Vikan - 14.05.1987, Blaðsíða 34

Úrslit síðustu alþingiskosninga eru öllum kunn
og þau úrslit verða ekki túlkuð öðruvísi en sem
kall á breytingar. Óumdeilanlegasti sigurvegari
þessara kosninga voru Samtök um kvennalista.
Heimasætan á Alþingi íslendinga, eins og gamal-
reyndur stjómmálamaður orðaði það, var að
mati kjósenda vaxin úr grasi og tilbúin að taka
við bústjóminni. Á næsta þingi munu þvi eiga
sæti þrettán konur en vom þijár fyrir alþingjskosn-
ingamar 1983. Þetta er aukning sem eflaust má
þakka Kvennalistanum, beint eða óbeint. Ein
þeirra kvenna, sem nú taka sæti á þingj í fyrsta
sinn, er Kristín Einarsdóttir lífeðlisfræðingur sem
skipaði annað sætið á lista Samtaka um kvenna-
lista í Reykjavík. Kristín er nýtt andlit í pólitíkinni
og þvi ekki óeðlilegt að ætla að sviðsljósið muni
beinast töluvert að henni á næstunni.
Ég hitti Kristínu tvisvar að máli, fyrst þrern
dögum fyrir kosningar og aftur á öðram degi
eftir kosningar. En áður en ég fór að hitta Krist-
ínu í fyrra skiptið spurði ég gamlan skólafélaga
hennar um deili á henni. Sá hinn sami var, eins
og títt er, á mikilli hraðferð og eftir að hafa tíund-
að kosti og hæfileika Kristínar á ýmsum sviðum
var hann rokinn. Andartaki seinna birtist hann
þó aftur og sagði. „Veistu, ég er bara helv... hress
með að fá hana Kristínu á þing. Það væri mikil
framför ef mannskapurinn þar væri jafnhress og
hláturmildur og hún." Eftir fundi mína með Krist-
ínu get ég ekki annað en tekið undir þessi orð.
Ég er sannfærð um að háttvirtur tólfti þingmaður
Reykvíkinga mun verða kærkominn svalandi
gustur á Alþingi næstu íjögur árin.
Á fyrri fundi okkar spurði ég Kristínu meðal
annars um væntingar hennar, hvort hún heföi frá
upphafi gert ráð fyrir að vera í öraggu sæti. Þá
kvaðst hún alltaf hafa gert sér ljóst að líklega
færi hún á þing. „En viltu ekki spyija mig aftur
eftir helgi?“ sagði hún hlæjandi.
Þegar við svo hittumst aftur á mánudeginum
eftir kosningar spurði ég hana hvemig þing-
mennskan legðist í hana.
Kristín var, eins og eðlilegt má telja, enn í skýj-
unum eftir kosningasigurinn. Blóm og heillaóska-
skeyti höföu streymt til hennar eftir að úrslitin
voru kunn. „Þetta er alveg stórkostlegt og ég er
eiginlega alveg gáttuð yfir öllum þessum elskuleg-
heitum." En svo verður hún aftur alvarleg á svip.
„Á vissan hátt finnst mér þetta kviðvænlegt. Að
vísu finnst mér spennandi að takast á við ný verk-
efni og heföi reyndar aldrei tekið þetta að mér
væri ég ekki viss um að ég gæti það. Á hinn
bóginn sé ég eftir faginu mínu en ég vona að ég
geti tekið upp þráðinn seinna. Ég er tilbúin að
takast á við þetta og mun gera mitt besta. Við
sem komum inn núna fyrir Kvennalistann eigum
um margt auðveldara en hinar sem byijuðu fyrir
fjórum árum, því við höfum starfað með þing-
flokknum, setið í nefndum og kynnst þannig
þingstörfum.“
- Hvað kom til að þú fórst út í kvennapólitík-
ina?_Varstu pólitísk fyrir?
