Vikan - 17.11.1938, Blaðsíða 17

Nr. 1, 1938
VIK A N
17
iEfintýri
Eustacio Rivera:
frá Sudur-Ameríku.
ÖGUHETJAN er ungur maður
frá Bogotá, Arturo Cova að
nafni, kunnur í höfuðborginni
fyrir ljóð, sem eftir hann höfðu birzt í
blöðunum þar. Hann varð að flýja þaðan
til þess að forðast rekistefnur og ef til
vill þunga refsingu út af smávægilegu ást-
aræfintýri, sem hann og Alicia, ung stúlka
af góðum ættum, voru höfuðpersónurnar
í. Hún vildi ekki skilja við hann og flýði
með honum.
Förinni var heitið til Casanare-héraðs-
ins, sem er eitt af upphéruðum Kolombíu,
suður undir miðbaug, illræmt fyrir hinar
mörgu hættur og torfærur, sem þar verða
á vegi ókunnugra: ofsahita, blóðþyrst villi-
dýr, óþekktar sóttkveikjur, villta Indíána
og stigamenn. Cova var sjálfur ekkert
smeykur við að leggja upp í ferðalag um
þessi lítt könnuðu víðerni, en honum var
um og ó að hafa Aliciu með sér. Slíkt
ferðalag hlaut að vera allt annað en þægi-
legt fyrir unga stúlku, sem alin var upp
við lífsþægindi efnaðrar borgarafjölskyldu
og vissi ekki hvað skortur var. Auk þess
var Alicia of hversdagslega rómantísk til
þess að geðjast svo ákaflyndum manni,
sem Cova var. Hann hafði eiginlega aldrei
hugsað sér hana beint sem konuefni. Og
Alicia virtist ekki heldur geta fellt sig við
hann sem eiginmann. Tilviljunin ein virt-
ist hafa rekið þau saman. En einhvern-
veginn var það þó svo, að þau komu sér
ekki til að skilja og kusu heldur að standa
hvert við annars hlið og bjóða svo byrg-
inn hinum leyndu hættum framundan. —
Fyrstu kynni þeirra af hinu illræmda
Casanare-héraði voru allt annað en geig-
vænleg. Þau höfðu tjaldað eitt kvöld á
ókunnum slóðum í austurhlíðum fjallanna,
og er þau vöknuðu morguninn eftir, lá hið
dularfulla hérað fyrir fótum þeirra: enda-
lausar gresjur og frumskógi vaxnir ásar,
sem teygðu sig eins langt og augað eygði
í austurátt. Það var stuttu fyrir sólar-
uppkomu.
— Meðan við vorum að drekka kaffið,
barst okkur angan hins komandi dags;
ilmur af ferskum kornhálmi, nýplægðri
mold og nýhöggnum skógarviði. Það
gnauðaði hljóðlega í laufkrónum „rnori-
ches“-trjánna, sem breiddu úr sér eins og
blævængur. Og öðru hvoru mátti sjá í
fölri stjörnubirtunni, að pálmarnir hneigðu
krónur sínar auðmjúklega í þá átt, sem
dagsins var von. Morgunroðinn breiddist
yfir austurhimininn, án þess að við tækj-
um eftir, hvenær nákvæmlega það skeði.
Yfir gresjurnar tók að þenjast rósrauð
gufa, sem bylgjaðist um loftið eins og
næfurþunn músslínblæja. Stjörnurnar
slokknuðu, og í ópalgráum fjarskanum,
niður við sjóndeildarhringinn birtist nókk-
urskonar endurskin frá miklu báli, skín-
andi pensildrættir, haf af logandi rúbín-
steinum. I hinni björtu aftureldingu klufu
loftið gaggandi endur og þunglamalegir
hegrar eins og sveimandi snjóflyksur,
smarafðlitir gaukar með skjálfandi vængja-
blaki og ara-páfagaukar í fegurstu litklæð-
um sínum. Úr öllum áttum, frá gresjun-
um og utan úr geimnum, frá mýrunum og
innan úr pálmalundunum barst gáskafullur
andvari, þrunginn lífi og ljósi, söng og
æðaslætti. Meðan morgunroðinn breiddi
meira og meira úr sínum ómælanlega, eld-
rauða verndarvæng, gægðist fram fyrsti
geisli sólarinnar, og* smám saman kom
hinn gríðarstóri hnöttur í ljós eins og eld-
legt hvolfþak, til mikillar undrunar villi-
nautunum og rándýrunum í frumskógin-
um, og varpaði eldbjarma yfir gresjurn-
ar, áður en hann steig upp á bláa himin-
hvelfinguna. — Alicia gat ekki tára bund-
ist. Hún faðmaði mig að sér, þrungin af
ekka, og endurtók í sífellu: — Drottinn
minn, drottinn minn, sólin, sólin! . . . Því
næst tókum við saman pjönkur okkar og
héldum af stað út á hinar ómælanlegu
sléttur.
