á fætur öðru.
Þar var bunki af bréfum, skrifuð-
nm á rauðan pappír og þau byrjuðu
'öll: Elsku pabbi minn, og undirskrift-
in var Céline Bixiou.
Gamlir lyfseðlar fyrir lyfjum gegn
allskonar barnasjúkdómum: hrygg-
skekkju, krampa, skarlatsótt, misl-
ingum . . . aumingja barnið hafði
ekki sloppið við einn einasta þeirra.
Og loks lá þar lokað umslag, sem
hafði að geyma litla telpuhúfu og
nokkur ljós, hrokkin hár; á umslag-
inu stóð skrifað með stórgerðri,
skjálfandi hönd blinda mannsins:
Hárið á Céline, klippt 13. maí, dag-
inn sem hún fór.
Þetta var það, sem seðlaveskið
hans Bixiou hafði að geyma.
Sjáið þið til, þið eruð öll eins. Fyr-
irlitning, háð, djöfullegur hlátur,
ruddalegt gaman, og þegar öllu er á
botninn hvolft . . . hárið af henni
Céline, klippt 13. máí.
SIGURÐTJR GUÐMUNDSSON klæðskeri segir, að
dans sé eins og hver önnur íþrótt. Ef þetta er rétt
hjá honum, þá er hann mestur íþróttamaður á Islandi
með 33 íþróttaár að baki sér. Og það er ástæðulaust
að rengja hann. Sigurður veit, hvað hann syngur í
þessum efnum, því að hann hefur að baki lengstan
starfsferil allra íslenzkra danskennara, byrjaði að
kenna í október 1919, þá nýkominn heim eftir fjögurra
ára nám úti í Kaupmannahöfn. Hann kom heim með
sama skipi og Borgarættarfólkið, þ. e. leikararnir og
myndasmiðirnir, sem bjuggu til myndina „Borgarætt-
in“. En áður en hann sigldi, var hann í tímum hjá frú
Stefaniu Guðmundsdóttur leikkonu, sem þá var um-
svifamestur danskennari á landinu.
Nú er Sigurður 60 ára samkvæmt kirkjubókunum,
þó að menn, sem mæta honum á götu eða í sundlaug-
unum, gætu tæpast haldið að hann væri kominn mik-
ið yfir fimmtugt. Maðurinn er svo leikandi léttur. En
það er tilefni þessa greinarkorns, að Sigurður er ekki
aldeilis búinn affl leggja árar í bát. Hann hefur á prjón-
unum danssýningar til ágóða fyrir Krabbameinsfélagið
(ætlar að sýna dansa frá 1919 fram á þennan dag), og
svo er hann að undirbúa ferðalag út á land til dans-
kennslu. Hann býst við að koma til Vestmannaeyja,
Akureyrar, Isafjarðar og Akraness. Hann segir, að
Akureyri sé með skemmtilegustu stöðunum, sem hann
hafi kennt á, og Eskifjörður. „Á Eskifirði fannst mér
gaman að kenna, vegna þess að þar voru allir eitt —
sýslumaðurinn, kaupmaðurinn, bankastjórinn og fólk-
ið á reitunum."
Annars ber Sigurður satt að
segja heldur litla virðingu fyrir
dansmenningu Islendinga nú á dög-
um. „Fólkið heldur, að það geti lært
að dansa svona af sjálfu sér. En
dans er íþrótt, list. Auk þess eru
þessir nýtízku kaffihúsadansar
mestmegnis fettur og brettur og
hliðarstökk, jitterbug kalla þeir af-
skræmið."
Og þetta eru engir sleggjudómar
hjá Sigurði. Hann veit um hvað
hann er að tala. Hann hefur í öll
þessi ár lagt á það áherzlu að
kynna sér nýungar í dansi, farið ut-
an öðru hvoru til þess að fylgjast
með. „Og ég hef hugsað mér að
halda þvi áfram.“
Þó hefur hann, heilsu sinnar
vegna, aðeins getað kennt í einka-
tímum undanfarin ár.
Ferjumennirnir á forsíðunni
Þorsteinn Jósepsson blaðamaður
tók myndina á forsíðunni fyr-
ir nokkrum árum. Það er verið
að ferja stúlkurnar yfir Jökulsá á
Sólheimasandi, einum eða tveim-
ur dögum eftir að braut undan
brúnni á þessum slóðum með þeim
árangri, að bi'úarsporðurinn brast.
• Mennirnir, sem eru að vera
svona riddaralegir við stúlkurnar,
eru eflaust af bæ eða bæjum
þarna í grenndinni, þ. e. annað-
hvort undan Eyjafjöllum eða úr
Mýrdalnum.
Jökulsá á Sólheimasandi hefur
oft þótt ill viðureignar, og þá
auðvitað ekki síst hér áður fyrr,
áður en bílarnir og brýrnar komu
til sögunnar. Sveinn Pálsson segir
í Ferðabók sinni, að áin teljist til
meiriháttar jökulvatna og sé raun-
ar ein sú hættulegasta sökum
straumhörku og hlaupa. Hún varð
líka mörgum að fjörtjóni; Sveinn
telur laust yfir aldamótin 1800, að
um 80 manns hafi farist í henni
„á undapförnum 20 árum.“
Hanil getur þess ennfremur, að
ekki hafi hún alltaf heitað
Jökulsá. 1 Ferðabók Eggerts
Ólafssonar beri hún nafnið Fúli-
lækur, enda þá aðeins lítill lækur
— og daunillur.
Jökulsá á Sólheimasandi kemur
auðvitað fyrir í ýmsum munn-
mælasögum, og síst að furða, svo
stórra fórna sem hún hefur kraf-
ist. En nú er öldin önnur, þó að
forsíðumyndin beri það kannski
ekki með sér. Sú mynd tilheyrir
líka undantekningunum — og þar
er einmitt ástæðan fyrir því, að
við birtum hana.
Dans er líka íþrótt
7-'