Vikan - 04.04.1940, Page 12

12
VTKAN, nr. 14, 1940
Meðstjórnandinn.
Smásaga eftir Ellen Kirk
Enda þótt Reykjavík væri ekki stór
bær, var þar heill hópur af alls kon-
ar félögum, félagasamtökum og
hvað þær nú heita allar þessar skipulagn-
ingar.
Sem betur fór kom Gunnar bókari
Hreinsson hér hvergi nærri, enda hafði
hann á þessu öllu hina megnustu andúð,
og var ekki laust við, að hann hálf fyrir-
liti þá menn, sem sífellt þóttust vera sitj-
andi á ýmsum stjórnarfundum — auðvit-
að allt í þágu þjóðarinnar og þjóðfélagsins.
En þrátt fyrir það var Gunnari vel kunn-
ugt um það, að alltaf var þörf fyrir menn,
sem höfðu „bein í nefinu“.
Allar þessar miklu auglýsingar og
sífelldu siðferðisprédikanir og ákærur fyrir
drottinssvik voru alveg óþolandi. Það var
jafnvel amazt við því, ef karlmaður gerði
sig líklegan til að kyssa stúlku.
Það var eins og eitthvað stæði í Gunn-
ari, sem hann hafði löngun til að spúa úr
sér, en þá var að athuga, hvar slíkt væri
leyfilegt, það var jafnvel farið að tala um
að banna algjörlega að spýta á gangstétt-
ina. — Sum af þessum ólögum voru farin
að verka sjálfkrafa á menn, svo þeim kom
jafnvel ekki til hugar að fremja sjálfsögð
lögbrot, né minnast forns frjálsræðis. Það
átti að vera geisileg hollusta og heilsu-
fræði í þessu. Því líkt skvaldur, enginn
vafi var á því, að menn eins og prófessor-
ar og þeirra líkar stóðu fyrir þessu, ein-
ungis til þess að gera sig merkilega og
ganga í augu fólksins, nei, allar stjómir,
sambönd og samtök máttu fara veg allrar
veraldar Gunnars vegna.
Nú nýlega til dæmis hafði kona hans
sagt honum, að hún hefði hitt frú Gröndal
í stiganum, og hún hafði sagt, að maður
hennar væri að koma á félagsstofnun. —
Gröndal — þessi erki bjáni — að koma
á félagsstofnun. Gunnar hafði spurt konu
sína, hvers konar félag þetta ætti að vera,
en um það hafði hún ekki hina minnstu
hugmynd, en frú Gröndal hafði sagt, að
Gröndal ætlaði að reyna að fá alls konar
prófessora og lögfræðinga með í félagið, •
sem hún þó ekki vissi, hvað ætti að hafa
fyrir markmið.
Nei, það er ekki öll vitleysan eins, gat
nokkur maður með heilbrigðri skynsemi
haldið því fram, að ekki væri nægilega
mörg félög til í bænum. Það eru einmitt
félög, sameiningar og samtök, sem valda
mestri óhamingju hjá þjóðinni og ef Gunn-
ar hitti Gröndal, ja til dæmis í stiganum
þá myndi hann, Gunnar, áreiðanlega segja
honum sannleikann, og láta hann vita áht
sitt á honum og öllum hans athæfum og
verkum. Víst skyldi hann fá óþvegnar
skammir þessi heimski Gröndal.
Guð einn vissi, hvað þessi lúsablesi áleit
um sjálfan sig, ef til vill, að hann væri ein-
hver spekingur og dugnaðarforkur, þótt
hann kæmi á fót einhverju félagi. Gunnar
ætlaði að láta hann vita það, að það gátu
verið duglegir og ábyggilegir menn þótt
þeir væru ekki hátt settir í einhverju fé-
lagi. Hálf nauðugur hafði hann farið í tvö
félög, stéttarfélag sitt og bálfararfélagið.
Um hvorugt þessara félaga var honum gef-
ið, honum fannst þau hræðileg, hvort á
sínu sviði og svo voru það þessir stjórnar-
meðlimir, sem þóttust yfir alla hafnir.
Ástandið var orðið þannig, að það var vart
lifandi í landinu fyrir alls konar félögum,
og ef hann einhvern tíma á leið sinni hitti
einhvern, sem væri stjórnarmeðlimur,
skyldi hann sannarlega láta hann vita, að
það — — —
Hann lauk ekki við setninguna, því í
þessu kom kona hans inn úr dyrunum með
miklu málæði.