„Ég get nú ekki sagt það. Auðvitað eru allir
eitthvað pólitískir þó það sé ekki endilega flokks-
pólitískt. Þegar ég var í menntaskóla hélt ég að
það væri nóg að gera eins og karlamir, ég ætti
bara að mennta mig og taka stefnuna á þessa
dæmigerðu karlabraut. Svo kemur áfallið þegar
maður eignast bam, fer að fá sér vinnu og mæta
raunveralega erfiðleikunum sem fylgja því að vera
kona. Þá hlýtur maður að vakna til vitundar. Svo
hef ég verið að þvælast í útlöndum, bjó meðal
annars í Noregi og Svíþjóð. Það er gott að búa
bæði í Svíþjóð og Noregi. Að visu var ég þama
sem námsmaður. Þar var séð fyrir þvi að hægt
væri að stunda námið auk þess sem séð var fyrir
húsnæði og bamagæslu. Það vora því viðbrigði
að koma heim þar sem svona sjálfsagðir hlutir
þykja ekkert sjálfsagðir. Þama úti var mikið rætt
um kvennamál, mikið spekúlerað i kvennafræð-
um, bókmenntum og kvennasögu. Það má segja
að ég hafi þannig verið í einhverri snertingu við
kvennabaráttu. En ég fann mig aldrei fyrr en ég
fór að starfa almennilega með Kvennaframboð-
inu. Þá fékk ég bakteríuna og hef ekki losnað
við hana síðan.“
Kristín er tólfti þingmaður Reykvíkinga en
ekki getur hún þó talist innfæddur Reykvíkingur
þó sú staðreynd að hún er fædd í nágrenni við
Skólavörðuholtið vegi óneitanlega þungt. Hún er
fædd árið 1949, dóttir Sigrid Toft og Einars Þor-
steinssonar. En hún fluttist strax á fyrsta ári til
Keflavíkur. Þar ólst hún upp til sextán ára ald-
urs. „Þá fór ég í Menntaskólann á Laugarvatni.
Það var afskaplega góður tími. Þá gerði ég mér
að vísu ekki grein fyrir gildi þess að þurfa að sjá
um mig sjálf. Ég held að unglingar hafi afskap-
lega gott af að fara að heiman, það gerir þá
sjálfstæðari. Eftir stúdentsprófið kenndi ég í Kefla-
vík í eitt ár. Síðan fór ég til Lundar þar sem
maðurinn minn var í námi.“ Það má skjóta því
hér inn í að Kristin er gift Kristjáni Má Siguijóns-
syni verkfræðingi og eiga þau tvo syni, sautján
og sex ára. „í Lundi tók ég fyrsta árið í líffræð-
inni. Svo komum við heim. Þá var ég ein með
eldri son okkar í tvö ár því maðurinn minn var
að vinna úti á landi. Það fyrsta sem virkilega
kveikti í mér var þó þegar ég fór að sækja um lán
til nárns. Ég sjálf skipti engu rnáli, bara eigin-
maðurinn. Þá fór ég að skynja hversu mikilvægt
það er fyrir hvem og einn að litið sé á hann eða
hana sem sjálfstæðan einstakling. Það er ekki
bara að þetta brenni á sjálfri mér heldur á fólki
alls staðar í kringum mig og það á við um karla
líka. Eftir þetta fyrsta ár í Lundi fór ég í lífTræð-
ina hér heima, var í henni í tvö ár og fór svo að
vinna á Rannsóknarstofu Háskólans í lífeðlis-
fræði, bæði við kennslu og rannsóknir. Eftir það
lá leiðin til Osló og þar var ég í tvö ár í fram-
haldsnámi í lífeðlisfræði. Eftir heimkomuna fór
ég aftur að vinna í lífeðlisfræðinni. Frá áramótum
hef ég verið í hálfu starfi, ég ákvað það þegar ég
tók þá ákvörðun að hella ntér út í kosningabarátt-
una.“
Samtök um kvennalista hafa frá upphafi sett
„mjúku málin" svokölluðu, hagsmunamál kvenna
Fyrir konur erjafnrétti
ekki fólgið í að fá að
vera eins og karlar held-
ur að fá að vera konur.
og fjölskyldunnar, á oddinn. En þessi mál eru þó
engan veginn ný baráttumál því konur í öðrum
flokkum hafa lengj barist fyrir þessurn sömu
málum. Samkvæmt málflutningi Kvennalistans
er munur á kvennabaráttu og jafnréttisbaráttu.
En í hveiju er sá munur fólginn? Og hver er
munurinn á baráttu kvennalistakvenna og kvenna
innan hinna flokkanna fyrir sömu máluin? Og
Kristín rétt náði að tylla sér á stól fyrir Ijósmyndarann.
það stendur ekki á svörunum hjá Kristínu. Það
er eins og hún sé stödd á vinnustaðafundi og
ætli sér ekki minna en öll atkvæðin á staðnum.
„Ef við lítum á hvað jafnréttisbaráttan hefur
gengið út á þá var það viðtekið sjónannið að
konur ættu bara að verða eins og karlar. Það er
ekki fyrr en konur fara að líta jákvætt á sitt hlut-
verk í lífinu að þær gera sér grein fyrir að þeirra
34 VIKAN 20. TBL