Vikan - 30.10.1986, Blaðsíða 36

,,Menn eru ekki að kjósa
þingmenn og banna þeim
svo að hugsa. “
slæmt fór ég til mr. Male, en svo hét banka-
stjórinn, og sagði honum að nú væri ég djöfull
illa staddur - en ég ætti hins vegar fullt af
lopapeysum. Hann seldi síðan lopapeysur fyr-
ir okkur í krikketklúbbnum sínum.“ Guð-
mundur hlær við endurminningarnar. „Eftir
að ég kom heim 1976 var ég svona eitthvað
að snuddast í kringum Háskólann sem stunda-
kennari en fékk svo lektorsstöðu í lífeðlis-
fræði við læknadeild 1980. Á þessum þrem
árum, sem ég hef verið í pólitíkinni, hef ég
svona verið að smákoma mér út úr kennsl-
unni, þar til ég hætti alveg núna í sumar.“
Guðmundur kann greinilega vel við sig í
heimi endurminninganna, hlær oft og hjartan-
lega. Það er ekki laust við að ég fái hálfgert
samviskubit yfir því að beina talinu yfir í hinn
daglega veruleika.
- Nú varst þú allsendis óþekktur í póli-
tíkinni þegar þér skaut upp 1983. Hvað kom
þér út í pólitíkina? Varstu pólitískur fyrir?
Var það kannski vináttan við Vilmund?
„Við Vilmundur þekktumst ágætlega hér
áður fyrr í Menntó. Eftir stúdentspróf skildu
leiðir. Við hittumst þó af og til í gegnum ár-
in. Eftir að Vilmundur sagði sig úr Alþýðu-
flokknum haustið 1982 hafði hann samband
við mig. Við áttum saman fundi og smám sam-
an gerðist þetta. Á endanum stóð ég frammi
fyrir þeirri spurningu hvort ég ætti að fara í
Þetta er alltaf dálítið erfitt svona fyrstu tvö
til þrjú árin. Þetta eru menn sem skilja hrein-
lega ekki hvað það þýðir að borga raunvexti,
skilja ekki hvað það þýðir að þurfa að borga
húsnæðið sitt og fá það ekki gefins í verð-
bólgu. Menn halda að þeir geti leyst þetta
með því að gera einhverjar ráðstafanir eins
og að láta þá sem eru að byggja í fyrsta sinn
fá eitthvað meira en gera sér ekki grein fyrir
að um leið eru þeir í hvert sinn að skapa
nýja útilegumenn. í fyrsta lagi er þetta spurn-
ing um að til áhrifa komist menn sem skilja
þennan vanda, í öðru lagi að til þessara mála
verði veitt því fé sem til þarf. Þetta er ekki
hægt nema að binda í þessu geysimikla pen-
inga til langs tíma. Það er spurning um hvort
húsbyggjenda, sem nú er verið að hengja, á
stóra kröfu á hendur stjórnvöldum þessa
lands. Kjarasamningar á Islandi eru í raun
ónýtt fyrirbæri vegna þess að í sömu samning-
um er verið að semja fyrir fólk í svo mismun-
andi aðstöðu. Tökum til dæmis kennara. í
kjarasamningum er verið að semja fyrir kenn-
ara sem byggði fyrir tuttugu til þrjátíu árum
og kennara sem er að byggja núna. Lífskjör
þessara tveggja manna eru svo gjörsamlega
ólík að það er útilokað að leysa framfæri
beggja í einum og sömu samningunum. Þá
vaknar sú spurning hvort á að semja í kjara-
samningum eftir því hvenær fólk byggði eða
eigum við að reyna að jafna þennan bygginga-
grundvöll.“
framboð eða ekki. Maður veltir þessu fyrir
sér, tekur jákvæðu hliðarnar og neikvæðu
hliðarnar en að lokum skiptir þetta engu
máli. Sjáðu til, þetta er svona ákvörðun sem
maður tekur og byggist á tilfinningu. Þannig
var þetta hjá mér. Ég kom ekki úr neinum
sérstökum pólitískum herbúðum en þó með
þá pólitísku reynslu að vera opinber starfs-
maður á lágum launum og standa í húsnæðis-
basli - með þá reynslu að vera af fyrstu
kynslóðinni sem þurfti að borga raunvexti og
ekki gat reiknað ineð þessum endalausa vexti
upp á við og horft fram á að þetta reddaðist
allt saman. Þó maður hefði ekki skipað sér í
flokk fram að þessu varð ekki hjá því komist
að á mann leituðu ýmsar hugsanir.“
- Nú hefur þú staðið í húsbyggingu á þess-
um síðustu og verstu misgengistímum og ættir
því að þekkja það basl af eigin raun?
„Já, það er óhætt að segja það. Árið 1980
stóð ég í grunni hússins sem ég byggði í Breið-
holtinu og hef síðan fylgt þessu upp úr. Ég
hef unnið í þessu allar lausar stundir og er
enn að skafa þessar sömu spýtur. Við höfum
leyst menntamálin og heilbrigðismálin en
húsnæðismálin standa í okkur eins og einhver
ókyngjanlegur biti. Þetta er fyrst og fremst
af því að þeir sem hafa stjórnað þessu skilja
þetta ekki. Maður hittir enn í dag pólitíkusa
sem segja við mann: - Já, ég man eftir þessu.
Heima með fjölskyldunni, Guðmundur, Dröfn og Ólöf.
það væri ekki jafnvel verjandi að taka í þessu
skyni stór erlend lán. í kjölfarið myndu ótal
önnur mál, þessu tengd, eins og til dæmis
kjaramál, leysast. Misgengið gekk upp aka-
demískt en ekki hjá fólki. Þessi kynslóð
- Hafið þið sem komið úr Bandalagi jafnað-
armanna og Alþýðuflokkurinn einhverjar
sameiginlegar lausnir á þessum vanda?
„Ja, við höfum ekki rætt það neitt sérstak-
lega. En ég er viss um að við komumst að
36 VI K A N 44 TBL