Vikan - 26.02.1953, Blaðsíða 11

Á njósnaskólanum var hún spurð:
Hvað mundirðu gera ef stór SS-
maður kæmi að þér? Ég mundi hlaupa
í hina áttina, svaraði hún hrein-
skilnislega. — Svo var henni kennt
að skjóta úr vélbyssu
HANN sagði hermi frá brezkum iiðsforingja,
sem hefði starfað sem skemmdarverkamað-
ur í Frakklandi marga mánuði. Hann ferðaðist
um landið undir þvi yfirskyni að hann væri
farandsali, seidi úr og gerði við þau. Hann hafði
lifað sig svo inn í hlutverk sitt, að. hugur hans
snerist bókstaflega um fjaðrir og tannhjól og
annað sem úr og klukkur samanstanda af. Kvöld
eitt var hann á leið til felustaðar í Mið-Frakk-
landi eftir að hafa unnið skemmdarverk í Norður-
Frakklandi. Hann ferðaðist með lest, og var mjög
þreyttur eftir tveggja sólarhringa vökur. Hann
sat úti í homi í vagni, þar sem samankomið var
margt manna. Eftir skamma stund sofnaði hann.
Farþegar voru alltaf að koma og fara, meðan
hann svaf. Þegar stanzað var á einni stöðinni,
kom þýzkur liðþjálfi inn í vagninn, ýtti hranalega
við þeim brezka og settist við hlið hans. Hann
rumskaði aðeins, muldraði ofurlítið fyrir munni
sér, og hélt áfram að sofa. Þýzki liðþjálfinn yfir-
gaf lestina á næstu stöð. Þegar lestin var komin
þangað sem brezki liðsforinginn ætlaði, rauk
hann upp með andfælum og þaut út á stöðvar-
pallinn. Lítill grannvaxinn maður fylgdi honum
eftir þegar hann gekk út af stöðinni. Brezki
liðsforinginn reyndi að losna við hann, en litli
maðurinn hélt áfram að tala um þetta hræði-
lega stríð og allan matvælaskortinn og hinar
miskunnarlausu loftárásir brezka flughersins.
Loksins stanzaði brezki liðsforinginn á fáförnu
götuhorni og sagði hranalega:
„Hvað viljið þér eiginlega maður minn?“
Litli maðurinn leit í kringum sig og brosti.
Síðan sagði hann á óaðfinnanlegri ensku:
„Mér datt bara í hug að láta yður vita, að
þegar feitur og andstyggilegur þýzkur liðþjálfi
stjakaði við yður, þá sögðuð þér á ensku: „So
sorry“. Það var allt og sumt.“ Hann brosti aftur,
tók ofan og hneigði sig. „Verið þér sælir herra
minn,“ sagði hann. Og þannig lauk sögunni.
Buckmaster hló. „Ég segi yður þetta aðeins
til að sýna yður, hvað það getur haft mikla
þýðingu — og orðið erfitt að vera alltaf á verði,
vakinn og sofinn. Það er þessvegna sem Gestapo-
lögreglan kýs alltaf að yfirheyra fórnarlömb sín
undir sterku rafljósi þegar þau eru hálfsofandi.
Það vildi svo til, að báðir þessir menn unnu í
okkar deild, svo að allt fór vel. Við kölluðum
úrsmiðinn heim og veittum honum hvíld sem
hann hafði löngu unnið til. Hann fór yfir um
aftur í seinustu viku.“
Buckmaster kvaðst vera að skipuleggja hóp
kvenna til að fara á námskeið í skólanum í New
Forest og vonaðist til að undirbúningi yrði lokið
eftir fáa daga. Sérhver nemandi varð að velja
sér nafn, skírnarnafn, og þvi nafni og engu öðru
mundi viðkomandi verða nefndur þar. Hvaða
nafn mundi nú frú Sansom helzt kjósa sér?
Odette hugsaði sig um eitt augnablik. Hún
hafði verið skírð Odette Marie Céline. Hún sagði
varlega:
„Mundi Céline geta gengið?"
