Vikan - 26.02.1953, Blaðsíða 7

Það er enginn barnaleikur
að koma ínönnum í gröfina
úr býtum í baráttunni við „ólæknandi" sjúk-
dóma.
Fyrir tíu árum var kona nokkur skorin upp
við krabbameini í New York, enda þótt upp-
skurðurinn væri af öllum talinn þýðingarlaus. 1
fyrra kom hún aftur í sjúkrahúsið, vegna annars
sjúkdóms. Þegar læknar skoðuðu hana í þetta
skiptið, uppgötvuðu þeir áð hún hafði læknast af
krabbanum „af sjálfu sér“ — sem sýndi enn
einu sinni, að líkaminn á margt óvænt í poka-
horninu. Ennfremur er til sjúkdómssaga um
Breta, sem skaut kúlu í hægra gagnaugað á
sér. Það er ekki nóg með hann lifði þetta af,
heldur læknaði skotið hann af geðveiki. Konan
kans skýrði þó svo frá seinna, að hann væri
„alveg eins geðvondur, þver og erfiður eins og
Jhann var áður.“
Eitt mikilvægt líffæri, sem stundum getur
laskast og þó haldið áfram að vinna, er sjálft
hjartað. Það er vitað um hermenn, sem lifað
hafa eðlilegu lífi með kúlu í hjartanu.
Stundum geta jafnvel óásjálegustu aumingjar
reynst ótrúlega lífseigir. Mike ódrepandi er gott
dæmi. Á kreppuárunum og bannárunum í Banda-
ríkjunum dró hann að sér athygli nokkurra þorp-
ara, þegar hann sat að drykkju í leynikrá. Hann
var horaður og veiklulegur, þar sem hann dróst
með veikum burðum upp að barnum hvað eftir
annað að sækja sér aftur i glasið sitt. Þorpar-
arnir fylgdust með ferðum hans og fannst það
ótrúlegt hvað maðurinn þoldi.
Svo datt einum þeirra í hug að líftryggja þenn-
an dauðvona vesaling og hjálpa honum slðan að
drekka sjálfan sig í hel. Einhvernveginn tókst
þeim að tryggja hann fyrir 30,000 krónur og svo
hófust þeir handa að hella í hann ódýru brenni-
víni. Mike varð bara fyllri.
Læknavísindin
n r. Adams Peylan, lœknir í Israel, grein-
ir svo frá, að hann hafi um dlllangt
skeið „hlustað“ liðamót, til þess að greina í
þeim sjúkdóma. Hann segir að mismunandi
sjúkdómar í liðamótum orsaki mismunandi
hljóð, og að hœgt sé að greina þau með eyma-
tólum, hljóðnemum og mögnurum.
□
T eon S. Medalia og Paul D. White, tveir
^ lœknar í Bostón, hafa nýlega lokið
ýtarlegri rannsókn, sem miðaði að þvi að sýna,
hver vœri oftast dauðaorsökin hjá gömlu
fólki. Yfir 1200 lík voru krufin i samhandi
við þessa rannsókn. Eins og vœnta mátti urðu
hjarta- og œðasjúkdómar efstir á blaði. Nœst
kom lungdbólga, þá krdbbamein, þá lifrar-
og nýmasjúkdómar, þá berklar.
□
pyrir skemmstu var „gerfihjarta“ senni-
lega notað í fyrsta skipti í sambandi
við uppskurð. Bandarískir lœknar fram-
kvœmdu 50 minútna aðgerð á hjartanu í ýl
árs gómlum manni. Maðurinn lifði, þótt vélin
eða pumpan tœki að öllu leyti við hlutverki
hjartans. En með notkun hennar gátu lœlcn-
arnir tœmt blóðið úr hjarta sjúklingsins og
fengið þannig mun betri „vinnuskilyrði“ en
ella.
Þeir gáfu honum kynstur af skelfiski vættum í
tréspíritus; hann gleypti hann af mikilli grseðgi
og heimtaði meira vín.
