Vikan - 08.01.1987, Side 60

Arfsagnir segja borgina stofnaða árið 753 fyrir
Krist af þeim bræðrum Rómúlusi og Remusi en
þeir voru synir orrustuguðsins Mars. Ævintýrið
um þá bræður er alkunn austurlensk flökkusögn
og er víða til í ýmsum myndum. Samkvæmt henni
voru tveir bræður konungar Latveija hinna fomu,
þeir hétu Númitor og Amúlus. Amúlus rak bróð-
ur sinn í útlegð og setti dóttur hans, er hét Rhea
Sylvía, í hóp Vestumeyja en þeim bar að stunda
skirlífi. Þetta var þó til lítils, enda guðimir komn-
ir með puttana í spilið, og þrátt fyrir skírlífið og
klausturlifnaðinn komst Rhea í kynni við herguð-
inn Mars og átti með honum tvíbura eins og
áður var getið. Ekki leist frænda þeirra á þetta
og reyndi að koma þeim fyrir kattamef með þvi
að setja þá í tágakörfu og henda út í Tíber. Þar
fann úlfynja nokkur drengina, tók þá að sér og
ól þá upp með hvolpum sínum og urðu þeir bræð-
ur hinir mestu kappar. Það er skemmst frá því
að segja að þeir sigmðu frænda sinn hinn illa og
settu afa sinn aftur í hásæti. Með tilstyrk afa síns
settu svo bræðumir á fót nýja borg um 7-8 kíló-
metra frá ósum Tíber á nokkrum hæðum sem
þar vom. Ekki fór þó ætíð vel á með þeim bræðr-
um og eitt sinn er Rómúlus hafði lagt mikla vinnu
í að gera nýja borgarveggi hæddist Remus að
honum með þvi að gera sér leik að því að stökkva
yfir veggina. Þetta þoldi Rómúlus ekki og drap
hann bróður sinn fyrir skensið. Þetta er í fáum
orðum þjóðsagan um upphaf Rómaborgar en
raunveruleikinn er ekki alltaf svona litríkur. Fom-
leifafræðingar telja líklegt að upphaf borgarinnar
megi rekja til 9. eða 10. aldar fyrir Krist en frá
þeim tíma em elstu menjar um mannavist á hinum
sjö hæðum sem Róm stóð upphaflega á. Það
getur þó vel verið að menn hafi átt sér bústaði á
þessum slóðum fyrr því svæðið er í þjóðbraut.
Stærsta þorpið, sem enn hefur fundist, er á Palatín-
hæð þar sem síðar var bústaður keisaranna. 1
dalnum milli hæðanna, þar sem nú er Forum,
var mýrlendi og þar höfðu íbúar hæðanna kýr
og annan búsmala á beit, auk þess sem þar var
grafreitur. Það er ekki ætlunin að rekja sögu
Rómar hér, það er ekki hægt í stuttri blaðagrein,
heldur mun ég reyna að lýsa því sem fyrir augu
ber á Forum og í nágrenni þess og rifja upp
ýmsa atburði úr sögu borgarinnar og ríkisins er
tengjast þeim minjum sem sjá má á þessum slóð-
um.
Flest af þvi sem fyrir augu ber nú á dögum er
frá tímum keisaranna enda borgin þá á hátindi
valda sinna. Þó leynist sitthvað innan um frá eldri
tímum ef grannt er skoðað og verður vikið að
því þegar þar að kemur.
Hið eiginlega Forum liggur á milli fjögurra af
hinum sjö hæðum sem Rómaborg hin foma var
sögð standa á. Þessar hæðir eru Palatínhæð í
suðri, Quirinal og Viminal í norðri, Capitol í
vestri og svo Velia í austri en lítið er nú eftir af
þeirri hæð eins og síðar mun verða drepið á.
Ferðalangar, sem hyggjast skoða Forum, hafa
um þijá innganga að velja. Einn er frá Colosseum
og sigurboga Konstantínusar, annar frá Via del
Foro Romano og sá þriðji frá Via Dei Fori Imper
iali og er sá mest notaður. Þegar inn er komið
er gengið á milli tveggja bygginga, annars vegar
er hof þeirra Antoníusar og Faustínu, sem síðar
mun verða vikið að, en á hægri hönd er basilíka
Aemiliana en hún er í hópi eldri bygginga á torg-
Curian og rústimar af basiliku Aemiliana.
60 VI KAN 2. TBL