„Vissulega. Það er engin Céline í deildinni
okkar. Vegna þjálfunarinnar verðið þér eftir-
leiðis kölluð CéHne og ekkert annað. Og nú ætla
ég að fela yður í umsjá góðrar konu sem starf-
ar hjá F.A.N.Y Hún kemur til með að fylgjast
náið með yður — Vertu sæl, Céline."
ODETTE
„Vertu sæll, mon Commandant.“
Hún átti eftir að kynnast honum betur.
Odette var fenginn einkennisbúningur að klæð-
ast næstu mánuðina. Og að fám dögum liðnum
var henni ekið ásamt öðrum ungum konum í
almenningsvagni upp í sveit, og eftir nokkra
stund var stanzað í New Forest.
Sterkur hervörður var hafður um skólann, og
enginn komst þar í gegn fyrr en hann hafði sýnt
piörg og nákvæm skilríki. En fyrir innan stóð
snotur bóndabær í vinalegu umhverfi. A honum
voru franskir gluggar, og frá þeim lá gangstíg-
ur niður að fallegu vatni, en hinumegin við
vatnið voru þykkir skógar.
Hún vaknaði fyrsta morguninn og hlustaði
hálfmókandi á óma náttúrunnar, en inn í þá
blandaðist bollaglaumur úr eldhúsinu. Hún hafði
verið vöruð við því, að vinnan hér mundi verða
erfið. En þessa stundina leit sannarlega ekki
út fyrir það . . . Lítill fugl flaug fyrir gluggann
hennar, og hún geispaði. Já, erfið vinna! A sama
augnabliki var drepið á dyrnar. Þetta var þjón-
ustustúlkan hennar, Kennedy, að færa henni te
í rúmið. Hún lagði frá sér bakkann, og tilkynnti
Odette að hún væri beðin að mæta kl. 8 í leik-
fimisfötum og leikfimisskóm úti á tennisvellin-
um, þar sem fram mundi fara dálítið af hress-
andi líkamsæfingum.
Odette var mjög frönsk í afstöðu sinni til
ííkamsæfinga, og taldi þær ekki nema að vissu
marki kvenlegar. Hún hugsaði með sér, af nokk-
urri ólund, að hún hefði gerzt sjálfboðaliði í því
augnamiði að starfa sem kona i leyniþjónustunni,
en ekki til að synda yfir Ermarsund. En hún
reimaði leikfimisskóna sina, og hélt af stað út á
tennisvöllinn.
Eftir fáeinar minútur fór hún að finna til
vöðva, sem hún hafði hingað til enga grein gert
sér fyrir. Eftir því sem hún beygði sig meira og
teygði eftir skipunum glæsilegs ungs íþrótta-
manns í hvítri peysu, sótti meir á hana sú spurn-
ing, hvort meiningin væri að hún færi á bringu-
sundi frá Dover yfir á Frakklandsstrendur.
„Nú skulum við hvíla okkur svolítið og athuga
fáeinar spurningar, Céline."
Þetta var mikill léttir fyrir Odette og hennar
þreyttu vöðva. Hún fylgdist hugfangin með skóg-
ardúfu sem flögraði yfir heiðan himininn.
„Céline!“
Hún hrökk við er hún skildi allt í einu að
þessu ávarpi var beint til hennar.
Hún flýtti sér að segja:
„Eg biðst afsökunar. Já?“
„Setjum svo, að stór SS-maður kæmi að þér,
hvað mundirðu gera?“
„Ee . . . hvað stór?“
„Voða stór,“ sagði þjálfarinn þolinmóður. „Yfir
sex fet á hæð og eftir þvl þrekinn."
Odette hugsaði málið.
„Ég mundi hlaupa í hina áttina," sagði hún
lireinskilnislega. „Eins fljótt og ég gæti.“ •
„En ef hann næði þér nú?“
„Þá,“ sagði Odette, „mundi ég klípa hann.“
„Svo já, þú mundir klipa hann, já. Mundirðu
gera nokkuð annað?"
„Eg mundi rifa I hárið á honum."
