Vikan - 11.09.1958, Blaðsíða 7

AÐ var ekki sem verst á sumrin,
hugsaði hann með sér. 1 góðu
veðri var hægt að komast út undir
bert loft og forðast þar með argið
og þrasið í mannþrönginni. Þar voru
alltaf sömu þræturnar endurteknar
i sífellu, nóg til' að gera hvern mann
frávita.
Honum þótti einnig vænt um sól-
ina sem sendi hlýja geisla sína til
þeirra og yljaði þeim. En mest var
um vert að hægt var að vera úti við
einn eða tvo tíma dag hvern. Að
vísu var ekki margt að sjá og því
síður neitt sem hægt var að taka sér
fyrir hendur; ekkert nema ráfa um
malarborinn ferhyrninginn inn í miðj-
um skóginum, ferhyrninginn sem var
umgirtur margföldum gaddavír. Það
var í mesta lagi hægt að stara á
trén sem teygðu sig mót himni hinum
megin við girðinguna.
Það var á veturna sem Jardine
fannst óbærilegt að vera fangi.
Dimmur skógurinn allt í kring skaut
honum skelk I bringu og gerði hann
þunglyndan. Morgunþokan þrýsti sér
þá gegnum gaddavírsflækjurnar og
alla leið inn i húsin, inn í fangaklef-
ana, jafnvel inn i sálir mannanna.
Þetta var fjórða árið hans núna.
Margt hafði breytzt. Minni hans var
ekki eins trútt og áður. Stundum
hafði hann áhyggjur af því að muna
ekki greinilega eftir mannanöfnum
eða staðarháttum... og hlutum.
Hljómplata varð honum oft að liði.
Þagar hann lék eitthvert hálfgleymt
lag, vöknuðu minningar á brjósti
hans og báru hugann aftur í liðinn
tíma, hann var aftur samvistum við
Maríu, hann hló og skemmti sér og
elskaði, fann að honum héldu engin
bönd, hann var fi'jáls .. . allt var
heimilt . . .
Þessum minningum skaut sjaldnar
upp í huga hans en áður en voru
j&fnframt sárari og hann stóð sjálf-
an sig oft að því að gráta yfirbug-
aður af sorg. Áður fyrr hafði hann
getað hlegið að þessum minningum,
en nú grét hann. Þetta skaut honum
skelk í bringu. Hann hafði varla
nokkru sinni grátið á ævinni.
Hvernig vai' komið þeim manni
sem grét beizklega þegar hann hug-
leiddi liðnar hamingjustundir hvers-
dagslífsins? Ef til vill var óljóst
hugboð um nánd dauðans.
En það var staðreynd að þessar
minningar urðu slitróttari og þoku-
kenndari. Nú var svo komið að hann
var ekki fullviss um að hann væri
á lífi í raun og veru. Hugur hans
mundi hverfa heim frá landi minn-
ingana þar sem María réði ríkjum og
hvarfla aftur að fangelsinu sem um-
lukti hann, hinum þöglu og mörkuðu
andlitum samfanganna, gaddavírn-
um og byssunum, fásinninu, frétta-
leysinu, dapurleikanum, vonleysinu
og tóminu . . .
Mánuðum saman ráfaði Jardine
um malai'borinn ferninginn umgirt-
an á alla vegu og knúði sjálfan sig til
að skipuleggja flóttann. Það var til-
gangslaust að grafa göng. Hann hafði
oft verið vitni að því þegar göng
voru uppgötvuð og grafarnir teknir
áður en þeim hafði tekist að ná und-
ir girðinguna. Klæddir fangabún-
ingi þar að auki . . . það var von-
laust með öllu.
Meðan hann ráfaði um í rigning-
unni komst hann að þeirri niður-
stöðu að ekki væri hægt að strjúka
nema á einhvern nýjan áður óþekkt-
an hátt. Hann einbeitti sér að þeirri
hugsun og annað komst ekki að í
huga hans. Flýja. Flýja, Jardine . . .
flýja þennan stað . . . komast i
burtu? Jardine, nú . . . nú . . . áður
en það er um seinan.
Þegar leið á sjöttu viku og komið
var fram í skammdegi, ljóskeilurnar
á útsýnisturnunum við girðinguna
svifu um myrkrið, kom honum ráð í
hug.
,,Ég verð að klifra yfir vírinn,“
hugsaði hann með sér, „klifra yfir
vírinn, en til þess að það heppnist
verð ég að vera ósýnilegur. Ég verð
Smásaga eftir
að rjúfa allt samband við hinn efn-
islega heim til að gera sjálfan mig
ósýnilegan.“
Yogar höfðu gert þetta, en til þess
þurfti algei't vald andans yfir efn-
inu. Hann varð að öðlast vald yfir
sál sinni.
Innan tveggja vikna frá þessari
ákvörðun, var Jardine reiðubúinn að
gera tilraun. Han beið þar til myrkr-
ið skall á, gekk út að einu skýlanna
þar sem logaði ljós og stóð þar í
skjóli. Það rigndi án afláts án þess
nokkurt hljóð heyrðist.
Allt í kring léku ljóskeilurnar á
gaddavírnum mönnunum til viðvör-
unar. Jardine virti ljósin fyrir sér,
hann hafði oft áður horft á þau með
andúð og ógleði, fullur haturs og
jafnvel fundið til æðis þegar hann
horfði á þau. En þessa nótt
var hann rór í huga og ljósin höfðu
engin áhrif á hann. Hann var I mesta
lagi ofurlítið kvíðafullur, þvi það
sem hann ætlaði að talca sér fyrir
hendur, var ekki síður hættulegt fyr-
ir sálina en líkamann.
