Vikan - 01.03.1956, Side 3

TJr annálum heimsstyrjaldarinnar
Hættulegur leikur: Tundurdufla-
veiðar við Grikklandsstrendur
EGAR ég stundaði tundurduflaveiðar
í síðustu heimsstyrjöld, voru uppá-
haldsmiðin mín skammt undan Misso-
longhi, sem er lítið og hnýpið sjávar-
þorp á vesturströnd Grikklands. Ég var
tundurduflaveiðari í tvö ár samtals. Þess-
um veiðum var stefnt gegn Þjóðverjum
og á tveimur árum tókst mér að veiða
55 af tundurduflum þeirra. Tilgangurinn
var ofur einfaldur: maður hirti duflin
þar sem nasistarnir höfðu sett þau í sjóinn
og skilaði þeim aftur — á þeirra eigin
siglingaleiðum. Ánægðastur var maður,
ef manni tókst að losna við veiðina í
einhverju djúpu og þröngu sundi, sem þeir
þýzku voru nýbúnir að slæða. Svo von-
aði maður, að eitthvað hinna stóru flutn-
ingaskipa þeirra kæmi siglandi og álp-
aðist á duflið.
Ég varð ákafur tundurduflaveiðari
skömmu eftir að ég gerðist liðsmaður í
?;rískum skæruliðaflokki. Ég hafði séð
tali, Þjóðverja og Breta leggja sæg af
tundurduflum og var því ekki alger við-
vaningur í listinni.
Ég vissi til dæmis, að í Miðjarðarhafi
er mismunur flóðs og f jöru sjaldnast meiri
en 16 tommur, og ennfremur, að tundur-
duflum er ávallt lagt á þriggja til fimm
faðma dýpi. Þegar dufli er lagt á þriggja
faðma dýpi, líður sjaldnast á löngu þar til
það slitnar upp. Öldumar sjá um það.
Sum duflanna, sem þannig fóru á sigl-
ingu, sprungu við ströndina, en önnur
sukku einfaldlega. Sum sáust á floti með
slitur úr ankerisfestum sínum hangandi
niður í sjóinn. Það var þá sem mér datt
í hug að hirða þessi dufl og leggja þeim
við festar á siglingaleiðum óvinanna.
Fyrsta sundið, sem við lögðum dufl í
var sjálf innsiglingin til Missolonghi.
Þjóðverjarnir notuðu Missolonghi fyrir
uppskipunarhöfn og þangað kom 1500
tonna strandferðaskip um það bil einu
sinni á viku.
Við vissum um tundurdufl, sem rekið
hafði á land um fimm mílur fyrir vestan
þorpið. Við læddumst að því eins og kett-
ir til þess að kanna allar aðstæður. Um
helmingur þess stóð upp úr um f jöru og
það var sandbotn undir því. Öll sprengi-
horn þess stóðu upp úr og það virtist vera
þýzkt.
Við vorum þarna á litlum mótorbát og
skektu. Fyrst hnýttum við gildum kaðli
í það af ankerisfestinni, sem enn hékk
við duflið. Svo rerum við með spottann
út í mótorbátinn.
Kaðallinn var 130 metra langur, og við
gáfum hann út hægt og gætilega og létum
mótorbátinn mjakast frá landi. Þegar
spottann þraut, tók hann í duflið. Við
gægðumst út úr stýrishúsinu og biðum
fullir efttirvæntingar. Og þegar minnst
varði, sprakk duflið í loft upp.
En heppnin var með okkur. Ég á við,
við drápum okkur þó ekki. Við fengum
nokkrar flísar í okkur og féllum kylli-
flatir, en þetta voru bara skrámur. Verst
fór fyrir kaðlinum. Megnið af honum var
í tætlum. Það var mikið tjón, því að í
öllu Grikklandi var nærri ógerningur að
fá kaðalspotta.
Þessi atburður sannfærði okkur um, að
þýðingarlaust væri að reyna við fleiri
strönduð tundurdufl. Þá var að reyna að
finna dufl á reki. Þannig orsakaðist það,
að við urðum fiskimenn. Við urðum að
fara feikn varlega að öllu. Þýzkar eftir-
litsflugvélar voru sífellt á sveimi meðfram
ströndinni, og ef við ekki gættum okkar,
gátu flugmennirnir auðveldlega séð, hvað
við höfðum fyrir stafni.
Við byrjuðum að leita undan Misso-
longlii. Á öðrum degi bar leitin árangur.
Við fundum einstaklega fallegt dufl. Niki
Spiros, aðstoðarforingi minn, bauðst til
að kafa undir það og aðgæta, hvort nokk-
uð væri eftir af ankerisfestinni. Hann
kom aftur með þær upplýsingar, að eitt-
hvað af festinni héngi neðan í því, en
hversu löng taugin væri, vissi hann ekki.
Hann kafaði aftur og í þetta skipti
fikraði hann sig niður taugina eins langt
og hann gat — um fimm metra — og
hnýtti hana við reipið okkar. Þegar við
vorum búnir að draga Niki um borð í
bátinn, gáfum við út eins mikið af reip-
inu og við gátum og héldum að því búnu
af stað með tundurduflið í eftirdragi,
Skömmu fyrir miðnætti vorum við
komnir á þann stað í Missolonghi-sundi,
þar sem við hugðumst skilja duflið eftir.
Við höfðum eins hljótt um okkur og við
gátum. Loks var öllum undirbúningi lokið.
