Vikan - 24.10.1974, Síða 29

I
Jón
Björnsson
Þegar rithöfundar eru spuröir
aö því, hverja af bókum þeirra
þeir heföu haft mesta ánægju af
aö skrifa, hygg ég, aö flestum
muni vef jast tunga iim tönn meö
svariö. Mér er aö minnsta kosti
þannig fariö, aö ég hef ánægju af
starfinu, meöan þaö stendur yfir
— væri þaö ööruvisi held ég, aö
enginn myndi leggja á sig aö
skrifa bækur.
En aö sjálfsögöu hefur efniö
misjafnlega sterk áhrif á höfund-
inn. Hvaö mig snertir get ég
kannast viö, aö þjóösagan um
Valtý á grænni treyju, er ég not-
aöi sem uppistööu i samnefnda
skáldsögu, greip mig sterkum
tökum — fyrst og fremst af þvl, að
þjóösaga þessi er táknræn og hef-
ur að geyma kristallaðan sann-
leika, sem á viö alla tima. Um
þær mundir sem ég var aö semja
söguna, höföu nýlega fariö fram
mjög viötæk réttarhöld af pólit-
iskum toga spunnin, úti i heimi,
og eins og ævinlega verður, þegar
svo er ástatt, mun réttlætið oft
lúta i lægra haldi fyrir öörum og
lægri hvötum. Um þetta vanda-
mál allra tima fjallar sagan og
leikrit þaö, er ég samdi upp úr
henni.
En eins og áöur er sagt get ég
ekki svaraö spurningunni af-
dráttarlaust, svo aö þetta verður
aö nægja til skýringar.
HVERJA BÓKA ÞINNA
HEFURÐU HAFT MESTA
ANÆGJU
AF AÐ SKRIFA?
Indriði G.
Þorsteinsson
Þegar Vikan spyr, hvaöa bók
manni hafi þótt skemmtilegast aö
skrifa, veröur fátt um svör I '
fyrstu, vegna þess aö enga bók er
skemmtilegt aö skrifa. Þaö getur
hins vegar verið skemmtilegt aö
hafa lokið við bók.
En ætli ég mér aö reyna aö
svara spumingunni, veröur fyrst
fyrir sagan Þjófur I Paradis. Svo
bar viö sumariö 1958, aö ég reiö
um Langholtiö I fylgd Sigurjóns
Jónassonar á Syðra-Sköröugili i
Seyluhreppi i Skagafiröi og var aö
rifja upp ýmislegt I minni mtnu
vegna bókar, sem slðar fékk
nafniö Land og synir. Þá komum
viö aö melhól vestur undir Sæ-
mundarhliöará. 1 austurhlíö hans
komum viö aö hornaborg, sem
augsýnilega haföi veriö gerö af
fullorönum manni til gamans
börnum. Þetta var viö túnjaöar á
eyöijörö; og þekkti ég alla sögu
staöarins, en ekki þann þátt sem
skyldi, er aö hornaborginni sneri.
Eftir aö lokiö var Landi og son-
um, stóö ég uppi meö handfylli af
fólki, sem ekki haföi komizt I
verkiö, vegna þess aö lifshlaup
þess heföi sprengt ramma sög-
unnar. En hornaborgin og eyöi-
býliö gleymdust ekki, og heldur
ekki þaö fólk, sem haföi oröiö ut-
angarös I sögunni.
Svo var þaö einn dag, aö fitjaö
var upp á nýrri sögu á milli erfiö-
isverka. Hún varö seinna aö Þjófi
i Paradis og geymir hornaborg-
ina, sem minnisvarða um mann-
gæsku, og hún geymir einnig þaö
fólk, sem varö afgangs. Þótt fariö
sé aö gróa i sporum þess, þá er
þaö þó I þessari bók og mér um
margt kærara en annað fólk.
Þessi bók er einnig um hin dimmu
meginlönd mannssálarinnar, sem
enn eru ókönnuö og veröa um
sinn, þótt allir sálfræðingar
heimsins séu aö pota I strendur
þeirra. Auk þess er Island I þess-
ari bók, eins og ég man þaö bezt
frá bernsku árunum, meö sinni
laxveiði brautarendum og
syngjandi ungú fólki aö ganga af
engjum i kvöldkyrröinni.