Vikan - 15.05.1958, Blaðsíða 3

Hinn makalausi
ALEC GUINIMES8
I eiíini myndinni lék hann átta persónur
ALEC GUINNESS er furðulegur maður
„Enginn Breti hefur aflað okkur
fleiri vina hér í Bandaríkjunum síðan
Churchill dró sig í hlé,“ segir starfsmað-
ur við ræðismannsskrifstofu Breta í Los
Angeles. „Bandaríkjamenn hafa tekið hon-
um opnum örmum. Okkur löndum hans
finnst líka vænt um hann.“
Aðdáendur Guinness í Bandaríkjunum
eru af öllum stéttum. Aðdáun þeirra nálg-
ast tilbeiðslu. En jafnvel núna, eftir að
hann er orðinn heimsfrægur, hafa marg-
ir ekki hugmynd um, að fyrir tíu árum
var hann þekktastur sem háalvarlegur
Shakespeareleikari, sem numið hafði list
sína í kunnustu leikhúsum Bretlands.
Sjónvarpið gerði hann frægan í Banda-
ríkjunum. Árið 1954 byrjuðu bandarísk-
ar sjónvarpsstöðvar að sýna brezkar mynd-
ir, sem hann lék aðalhlutverkið í. Sjón-
varpsmennirnir bandarísku bjuggust satt
að segja ekki við miklu af þessum mynd-
um. En raunin varð sú, að þær vöktu
alveg óvenjulega athygli og gerðu þennan
óþekkta brezka leikara frægan á nærri
því einni nóttu.
Brezkir gagnrýnendur eru ósammála
um hæfileika Guinness til að fara með
alvarleg hlutverk. Sumum finnst hann
stórkostlegur harmleikari; öðrum finnst.
hann ekki ennþá búinn að finna sjálfan
sig. Hinsvegar eru gagnrýnendurnir hjart-
anlega sammála um, að sem gamanleikari
eigi hann fáa jafningja.
Nú er því við að bæta, að Guinness fékk
Oscarsverðlaunin eftirsóttu í ár og ein-
mitt fyrir „alvarlegt“ hlutverk. Hann fékk
þau fyrir leik sinn í myndinni „Brúin á
Kwai-fljóti“, þar sem hann leikur brezk-
an liðsforingja. Kostnaður við myndina
varð nærri fimmtíu milljónir króna, og
það er að ýmsu leyti furðulegt til þess
að hugsa, að leikarinn, sem öðrum frem-
ur ber ábyrgð á því, að þessir peningar
komi inn með rentum, er feiminn og
hlédrægur maður, sem sárafáir Banda-
ríkjamenn mundu þekkja í sjón, þó að þeir
sæju hann á götu.
Alec Guinness kemur manni sannarlega
ekki fyrir sjónir sem heimsfræg kvik-
myndastjarna. Hann er meðalmaður á
hæð, grannur og fremur veiklulegur, ljóst
hárið mjög tekið að þynnast. Hann er
íhaldssamur í klæðaburði og svipurinn í
senn flóttalegur og áhyggjufullur. „Hann
sýnist hvorki eitt né neitt,“ skrifaði kunn-
ur gagnrýnandi um hann fyrir skemmstu.
Guinness fæddist í London í apríl 1914.
Hann var einkabarn og foreldrar hans
skildu þegar hann var átján mánaða.
Hann var átta ára, þegar hann sá föður
sinn síðast, og man óglöggt eftir honum.
I skóla eignaðist hann fáa vini og var
lítill afreksmaður í íþróttum. Hann kenndi
s.jálfum sér um einstæðingsskapinn og
fékk megnustu óbeit á persónuleika sín-
um og andliti. Þetta situr í honum enn
þann dag ‘í dag.
Guinness hyggur, að hann hafi verið
tólf ára, þegar honum datt fyrst í hug að
gerast leikari. Þegar hann hætti námi
sautján ára gamall, var hann búinn að
gefa sig fullkomlega á vald leiklistarinn-
ar. Hann stundaði leikhúsin, ef hann átti
nokkurn eyri. Hann þekkti ekki einn ein-
asta leikara og hafði ekki hugmynd um,
livað hann þyrfti að gera og hvert harm
ætti að snúa sér til þess að verða leikari.
