Vikan - 15.04.1982, Blaðsíða 46

Texti: Hrafnhildur Ljósm.: Ragnar Th.
Viðtal við Hauk Guðlaugsson, orgel-
leikara, kórstjóra, söngmálastjóra og
skólastjóra Tónskóla þjóðkirkjunnar:
Með
vængi
á fótunum
„Einn kennari minn, sá heimsfrægi orgelleikari Fernando Germani,
sagöi eitt sinn aö maður ætti aö hugsa sér aö maður væri með tvo
vængi á fótunum,” segir Haukur Guðlaugsson, en Haukur er
mörgum kunnur fyrir ötult starf að tónlistarmálum hér á landi. Og
hann hefur um árabil verið einlægur aðdáandi hins tigna hljóðfæris
er orgel nefnist. Þeir eru ekki margir sem komast með tærnar þar
sem hann hefur hælana hvað varðar tækni og þekkingu á orgelinu.
Hann hefur unnið merkt starf sem orgelleikari við kirkjuna á
Akranesi og við stjórn kirkjukórsins þar og hefur ferðast víða með
hann. Þar á meðal til ísrael, Ítalíu, þar sem kórinn söng við nýárs-
messu hjá Páli páfa sjötta, og Þýskalands, ásamt því að fara í ótal
söngferðir innanlands.
En hvernig fær ungur strákur frá Eyrarbakka slíkan áhuga á
orgeli og tónlist sem best er lýst með orðum hans sjálfs:
„... mér dettur stundum í hug að
ég sé eins og maður sem er í sér-
trúarsöfnuði og vill endilega
koma öðrum inn á eigin
trúarskoðun... ”
„Ég byrjaði mjög seint að
læra að spila. Ég er fæddur á
Eyrarbakka, ólst þar upp en þar
var móðurbróðir minn kirkju-
organisti. Það var hann sem
kom mér af stað og eftir það var
eins og ekkert annað kæmist að
hjá mér.
Þessi frændi minn var mjög
nákvæmur maður og hann lagði
mikla áherslu á að ég fengi rétta
kennslu í píanóleik, alveg frá
byrjun. Það er nefnilega miklu
46 Vikan 15- tbl.
hægara að byggja ofan á þegar
grunurinn er rétt byggður og
traustur. Þvi eru fyrstu tvö árin
afar mikilvæg.”
„... lokatakmarkið er svo auð-
vitað túlkunin, tjáningin, sem
lœrist að vissu marki, en verður
fyrst og fremst að vera
meðfœdd. Það kemur hver
maður með sinn persónuleika
fram í tónlist. En þó að tveir
menn leggi sig alla í tónlistina þá
er oft eins og annar hafi mun
meira að segja. Það er þá vegna
þess að persónuleiki hans er
mun dýpri og þroskaðri. ”
„Seinna fór ég í Tónlistar-
skólann í Reykjavík. Þar lærði
ég hjá úrvalskennara, Árna
Haukur fcrðast um
allt á hjóli og hcfur
gcrt það i mörg ár.
Hann hcfur ckkcrt
með bíl að gcra og
notfærir sór rútur og
flugvclar þcgar þvi er
að skipta.
Kristjánssyni. Ég hef verið hjá
mörgum góðum kennurum
síðan, jafnvel heimsfrægum. En
það er eins og Árni standi upp úr
öllum þeim flokki. Já, það finnst
mér.
Það er þessi makalaust djúpa
tjáning sem hann sýnir í píanó-
leik sínum. Það er eins og hann
hitti á hinn eina sanna punkt í
tónlistinni. Kennslan hjá honum
gekk öll út á það að opna sig
fyrir tónlistinni. Einn allra mesti
píanóleikari sem uppi hefur
verið, Busoni, sagði eitt sinn; að
maður þyrfti að gleyma
höndunum þegar maður léki.
Þannig var öll kennslan hjá
Árna. Hún var bundin við inni-
haldið en ekki fingurna. Þegar
maður nær innihaldinu er eins
og tæknin opnist og leysist í
sambandi við það.”
Þegar Haukur hafði lokið
námi við tónlistarskólann
fluttist hann til Siglufjarðar og
gerðist kennari við tónlistar-
skólann þar. Þá vaknaði áhugi
hans á orgelinu og hann hélt til
Þýskalands til að afla sér frekari
menntunar. Hann dvaldi um
fimm ára skeið í Hamborg og
lærði hjá blindum kennara,
Martin Gúnter Föstemann.
„Það fór mjög vel á með
okkur. Sérstaklega hafði það
mikil áhrif á mig að finna að
það snerist eiginlega allt um
orgelið hjá honum. Það komst
bókstaflega ekkert annað að. Þá
var eins og maður fengi að vissu
leyti bergmál frá sjálfum sér. Því
oft var það að ég var næstum
feiminn við að láta það uppi við
aðra hvað ég var upptekinn af
orgelleiknum.
Hugur minn er alltaf bundinn
við þetta hljóðfæri. Og ég hef
mikinn áhuga á því að kynna
það fyrir öðrum. Orgelleikur og
allt sem við hann er bundið gæti
alveg verið ævistarf út af fyrir
sig. Og endalaust íhugunarefni.
Til dæmis greinir menn mjög á
um hvernig eigi að spila hin
einstöku verk. Bach
samdi verk sín án
þess að skrifa varla
nokkurn tíma
hraðatákn í hand-
ritin. Þess vegna
hefur það iðulega
komið fyrir að
maður heyrir sama
verkið ýmist spilað
adagio eða allegro.
Og það jafnvel af
heimsfrægum lista-
mönnum. Persónu-
lega finnst mér það
bara skemmtilegt.
Mér sárnar það
ekkert þó ég heyri
verk spiluð öðruvísi
en ég skynja þau. Ef
það er vel gert
birtast þau í nýju
ljósi. Og það víkkar
sjóndeildarhringinn.”
Er Haukur kom
heim frá