Þeir helltu hann blekfullan eitt kvöld í frosti
og óku með hann, út á fáfarinn veg. Þar fleygðu
þeir honum fáklæddum út úr bílnum og helltu
köldu vatni yfir hann, áður en þeir óku á brott.
Hann birtist daginn eftir, svolítið kvefaður. Þá
fengu samsærismennirnir leigubílstjóra til að
aka yfir hann. Þegar bíllinn hafði ekið yfir hann
einu sinni, þvinguðu þeir bílstjórann til að
„bakka“ yfir hann líka, svona til vonar og vara.
Mike var lagður í sjúkrahús með nokkur brákuð
rifbein.
Áður en yfir lauk, neyddust aumingja menn-
irnir til að pumpa í hann gasi. Þeir stungu
slöngunni upp i hann og huldu andlit hans með
handklæði.
Og í þetta skipti hrökk sálin úr Mike. En til
þess að komast yfir tryggingarféð urðu þorpar-
arnir að fá óvandaðan lækni til að falsa dánar-
vottorðið. Og þá komst upp um allt saman.
Þeir voru dregnir fyrir dómstólana og sendir
í rafmagnsstólinn. Svo að Mike ódrepandi bar
eiginlega sigur úr býtum að lokum.
Furðulegasta sagan
Annað gott dæmi um lífseiglu mannsins er
úr síðustu heimsstyrjöld. Sjö sjómenn komust í
björgunarbát, þegar skipið var skotið undan
þeim árið 1940. Þeir höfðust við í bátnum í 70
daga og sigldu 2,500 mílur!
Þeir voru orðnir matvælalausir eftir 50 daga.
Eftir 56 daga þraut vatnið. Fimm hinna' sjö
manna dóu tiltölulega snemma úr kulda og vos-
búð. En þeir tveir, sem eftir voru, lifðu þetta
af og komust til fullrar heilsu eftir að hafa lent
bát sínum í Bahama-eyjum.
Loks er hér ein furðulegasta sagan um bata,
sem um getur í heimi læknavísindanna. Árið
1847. var verkstjóri hjá bandarísku járnbrautafé-
lagi að undirbúa sprengingu, þegar neisti komsí
i púðrið og rúmlega meterslangur járnkall lenti
í höfðinu á honum og staðnæmdist þar. Járnkall-
inn fór inn um vinstri kinnina og kom út um
hvirfilinn hægra megin.
En maðurinn missti ekki meðvitund, hvað þá
meira. Félagar hans fluttu hann til læknis og
hann geklt óstuddur upp stigann og inn til lækn-
isins. Um kvöldið var hann ennþá við meðvitund.
Nokkru seinna fékk hann óráð nokkra stund, en
hann náði heilsunni þótt ótrúlegt sé og virtist
jafngóður eftir, nema hvað hann missti sjónina á
öðru auganu.
Þeir taka sér gröf
með tönnunum!
Það er auðveldlega hægt að drepa sig
með ofáti — og fjöldi manns gerir það
árlega.
1 næstu VIKU er athyglis-
verð grein um offitu og af-
leiðingar liennar. Sérfræð-
ingarnir aðvara fólk: Ef þú
ert einn af þeim feitu, þá er
kominn tími til að snúa við
blaði.
FALKINIM
Ungfrú Ásta lætur uppstoppaða fálkann á
kennaraborðið. — Má ég svo biðja ykkur
um að hafa hljóð í bekknum.
Blýantar og teikniblokkir eru dregnar fram
og höfuðin lúta yfir borðið. Það er teiknitími
í bekknum. Ungfrú Ásta opnar bók. Hún les
annaðhvort um aðalsfólk eða ástir — og þessi
bók færir hinni þyrstu sál hvorutveggja, sam-
einað með háfleygum orðum. Fálkinn stendur
á borðinu og starir stirðnuðum augum út um
gluggann. Ekkert hljóð heyrist nemá rissið í
blýöntunum. Bekkurinn ber virðingu fyrir
ungfrú Ástu.