„Þú mundir klípa hann og rífa I hárið á hon-
um. Aumingja maðurinn. En hvað mig tekur
þetta sárt hans vegna. — Stúlkur mínar, það er
hin óþægilega skylda mín að kenna ykkur aðrar
og áhrifameiri aðferðir til að fást við karlmenn
sem kynnu að vilja leggja hendur á ykkur. Við
komum að þvi seinna, og ég vona, að þið munið
taka því eins eðlilega og það verður lagt fyrir
ykkur. Ég hef aldrei fyrr þurft að kenna kven-
íólki þessháttar" — hann andaði djúpt — „og
ég er mjög feginn því að konan mín skuli ekki
vera hér, því það er ekki gott að segja hvernig
þetta mundi þá enda. — Jæja þá, hendur á
mjaðmir, fætur vel sundur, og beygið svo til
hliðar, — hægri, vinstri, hægri . . .“
„Céline."
Fyrirlesarinn benti á einkennisklæddan mann
á myndaspjaldinu.
„Hvaða náungi er þetta, og hvað táknar heið-
ursmerki hans?“
Hún hniklaði brýrnar. „Hann er Feld-Webel í
þýzka flughernum, og þetta sem hann er með
á sér er járnkrossinn, önnur gráða."
„Alveg rétt. Segðu nú bekknum hver þessi er.“
„Þessi. Hann er Ober-Leutnant í stórskotalið-
inu, en ég veit ekki hvað heiðursmerki hans tákna.
Ég held þetta séu ekki merkilegar medalíur."
„Herráðið er því miður ekki á sömu skoðun
og þú, Céline. Ég verð að gera þá kröfu til þín
að þú gefir gaum að því sem við vitum að er
þýðingarmikið. Næsti tími verður strax eftir
hádegismat, og þá tökum við fyrir kort og korta-
gerð, Klukkan tvö í þessari stofu.“
Vélbyssan í höndum Odette hristist og kúlurnar
götuðu markið. Svo sleppti hún fingrinum. Skot-
þjálfarinn gekk að markinu og kallaði. „Ágætt.
Þrjú í miðju. Næsta.“
Þetta voru erfiðar vikur. Odette geðjaðist bezt
að útilífinu. Tilgangur líkamsæfinganna varð
henni jafnvel ljós með tímanum, og ef viðbragðs-
fljótir vöðvar voru álitnir meðal nauðsynlegs út-
búnaðar kvennjósnara, ja, þá skyldi svo sem ekki
standa á henni að gera sitt bezta. Á vatninu
lærði hún að stjórna kajak hljóðlega og af full-
kominni leikni: í dimmum skóginum lærði hún að
rata án nokkurrar leiðsagnar annarar en þeirrar
sem stjörnurnar veittu. Og hún varð sérfræðingur
í allskonar hnupli. Hún gat tekið kjúkling út úr
hænsnakofa um miðja nótt án þess að minnsta
hljóð heyrðist . . . og veitt i gildru, drepið og
matreitt héra án þess einu sinni að flá hann áður.
En styrjaldarátökin færðust í aukana, og hún
beið með óþolinmæði þeirrar stundar er hún gæti
sjálf lagt fram lið sitt í baráttunni við óvini föður-
lands síns. Hún hafði brennt brýrnar að baki sér,
og vegna þess, vegna hinnar óhagganlegu ákvörð-
unar um að steypa sér út í baráttuna, gerði þessi
nauðsynlegi ,,þykjast“-leikur henni oft gramt
í geði — og fyrir bragðið hætti henni til að svara
spurningum stuttaralega, eða jafnvel snúa út úr
þeim. Stjórnendur skólans, sem höfðu langa
reynslu i að þekkja persónuleika fólks, fylgdust
með henni af skilningi. Að einum mánuði liðnum,
var leynileg skýrsla um Céline send til bækistöðva
Frönsku deildarinnar í London. Skýrslan var und-
irrituð af yfirmanni skólans; hún var á þessa
leið:
„Céline er áhugasöm og virðist hafa num■
ið vel það sem henni hefur verið
kennt á námskeiðinu. En hún er
fljótfœrin og hefur ekki til að bera
eins mikla glöggskyggni og œski-
legt vœri.
11