— Heyrðu, Gröndal kom hingað tvisvar
í dag og þarf nauðsynlega að tala við þig,
viltu ekki hlaupa niður og vita, hvað hann
vill þér.
Gunnar rak í rogastans.
— Gröndal, varð honum að orði, — ef
Utli, kæri Ljósifoss!
Ljóðin, sem mér fyrstur kenndi,
inn í hjartað ástir brenndi,
elska lífsins, goða hnoss:
Hiæjandi að steypast, streyma
stöllum af í djúpan hyl,
hljóma láta hamragil,
hundrað raddað strengjaspil,
sérhvern lítinn dropa dreyma
dýrðarinnar björtu heima:
— Dimmu í gljúfri’ dökkra vina —
dagblátt haf og eilífðina.
Litla, skyggna lindin mín!
Líður gegnum blóma-engi,
leikur á svo létta strengi
Ijóða-gígju, er röðull skín.
Kennir bernsku gleði að geyma,
geisla morguns blíðan koss,
löngun, sem er lífið oss,
leysist upp í dreyra foss:
öllu fórnar, engum gleyma,
eignast nýja dýrðarheima.
Sigurbraut er sólar vina.
Sameining við eilífðina.
Magnús Gíslason.
hann á eitthvað vantalað við mig getur
hann komið hingað.
— Já, en, — hann hefir verið hér —
tvisvar, sagði kona hans sprengmóð af
eftirvæntingu. — Er ekki rétt, að ég fari
til hans og segi, að þú sért heima?
— Sama er mér, sagði Gunnar. Honum
lék forvitni á að vita, hvort Gröndal mundi
leyfa sér að spyrja, hvort hann vildi verða
stjórnarmeðlimur hins nýja félags, en þá
væri rétt að láta hann vita álit sitt á öll-
um þessum-----------
— Góðan daginn, Gunnar, sagði Grön-
dal. — Já, ég hefi komið hér og spurt eftir
yður mörgum sinnum, — því, sjáið þér til
— við. íbúarnir hér í nágrenninu höfum
komið okkur saman um að hefja félags-
stofnun — og þá var það, að einhver kom
með þá uppástungu, sem allir voru sam-
mála um — fyrir það fyrsta hafið þér búið
hér lengst, í öðru lagi eruð þér þekktur
sem áreiðanlegur og heiðarlegur maður,
svo að ef þér gæfuð kost á yður sem
stjórnanda þá----------
Gunnar hafði hlustað á með sýnilegri
andúð á umræðuefninu. En allt í einu varð
hann á báðum áttum — hann hafði ekki
hugmynd um, hvað hann ætti að gera í
þessu máli.
Það stóð eitthvað í hálsi hans, en nú
kyngdi hann því.
Lengi hafði hann vitað, að Gröndal væri
góður maður — en hann hafði ekki vitað,
að Gröndal hefði vitað, að hann, Gunnar,
væri einnig góður maður.
Honum þótti allt í einu svo vænt um
Gröndal, að hann langaði mest til að kyssa
hann, en hann stillti sig þó.
— Já, sagði hann rólega og ræskti sig,
já — en, hvað segir þú kona?
— Hvers konar félag er þetta? spyr
kona Gunnars, hreikin af því að vera ráð-
gjafi í þessu alvarlega og mikla vandamáli.
En skilningsleysi kvenna á auðveldustu
málefnum, kom Gunnari til að taka af
henni orðið.
— Það skiptir engu máli, hvers konar
félag það er — þar sem Gröndal eindregið
álítur, — því að það gerið þér Gröndal?
— Þá segi ég allt í lagi — allt í lagi — ég
gef kost á mér sem meðstjómanda.
Úr Vallaannál.
1724. Um Ólafsmessuleytið varð sá at-
burður suður í Krýsuvík, að Amgrímur
Bjarnason, búandi þar, fór á báti í sölva-
fjöm fram undan bergi því, sem suður er
frá bænum og tekur nafn af honum, og
með honum karlmaður einn og kvenmenn
tveir. Og er þau vom farin til að taka
söhn, sprakk hella mikil fram úr berginu,
og kom á þau, svo að hún laust Amgrím
í höfuðið til bana, og undir henni varð
karlmaðurinn, er honum fylgdi og önnur
konan, en önnur komst lífs undan. Tók
hellan þó hælinn af öðmm fæti hennar,
og skaðaði hana ekki að öðm. Var hella
þessi 13 faðma löng og 11 faðma breið.
Náðust lík allra þeirra þriggja, er létust.