Nonni situr aftast. Augnaráð hans hvarflar
frá fálkanum út um gluggann, hann geispar
og laumast til að lyfta lokinu á púltinu sínu
nægilega mikið til að ná stórum bita af rúg-
brauðsneið með osti. Dauf matarlykt berst að
vitum hans. Hann er svangur. Hann svipast
um í von um að sjá flugu, sem hann geti veitt,
en það er engin sjáanleg. Hann á eina í penna-
stokknum sínum, en hún er dauð — þó gaf
hann henni stórt stykki af lundabagga að
borða. Hún hefur líklega kafnað. Hann hefur
l engan tituprjón, annars mundi hann stinga
Önnu feitu í bakið. Hún æpir svo skemmtilega.
Allt í einu verður honum litið á fálkann og
áhugi hans er vaknaður. Hann er svo reistur
og stoltur og . . . augnaráðið svo hvasst og
hörkulegt. Hann veit vel að augun eru úr
gleri, en það er samt eitthvað heillandi við
þau. . . . Það er sagt, að lifandi fálki geti
séð bráðina í margra kílömetra fjarlægð og
steypt sér yfir hana. Hann situr á hreiðrinu
sinu uppi í háum klettum og beinir hvössum
lugunum út í f jarskann. Skyndilega baðar hann
út vængjunum, hefur sig til flugs og er horf-
inn. Nú sér Nonni, hvernig hann steypir sér
yfir bráðina — það er mús. Bardaginn er
stuttur en ákafur. Svo baðar fálkinn út vængj-
unum og lyftir sér frá jörðinni með músina í
klónum. Nonni þrífur teikniblokkina og blý-
antinn og reynir að koma þessari sýn á blað-
Íið. Eitthvað grátt og grænt neðst -— gras og
runnar — fálkinn blakar vængjunum og hef-
ur sig til flugs —- það er verst að teikna
vængina — dauða músin hangir máttlaus í
klóm fuglsins, hið hvassa augnaráð — tveir
svartir dílar — blár himinn með hvítum skýj-
um. 1 baksýn til hægri á myhdinni sjást klett-‘
arnir og lítill fálki situr þar og bíður. Bak-
ið á stóra fálkanum litar Nonni dökkbrúnt og
á brjóst hans setur hann nokkra rauða dropa
— blóðslettur eftir bardagann. Músin er grá
með rauða blóðbletti.
ITíminn hefur liðið án þess að hann veitti
því eftirtekt. Hann er búinn með myndina —
og hún tókst ágætlega. Hann er hreykinn af
henni; honum hefur tekizt að festa eitthvað
af reisn og dirfsku fuglsins á blaðið. Hann
hefur skemmt sér i teiknitíma, í fyrsta skiptið
á æfinni.
Nokkrum vikum seinna kemur ungfrú Ásta
með teikningarnar. Hún er búin að raða
þeim eftir því hve góðar þær eru. 1 fyrsta
sæti skipar hún mynd, sem er nákvæm eftir-
líking af fálkanum bæði að lit og formi. —
Svona ættu allar teikningarnar að vera, segir
hún. — Það er ánægjulegt að sjá hana og
læra af henni. Mynd Nonna ætlar hún ekki
að hengja upp. Hún er ekki bekknum sæm-
andi. Hún heldur myndinni hátt á loft með
fyrirlitningarsvip. — Lítið á þetta! Svona á
ekki að teikna. Getur nokkurt ykkar séð að
þetta á að vera fálki? Hvað er þetta gráa
sem hann er með í nefinu — peningabudda ?
Hvað er þarna í baksýn — búðingur? Þessi
síðasta athugasemd vekur almennan fögnuð í
bekknum. Nonni situr álútur á aftasta bekkn-
um og kreppir hnefana í vanmátta reiði. —
Hvaða blettir eru þetta á brjóstinu á honum?
I Hefur hann verið að borða tómatsósu?
7