Gamall fjölskylduvinur útvegaði honuna
vinnu hjá auglýsingafyrirtæki. Hann hafðí
lipran penna. Launin voru eitt sterlings-
pund á viku, og sex pence af upphæðinni
fóru í leikhúsmiða.
„Það fór ekkert leikrit fram hjá mér í
London,“ segir Guinness.
Hann var sennilega ágætlega til þea«
fallinn að semja snjallar auglýsingar —
nema hvað honum dauðleiddist. Laun hans
hækkuðu í þrjátíu shillinga á viku. Hækk-
unin gerði honum kleift að kaupa sér til-
sögn í leiklist — einn tíma í viku. Hann
var orðinn nítján ára, grannur og renglu-
legur unglingur.
Eftir nokkrar kennslustundir sótti hanu
um námsstyrk hjá Konunglega leikskólan-
um. Þegar honum var tjáð, að búið væri að
úthluta öllum styrkjum ársins, sneri hann
sér til Fay Comptón skólans, eins hins
bezta í London. Hann var prófaður og
hreppti styrk, sem tryggði honum ókeypis
tilsögn í ár.
Þegar hér var komið, átti Guinness
'ekki eyri. Hann bjó í pínulitlu súðarher-
bergi og borðaði eina máltíð á dag. Þegar
skórnir hans voru orðnir gatslitnir, fóðr-
aði hann þá með pappír.
Þegar efnt var til nemendakeppni í lok
skólaársins, hlaut Guinness fyrstu verð-
laun. Einn í dómnefndinni var John Giel-
gud, sem þá var frægasti leikari Breta og
átrúnaðargoð Guinness.
Nú tók Guinness að leita fyrir sér ui»
atvinnu hjá leikhúsunum. Hann fékk smá-
hlutverk í leikriti sem hér Mciðyrði. Þegar
sýningum þess lauk, komst hann í leíkrit-
ið Skrýtin slápshöfn og lék kínverska*
kokk, franskan sjóræningja og brezka*
sjómann. Þetta voru ekki stór hlutverk,
en gagnrýnendurnir hældu honum.
Þegar hætt var að sýna Skrýtna skips-
höfn, ákvað Guinness að reyna að ná tali
af Gielgud, ef' hinn frægi leikari kynni að
Framhald á bls. 14
VERÐLAUNAKEPPNI S.I.B.S.
VINNINGAR
SJÁ FORSÍÐUMYND
1. verðlaun kr. 2.500,00 |T RISTNESHÆLI vai’ byggt -1A. fyrir atbeina Heilsuhælis-
2. verðlaun kr. 1.500,00 félags Norðurlands á árunum 1926—27.
3. verðlaun kr. 1.000,00 S.l.B.S. hefui' rekið vinnu- stofur fyrir sjúklinga í hæl-
Fjórir barnavinningar:
Bráða, bráðuvagn, sturtubíll og bygging-
arkubbar frá Reykjalundi.
sftðill i verðlaunakeppni S.t.B.S.
Landnámsmaðurinn hét:
Nafn _______
Heimilisfang
inu síðan 1948, saumastofu,
trésmíðavinnustofu o. fl. —
Þar hafa sjúklingarnir unnið
úndir lækniseftirliti, hver eft-
ir sinni getu. Starfsemi þessi
hefur verið þeim fjárhagsleg
stoð, aukið sjálfstraust þeirra,
andlegan og líkamlegan styi’k
og látið þjóðfélaginu í té vinnu-
afl, sem annars hefði farið for-
görðum.
Með því að skipta við vöru-
happdrætti S.I.B.S., stuðlið þér
að framgangi eins mesta þjóð-
þrifa- og líknarmáls Islendinga
auk þess sem þér getið unn-
ið stórfé í eigin vasa, ef heppn-
in er með.
SPURNING:
Hvaða landnáms-
maður reisti bá að
Kristnesi?
Forsíðumyndina (og þá á síðasta blaði) tók tók Gunnar Rúnar.
VIKAN
3