Við vorum búnir að festa heljarmiklar
sökkur í ankerisfesti duflsins, og sam-
kvæmt útreikningum okkar, áttu sökkum-
ar að halda því á þriggja faðma dýpi.
Við vorum auðvitað í bráðum lífsháska.
Á meðan við lónuðum þarna, vofði sífellt
sú hætta yfir okkur, að duflið ræki á
bátinn og sprengdi hann — og okkur ■—-
í loft upp. Til vonar og vara höfðum við
mann á verði með langan krókstjaka. Hann
átti að freista þess að ýta duflinu frá, ef
það kæmi siglandi út úr myrkrinu.
Við vorum ákaflega fegnir, þegar við
gáturn kastað ankerisfestinni í sjóinn. Þó
var hættan ekki enn liðin hjá. Þegar fest-
in sökk til botns, hlaut hún að draga
duflið hratt að okkur. Það reið því á að
forða sér sem skjótast. Við sluppum líka,
en það munaði mjóu. Duflið birtist rétt
undir skut bátsins, áður en það hvarf í
djúpið.
Þar með var þessu lokið — fyrri þætt-
inum að minnsta kosti. Duflið lá á þriggja
faðma dýpi, sex hundruð pund af sprengi-
efni. Það er góð beita — fyrir óvinaskip.
Og mikið rétt, þremur dögum seinna
sprengdi duflið 1500 tonna strandferða-
sidpið í loft upp.
Þau tvö ár, sem við fengumst við tund-
urduflaveiðarnar, sökktum við alls um
15,000 tonnum af þýzkum skipum, sem ef-
laust voru hlaðin hergögnum, vistum og
öðrum nauðsynjum handa heilu herfylki.
Nú hef ég snúið mér að friðsamlegri
störfum. En þótt ég hafi nægan tíma til
skemmtana og íþróttaiðkana, hef ég hreint
ekkert gaman að veiðitúrum. Ég er svo
ansi kvefgjarn.
— GEORGI KANANOPOULIS.
RAÐVENDNI SDRGAR SIG
PAUL.INE SCHMITH heitir Berlínarstúlka,
sem nú á eina vinsælustu tízkuverzlun
borgarinnar. Hún má þakka það dugnaði sín-
um, meðfæddri smekkvisi — og ráðvendni.
Fyrir sjö árum var hún í hópi hinna fjölmörgu
atvinnuleysingja Vestur-Berlínar. Hún var þá
aðeins 19 ára og átti fyrir aldraðri móður
að sjá.
Hún var búin að leita sér að atvinnu vik-
um saman, þegar hún dag einn fann pakka
á götu. Hún fór með pakkann heim til sín
- - og í honum reyndist vera verðmætt gull-
armband. Á seðli var nafn verzlunarinnar,
sem selt hafði armbandið.
Pauline átti ekki fyrir næstu máltíð og
annbandið var þúsunda máltíða virði. Hún
hefði getað selt það hjá einhverjum fornsal-
anum. En hún kaus að skila því til verzl-
unarinnar.
Þessi ráðvendni varð til þess, að hún fékk
vinnu. Eigandi verzlunarinnar átti kunningja,
sem stjórnaði stóru tizkuhúsi. Þýzkar verzl-
anir hafa oft kvensendla. Pauline varð einn
af þremur sendlum tízkuhússins; hún var að
minnsta kosti orðin matvinnungur.
Nokkrum vikum eftir að hún byrjaði í
vinnunni, veitti maður henni eftirför, þegar
hún hélt heim til sín að kvöldi. Hann stakk
upp á því, að hún ,,týndi“ tilteknum böggli,
sem hún yrði sennilegast send með daginn eft-
ir. Hún átti að „týna honum á ákveðnum stað
— og fá 500 mörk fyrir vikið.
Maðurinn reyndi að sýna henni fram á, að
þarna gæti hún auðgast með hægu móti. Hún
gæti fengið margra vikna laun fyrir hreint
ekki neitt.' Og þótt henni væri sagt upp vinn-
unni, þá gerði það minnst til; hann gæti út-
vegað henni aðra betur launaða í staðinn.
Pauline féllst á þetta ráðabrugg hans -— að
nafninu til. Sama kvöld hringdi hún til eiganda
tizkuhússins og sagði honum alla söguna. Dag-
inn eftir hélt hún af stað með böggulinn.
Maðurinn, sem gert hafði henni tilboðið kvöld-
ið áður, beið hennar á hinum umsamda stað.
Hann rétti henni 500 mörk í seðlum og hún
fékk honum böggulinn. Um leið birtist lög-
regluþjónn og handtók hann. Hvað var í
bögglinum, sem hann ætlaði að komast yfir
með svona hægu móti? Djásn, sem virt var á
20,000 mörk!
Aftur komst Pauline að raun um, að ráð-
vendni borgar sig. Hinn þakkláti eigandi tízku-
hússins bauð henni afgi-eiðslustarf.
Fáeinum vikum seinna var hún leidd í
freistni í þriðja skipti. Hún fann peninga-
veski fyrir framan afgreiðsluborðið, sem í voru
þúsundir marka! Hún skilaði því á næstu lög-
reglustöð. Eigandinn reyndist vera vellauðug-
ur kaupmaður. Hann fól Pauline forstöðu einn-
ar af verzlunum sinum. Seinna lánaði hann
henni peninga til þess að stofna með sina
eigin verzlun. Nú er hún 27 ára. Og hún er
orðin efnaður verzlunareigandi.
— IRA MURPHY.
3