Hjónaleysin náðu loks til bústöðvar
þeirrar, er nefndist La Maporita —
,,vislan“. Þar dvelja þau um hríð í góðu
yfirlæti hjá eiganda hennar, „sléttumann-
inum“ Franco. Hann þekkti til þeirra.
Kona hans, Griselda, hafði lifað sögulegt
ástaræfintýri, áður en þau giftust.
Skammt frá þessari bústöð var „el hato“
— búgarður ríka bóndans, sem jafnframt
hrossa- og nautgriparæktinni rak verzlun
með nauðsynjar héraðsbúa. Eigandinn,
Zubieta, var farlama gamalmenni, og
hafði hann því ráðsmann til að annast
rekstur búsins, og hét sá Barrera.
Barrera þessi tíðkaði komur sínar til La
Maporita. I fyrstu var það Griselda, sem
hann vildi helzt finna að máli, en nú varð
honum starsýnt á Aliciu og vildi fleka
hana einnig. Svo eitt kvöld, er þær höfðu
að venju baðað sig í ánni, kemur hann með
þeim heim á bústöðina, og verður Arturo
ekki lítið hverft við, því Barrera er mynd-
arlegur maður, sem hefir þegar kynnst
Aliciu í laumi og gefið henni í þetta skipti
ilmvatnsglas og fengið hana til að þiggja
hjá sér staup af víni.
Arturo bálreiddist, braut ilmvatnsglasið
í viðurvist Barrera og trúði því nú, að
Alicia væri sér ótrú. Griselda gerði sitt til
að fá hann á þá skoðun, því að hún var
hrifin af Arturo. Hann afréð loks að fara
til „el hato“-búgarðsins og gera út um
þessi mál við Barrera.
Tæk'ifærið þótti honum komið eitt kvöld,
er hann hafði fengið sér, gagnstætt venju,
töluvert í staupinu, og reið hann þegar af
stað, fullráðinn í því að drepa Barrera.
Búgarðseigandinn Zubieta var álitinn
vellríkur, og það var sagt, að hann hefði
grafið feikna mikla fjársjóði í jörð. En
hann var fíkinn í spil og vín, og það færði
Barrera sér í nyt á þann hátt að féfletta
hann í spilum, þegar færi gafst, og það
var ósjaldan. Þetta kvöld spilaði Arturo
við búgarðseigandann og græddi mikið.
Klaríta, hjákona ráðsmannsins gerðist á-
berandi hænd að honum. Barrera vildi líka
taka þátt í spilinu, en Arturo sannaði þá
á hann, að hann hefði skipti á réttu ten-
ingunum og öðrum fölskum, sem kvika-
silfur væri innan í. Af þessu hlaust rimma,
áflog, skothríð, og þegar öll ljós höfðu ver-
ið slökkt eftir skipun ráðsmannsins, særð-
ist Arturo af skoti, sem Barrera hafði
hugsað sér að láta verða honum að bana.
Arturo hefndi sín. Hann fékk Klarítu í
vitorð með sér og tókst þeim að nætur-
lagi að hleypa nautgripum Barrera út úr
girðingunum. Það voru villinautgripir, sem
Barrera hafði smalað í landi Zubieta, og
tekið sem greiðslu á því, er hann þóttist
eiga hjá gamla manninum. Þeir voru
geymdir í girðingum og menn hafðir til að
gæta þeirra og varna þess, að þeir yrðu
styggðir. En með aðstoð Klarítu komst
Arturo að girðingunni, án þess að nokkur
yrði þess var, og veifaði tígrisdýrsfeldi
framan í gripina.
Undir eins komst hjörðin á hreyfingu.
Öttaslegin nautin stönguðust og ruddust
á girðinguna með ótrúlegum þunga, eins
og heljarmikil holskefla. Brjóstið á einni
skepnunni brast í sundur við það að skella
harkalega á hliðinu, og drapst hún sam-
stundis undir fótum hinna dýranna. Allt
í einu kvað við hinn sérkennilegi söngur
vökumannanna og komu þeir flengríðandi
á staðinn.
Hjörðin nam staðar andartak, undrun
lostin og eins og á báðum áttum, en fór
svo allt í einu af stað aftur eins og ólg-
andi haf, sem ekkert fær mót staðið; það
brast í girðingunni, gripirnir bauluðu,
stjökuðu hver öðrum og stönguðust. Það
var líkast ógurlegri sandskriðu, sem rífur
trén upp með rótum, þegar hin öskrandi
hjörð braut tréstaura stekkjarins og
þusti út á sléttuna.
Það er ekki heiglum hent að vera naut-
gripasmalar eða kúrekar á Casanare-slétt-
unum. Til þess að vera liðtækur ,,vaquero“,
er nauðsynlegt að vera jafnvígur á það
að ríða hálfvilltum ótemjum og handleika
slöngvivaðinn, eins og hitt að vera þaul-
kunnugur eðli og kenjum hinna villtu naut-
gripa. — Þegar tók að húma yfir gresj-
unum, komu smalarnir heim með hjörð-
Framh. á síðu. 20.