Vikan - 04.04.1940, Qupperneq 19

VTKAN, nr. 14, 1940
1 SUMARSÓL. Frh. af bls. 17.
fyrir höndum, og höfðum því með okkur
hey og brauð til að gefa þeim til miðdags,
er við kæmum að sæluhúsinu.
Okkur gekk prýðilega yfir Núpsvötnin,
en þegar nokkuð kom austur fyrir þau,
tók Hannes eftir því, að skriðjökulröndin
að vestanverðu hafði hækkað mikið og
sprungið, frá því er hann hafði farið síð-
ast yfir sandinn, fyrir hálfum mánuði. Var
jökulröndin ærið úfin og ófögur til að sjá,
og kolsvört eins og kolabingur, af sandi,
sem rýkur á hana í stórviðrum. (Skeiðar-
ár-skriðjökull fellur eins og foss úr Vatna-
jökli niður á sandinn, milli hárra fjalla,
Súlutinda og Eystrafjalls að vestan, en
Færinestinda og Jökulfells að austan.
Þrengst er skarðið milli Súlutinda og Færi-
nestinda um 8 km., en breikkar svo stór-
kostlega smátt og smátt, að skriðjökul-
röndin, sem liggur í nærri hálfhring niður
á sandinn, er um 30 km.).
Jjegar við höfðum farið yfir tvo þriðju
hluta af sandinum, komum við að nýju
vatnsfalli, er fylgdarmenn okkar nefndu
Háöldukvísl, og var sæluhúsið rétt fyrir
austan hana. Lét hátt í henni því hún renn-
ur í talsverðum halla, en breidd hennar
áætluðum við ca. 300 metra. Sögðu fylgd-
armennirnir, að þetta nýja vatn hefði kom-
ið á viku, því áður hefði Háöldukvísl verið
næstum þurr. Fannst okkur þeir setja
þennan vatnavöxt í samband við jökul-
hlaup, sem ef til vill væri væntanlegt. Vel
gekk okkur að komast yfir, þó vatnið væri
alldjúpt og straumhart, því þeir Hannes og
Stefán kunnu að velja beztu ,,brotin“. En
illa leitst þeim á þetta nýja vatn, sem þeir
héldu vera í vexti, svo sem raun varð á.
Er við vorum á milli Háöldukvíslar
og Skeiðarár, gerði það mesta . þrumu-
veður, sem ég hefi verið úti í hér á
landi. Stóð það látlaust í nálægt eina
klukkustund. Það merkilega var, að meðan
þessar hamfarir náttúrunnar fóru fram,
sáum við alltaf til sólar, og regn fengum
við sama og ekkert. En afar mikinn sorta
dró yfir Öræfajökul, fyrst norðast, er
færðist svo suður yfir jökulinn, og vestur
með ströndinni. Ekki var laust við að mér
finndist, að hinir glöggu fylgdarmenn settu
þrumuveðrir í samband við væntanlegt
hlaup, sem ég skildi ekki þá, að óathuguðu
máli, en skildi betur síðar. Og bæði fyrir
austan sandinn og vestan, þar sem þrum-
urnar heyrðust, var talið víst, að nú væri
Skeiðarárjökull að hlaupa. Úr hlaupi varð
þó ekki í þetta sinn, aðeins vatnavextir.
Hlaupið kom ekki fyrr en nokkrum árum
síðar. —
Þegar við komum að Skeiðará, sem renn-
ur í mörgum kvíslum, var ekki mikill vöxt-
ur kominn í hana, en við því mátti búast
bráðlega. Og vissulega vorum við fegnir,
þegar við komum upp í túnfótinn í Skafta-
felli, eftir æfintýrin, sem við lentum í á
sandinum, sem vöktu heldur hroll meðan á
þeim stóð.
1 Skaftafelli var okkur tekið eins og við
værum gamlir og góðir kunningjar. Vor-
um þó öllum þar ókunnugir. Okkur langaði
til að skreppa um kvöldið inn í Bæjarstaða-
skóg, af því að tími var nægur til þess.
Vöktum við máls á þessu við Odd bónda,
og var það auðsótt mál, að hann kæmi
með okkur þangað. En ekki nóg með það,
heldur var ekki við annað komandi, en
að hann setti undir okkur hesta frá sér,
svo okkar gætu notið hvíldar. Vel leist
okkur á Bæjarstaðaskóg. Ovíða sér maður
beinni tré og fegurri. En hörmulegt var
að sjá, hvernig auðnirnar í kringum hann
söguðu af honum allt í kring. Nú er búið,
fyrir góðra manna aðstoð, að friða og
öræfajökull. Hvannadalshnjúltur. Kristinartindar. Bærinn „Bölti“ í Skaftafelli.
10
girða þessa fögru skógartorfu, sem um-
kringd er af jöklum og jökulaurum.
Um nóttina gistum við í Skaftafelli. Upp-
haflega ætluðum við okkur að vera einn.
dag í Öræfum, og fara alla leið að Fagur-
hólsmýri. Mig langaði til að sjá Ara gamla
tír Bæjarstaðaskógi.
Hálfdánarson, sem ég hafði svo oft af-
greitt í Landsbankanum, þó aldrei kæmi
hann þangað sjálfur. En ef einhver í Ör-
æfum þurfti að senda sparisjóðsbókina
sína til bankans, til að láta leggja inn í
hana — sem var nú langoftast — eða taka
út úr henni, færa vexti ö. s. frv., þá var
Ari milligöngumaðurinn. Ég fékk þá skoð-
un á þessum aldraða merkisbónda, að hann
væri forsjón sveitunga sinna í fjármálum,
og aðal bréfritari sveitarinnar. Mér var
því talsvert umhugað að sjá og heimsækja
þennan merkilega öldung. En því miður
tókst þetta ekki. Vegna ótta um að hlaup
kæmi þá og þegar, þorðum við ekki annað
en hraða ferð okkar svo sem framast var
unnt vestur yfir Skeiðarársand þó útlitið
væri ekki glæsilegt. Ef hlaupið hefði kom-
ið, og við þá verið í Öræfum, var ekkert
líklegra, en að við hefðum orðið að bíða
þar, þangað til sandurinn var orðinn fær
aftur, og það gat orðið langur tími, kann-
ske 8—12 dagar — eða halda áfram aust-
ur, og ná í skip á einhverjum firðinum.
Hvorugt var gott. Við tókum okkur því
upp frá Skaftafelli snemma næsta morgun,
þó okkur væri það mjög um geð.
Bæði var nú það, að margt var eftir að
sjá af tign og fegurð í Skaftafelli, og svo
hefðum við heldur kosið að þurfa ekki að
gera okkar góða og alúðlega fólki, er við
gistum hjá á tveimur syðri Skaftafells-
bæjunum (Bölti og Seli), sérstakt ónæði.
Framhald.
Það er víðar en á Islandi, að menn
taka mikla tryggð við reiðhesta sína.
Þegar eftirlætishestur Alexanders mikla,
Bukefalos, dó, lét Alexander ekki einungis
jarða hann með mikilli viðhöfn, heldur
skíra bæ eftir honum, Bukefalo.