Hann fikraði sig næi' gaddavírn-
um og stóð nú í jaðri Ijóskeilunnar
sem í sífellu sveiflaðist hring eftir
hring.
Hann sagði við sjálfan sig: Nú á
þessu andartaki, mun ég, Jardine,
öðlast algert vald yfir efninu, ég mun
geta gert mig ósýnilegan, bjargföst
trú mín mun hafa þau áhrif á líkam-
ann að hann verður ekki sýnilegur
berum augum. Þetta mun gerast
núna . . . á þessu andartaki . . . nú
Á þessu andartaki heyrði Jardine
lágan hvin rétt yfir höfði sér. Hann
heyrði lágróma raddir hvísla á orð-
lausu máli rétt hjá honum, inn í
huga hans: „Jardine er orðinn ósýni-
Douglas Baker
legur, Jardine er orðinn myndlaus,
hann hefur enga lögun lengur, líkami
hans er ekki lengur til . . . ertu
hræddur við að ganga úr skugga um
það, Jardine, líttu á sjálfan þig, nú
hefur þú öðlast vald, láttu nú ekki
happ úr hendi sleppa . . .
Jardine leit seinlega niður. Hann
vai'ð ekkert undrandi, þótt hann sæi
hvergi votta fyrir lílcama sínum. Það
var aðeins ofurlítil dæld í sandinum
þar sem hann fann að fætur hans
hvíldu. Hann lyfti höndunum upp í
ljósið. Hann sá ekki neitt. Ekki neitt.
Engii' handleggir, engar hendur, að-
eins tilfinningin og tómið þar sem
áður höfðu vei'ið ýmsir vefir, taugar,
vöðvar, æðar og hörund.
Hann gat ekki hreyft sig úr spor-
um. Honum varð svo mikið um þenna
skyndilega sigur. Hann var ekki í
neinum vafa um að sér hefði heppn-
ast, en sigurinn hafði þó verið svo al-
ger að hann var nokkra stund að
átta sig. Eitt andartak óskaði hann
sér þess að hann væri aftur orðinn
sýnilegur, aftur orðinn eins og hann
á.tti að sér. Jafnskjótt og hann hafði
óskað sér þess, fann hann einhver
þyngsli leggjast á sig, hann varð aft-
ur að venjulegri lifandi veru með
mannslögun og mannsmynd.
Hann fór aftur inn í klefann sinn,
lagðist á fletið og skipulagði nú
flóttann. Nú var hann öruggur og
gat brætt með sér hvað hann gæti
lagt til hliðar af hinum nauma mat-
arskammti svo hann gæti haft með
sér á flóttanum.
Næstu daga stríddu hinir fangarn-
ir honum og spurðu hvernig hann
ætlaði að fara að, hvort hann ætlaði
að fljúga yfir girðinguna? Þeir voru
heldur kvíðafullir fyrir hans hönd og
höfðu ekki mikla trú á að honurn
tækist að komast undan.
„Hvernig ferðu að, Jardine? Ég
hef ekki séð þig grafa nein göng
nýlega. Kannski þú ætlir að fara á
stangarstökki yfir gii'ðinguna?“
Og einn spurði:
„Kannski geturðu gert þig ósýni-
legan og labbað út um hliðið?“
Þegar Jardine sneri sér að mann-
inum og gnísti tönnum, urðu þeir
hræddir um hann.
Á fimmtudegi þeirrar viku ákvað
hann að hefja flóttann næsta sunnu-
dag.
Nóttin var heldimm og lág ský
grúfðu sig yfir skóginn, gleyptu í
sig ljósin frá fangabúðunum.
Jardine lagði af stað um ellefu-
leytið og stefndi á dyrnar fyrir end-
anum á húsasamstæðunni. Allt var
kyrrt og hljótt. Hann læddist með-
fram timburveggnum unz hann var
kominn að ljósinu frá skotturninum.
Ejósgeislarnir lýstu upp girðinguna
og færðust fram og aftur, sterkir og
voldugir og hlífðu engu. Nóttin var
dimm og það bjó uggur í lofti,
verðirnir voru órólegir.
Jardine þrýsti sér upp að veggn-
um og var viss um að undrið mundi
gerast á ný. Nú þurfti hann mest
á því að halda og hann vissi að
trúin mundi ekki bregðast honum.
Hann heyrði allt í einu mikinn gný
í lofti sem lék um allar fangabúð-
irnar og brátt heyrði hann raddirn-
ar hvísla í huga sér: „Jardine er
orðinn ósýnilegur, ósýnilegur . . .“
Hann sperrti eyrun til að vera viss
livaðan þessar raddir voru. Á því lék
enginn vafi, þær komu að innan. —
„Formlaus, myndlaus, Jardine er
ósýnilegur, ósýnilegur . . .“
Hann leit niður um sig en sá ekk-
ert, rétti upp hendurnar, þær voru
horfnar, hann kreppti hnéð, ekkert.
Hann fann til valdsins, hann rétti
fram hendurnar og var gráti næst
af þakklátssemi. Svo rétti hann hægt
úi séi', lagði pokaskjattann yfir öxl-
in á sér og horfði á gaddavírsgirð-
inguna. Hann lagði af stað, gekk
hægum, rólegum skrefum.
Hann gekk út úr skjólinu við
vegginn út i myrkrið þar sem Ijós-
keilurnar flöktu án afláts, þar sem
vopnaðir menn voru á verði . . .
Hann herti gönguna þegar hann
r.álgaðist girðinguna. Hraðar . . .
Framh. á bls. 14
FLÓTTINN
VIKAN
7