Vikan - 21.07.1988, Qupperneq 10

glasabörn
AIH að vinna
Vikan rœðir við konu, sem
býr sig nú undir glasafrjóvgun
Hún er komin nokkuð
yfir þrítugt og á eitt
bam sem komið er á
unglingsaldur. Hún og
eiginmaður hennar eiga ekkert
bam saman. Hún hefur lokaða
og laskaða eggjaleiðara eftir
móðurlífsbólgur og legslímu-
villu (endometriosis). „Þetta er
vítahringur,“ eins og hún kallar
það, sem margar konur kannast
því miður við. Hún og eiginmað-
ur hennar ætla að halda til Eng-
lands í sumarleyfinu til þess að
freista þess að fá bót meina
sinna á Bourn Ilall Clinic.
Hún segir að þessi möguleiki hafi fyrst
komið til tals fyrir tveimur árum, en þá
varla í neinni alvöru. Síðan frétti hún af
konum sem höfðu farið þessa leið eða
voru á leiðinni og um það leyti samþykkti
Tryggingastofnun að taka þátt í kostnaði
þannig að þetta fór að verða raunhæfur
möguleiki.
„Þegar búið var að taka ákvörðun um að
reyna þetta fór ég í speglun, því nýleg
speglun þarf að liggja fyrir. Þegar niður-
stöður úr henni lágu fyrir skrifaði læknir-
inn minn umsókn til stofnunarinnar úti.
Það leið ekki langur tími þar til við feng-
um svar, sem var tvíþætt. Annars vegar var
okkur sagt hvaða rannsóknir við þyrftum
að fara í, blóðprufur og annað því um líkt.
Hins vegar vorum við boðuð í viðtal út á
stofhunina. Það kom okkur nokkuð á óvart
í fyrstu en við fórum út og erum mjög
ánægð með að hafa gert það. Við erum því
búin að koma á staðinn og tala bæði við
lækni og hjúkrunarkonu sem koma til með
að annast okkur þegar þar að kemur. Við-
talið tók um tvo tíma. Ég fór þarna í smá-
vægilega rannsókn, en síðan var rætt við
okkur um forsögu málsins og það sem
framundan er. Þarna er svo tekin ákvörð-
un um hvort meðferðin hentar eða ekki.
Við fundum að við vorum vel undirbúin
Líkurnar
á árangri eru
ekki miklar og
fólk verður að gera
sér fulla grein
fyrir því.
að heiman og engin stórvægileg aðtriði
sem okkur hafði ekki verið kunnugt um.
Læknirinn okkar hafði upplýst okkur mjög
vel. Auk þess höfðum við lesið upplýsinga-
bæklinga frá stofhuninni. Þarna er líka
upplagt tækifæri að spyrja um það sem
manni kann að liggja á hjarta. Allt þetta var
mjög gagnlegt og ekki síst að hafa komið á
staðinn, séð aðstæður, prófað að koma
okkur sjálf áfram og því um líkt. Það er
ýmislegt í þessu sambandi sem maður er
að hafa áhyggjur af, svo sem varðandi
húsnæði og fleira, en stofhunin sér um að
útvega fólki húsnæði í nágrenninu sé þess
óskað. Að hafa séð aðstæður, svo og góður
undirbúningur héðan að heiman gerir það
að verkum að við förum róleg og áhyggju-
laus út í meðferðina og það hjálpar áreið-
anlega til.“
Það kemur firam í máli hennar að stofh-
unin reynir að gera ýmislegt til að létta
þeim lífið sem koma langt að. Hún segir að
hjúkrunarkonan hafl látið sig hafa skrá um
hvenær og hvaða lyf hún eigi að taka. Nán-
ari upplýsingar um lyfjagjöf fær hún síðar.
Lyfln getur hún síðan fengið hér á landi
þegar þar að kemur og hún þarf því ekki
að fara utan fyrr en rétt áður en hún á að
leggjast inn.
En hvernig leggst þetta í hana?
„Þegar fólk stendur frammi fýrir ákvörð-
un sem þessari, þá er margt á undan
gengið. Það er því ekki erfltt að taka þessa
ákvörðun. Þetta er eins og eðlilegt fram-
hald af því sem á undan er komið, eins
konar lokakafli á löngu ferli. Líkurnar á
árangri eru ekki miklar og fólk verður að
gera sér fulla grein fyrir því. Aðalatriðið er
að fara með réttu hugarfari, búast ekki við
of miklu, en vona það besta. Oft tekst það
ekki í fýrstu tilraun, en þá er sjálfsagt að
reyna aftur. Læknirinn úti sagði okkur að
það væri misjafht eftir því hvernig konan
tæki við lyfjunum hvort hægt væri að
reyna strax næsta mánuð eða hvort rétt
væri að bíða einn til tvo mánuði.
Það hefur vissulega reynt nokkuð á okk-
ur andlega að eiga við þetta að stríða, en
við höfum reynt að láta það ekki ná tökum
á okkur. Við höfum upplifað bæði vonir og
vonbrigði í þessu sambandi og lært af öllu
að búast ekki við of miklu. Þegar við stóð-
um ffiammi fýrir því að þetta var að verða
raunveruleiki þá get ég ekki neitað því að
hugurinn fylltist af alls kyns spurningum,
vangaveltum og jafhvel efasemdum. En
þegar ákvörðun er tekin er þetta eins og
hjól sem rúllar áffiam. Við höfum allt að
vinna og engu að tapa og því sjálfsagt að
reyna. Ef þetta gengur ekki, er það þó full-
reynt."
Hún segir mér að aðeins nánir ættingjar
og vinir viti af því hvað stendur fyrir
dyrum. Þeir sem þau hafa rætt þess mál
við hafa verið mjög jákvæðir og skilnings-
ríkir. „Stuðningshópur væri mjög æskileg-
ur til þess að geta fengið sem bestar upp-
lýsingar um þessi mál. Miklu máli skiptir
þó að það ríki gott, traust samband milli
læknis og sjúklings, því það er fyrst og
fremst læknirinn sem sjúklingurinn stólar
á . Það er því mjög dýrmætt að hafa fengið
svo góðan undirbúning af hans hálfu.“ □
10 VIKAN