Vikan - 09.05.1946, Blaðsíða 7

VIKAN, nr. 19, 1946
7
Sér grefur gröf, þótt grafi.
Smásaga eftir Gísla J. Ástþórsson.
Reykjavík, 24. júní 1943.
Etr. skurðgreftrarstjóri:
Eins og yður mun enn í fersku minni,
fóluð þér mér þann 13. þ. m. að grafa
skurð milli húsanna nr. 7 og 10 við Stanga-
mel. Þar sem verk þetta hefir til þessa
verið ýmsum erfiðleikum bundið, og kostað
mig margskonar óþægindi og leiðindi, og
mér algerlega ókleift að ná tali af yður á
skrifstofu yðar, leyfi ég mér, að skrifa
yður bréf þetta, í þeirri von, að þér gangið
þannig frá þessu, að mér verði mögulegt
að ljúka skurðgreftinum, án þeirra marg-
víslegu aðkasta og jafnvel líkamlegra
árása, sem ég hefi orðið fyrir að undan-
förnu. Mun ég því í eftirfarandi orðum
leitast við að lýsa því helzta, sem á daga
mína hefir drifið í sambandi við þetta
óhappaverk, og byrja þá á upphafinu.
Daginn eftir að þér höfðuð falið mér
verkið, tók ég haka minn og skóflu og var
kominn á vinnustað klukkan tæplega sjö
um morguninn. Ég mældi vegalengdina
milli húsanna — en þau eru, eins og yður
mun kunnugt, sitt hvoru megin við um-
ræddan Stangamel •— og reyndist hún
12.37 m. Merkti ég síðan fyrir skurðinum
— beina línu milli húsanna nr. 7 og 10 —
og byrjaði að grafa við nr. 7.
Ekki var ég fyr byrjaður á vinnu minni
en lætin hófust.
Yður mun ekki ókunnugt um, að beint
framan við húsið nr. 7 við Stangamel stend-
ur hár stafli af steyptum hellum, sem mun
eiga að nota í væntanlegar gangstéttir
þarna, þegar byrjað verður að ganga
endanlega frá götunni. Þar sem hellurnar
lágu á leið þeirri, sem skurðurinn átti að
vera, tók ég til að flytja þær og hugðist
koma þeim fyrir undir húsvegg hinum
megin við götuna. Hér byrjuðu erfiðleik-
arnir.
Ég hafði flutt um helming hellnanna,
þegar kemur til mín maður á brúnum
nankinsjakka og spyr hvern andskotann
ég haldi ég sé að gera.
Ég segi eins og er, að hér eigi að grafa
skurð og hellurnar séu í veginum. Hann
segist ekkert vita um það, en honum hafi
verið falið að hafa umsjá með hellunum
og enginn fari að flytja þær til, sem hann
sé lifandi maður.
„Þú lætur þær vera,“ segir hann.
„O, þú skalt nú tala við skurðgreftrar-
stjóra um það,“ segi ég.
„Held ég fari nú ekki að arka lengst
austur í bæ,“ segir hann.
„Hvað meinarðu maður?“ segi ég. „Hann
hefir skrifstofur í vesturbænum."
„Jæja, held ég fari þá ekki að arka
lengst vestur í bæ,“ segir hann.
Nú, við stöndum þarna og þjörkum um
þetta í góðan klukkutíma og hann gefur
sig ekki. Svo ég sé að engu tauti verður
við hann komið og læt undan („Sá vægir,
sem vitið hefir meira“). Var þetta þó stór-
bagalegt fyrir mig, því ég þurfti að grafa
í kringum hellurnar, og varð ég að þessu
allt til kvölds.
Næsta dag byrja ég svo vinnu mína
klukkan sjö, og gengur nú allt vel til há-
degis. En skömmu eftir þrjú, þegar ég er
kominn góðan meter út í götuna, byrja
lætin á nýjan leik. Kemur þarna bíll ak-
andi með kol og eiga þau að fara í Stranga-
mel 9. Þeir, sem á bílnum eru, sjá auðvitað
strax, að þeir muni ekki geta ekið upp að
húsinu, því skurðurinn er fyrir. Bílstjór-
inn stöðvar þess vegna bílinn, stígur út og
gengur að mér, þar sem ég stend í skurð-
inum.
„Hvað meinarðu með því, að grafa hér
út í miðja götu, mannmeri,“ segir hann,
„svo ómögulegt er að komast ferða sinna?“
„Mér þætti nú gaman að sjá, hvað væri
uppistandandi af henni Reykjavík," segi
ég, „ef einhver ósköp af skurðum hefðu
ekki verið grafnir hérna.“
„Grófu þeir í Austurstræti ?“ segir hann.
„Já,“ segi ég.
„Grófu þeir í Bankastræti?"
„Já“.
„Grófu þeir í Öldugötu?“
„Já“.
„Nú hvers vegna í skrattanum tudd-
astu ekki til að hjálpa þeim til að moka
ofan í aftur?“ segir hann.
Jæja, við stöndum þarna og rífumst í
einar tvær klukkustundir, og ég sé að þeir
eru staðráðnir í að gefa sig ekki, svo ég
segi, að ég geti þá kippt þessum poka-
ræflum inn fyrir þá. Geri ég það síðan,
og tók það mig tæpan klukkutíma, svo
lítið varð úr meiri vinnu þann daginn.
Daginn eftir gekk þó allt sæmilega. Þó
tafði það mig nokkuð, að strákar einhverj-
ir höfðu mokað moldinni ofan í part af
skurðinum, en mér miðaði bærilega um
daginn og var kominn út í götuna miðja,
þegar ég hætti vinnu klukkan sex um
kvöldið.
En ekki stóð friðurinn lengi. Ég var
varla fyr kominn til vinnu minnar daginn
eftir, en frúin í húsinu nr. 17 við götuna
ræðst á mig með þvílíkum ódæmis skömm-
um, að ég hefi sjaldan heyrt annað eins
um ævina.
Hún segist vera á heimleið kvöldið
áður, þegar hún viti ekki fyrri til en hún
styngist á höfuðið ofan í skurðinn.
„Hvað meinarðu með því, marinskratti,“
segir hún, „að hafa ekki ljós við þessa
skotgröf þína?“
„Það eru nú engin lagafyrirmæli til um
þess háttar efni,“ segi ég.
„Sérðu þetta grjót?“ segir hún.
„Já“, segi ég.
„Ég held á því í hendinni."
„Jú“.
„Og nú halla ég hendinni.“
>»Já“.
„Og það eru engin lagafyrirmæli til, sem
segja að ég megi ekki halla hendinni, svo
grjótið að tarna falli á tæmar á þér —
svona!“
Jæja, ég vil auðvitað ekki eiga í orða-
sennu þama úti á miðri götu, og það því
fremur, að allir gluggar eru orðnir troð-
fullir af fólki, og mig dauðverkjar í tærn-
ar og frúin byrjuð að kasta í mig moldar-
hnausum í þokkabót. Svo ég fer heim og
kem ekki til vinnu fyr en eftir hádegi, og
gengur allt þolanlega til sex.
Og svo kemur laugardagurinn, lokadag-
urinn hvað mér viðvíkur, og meginorsök
þess, að ég hefi ekki séð mér aðra vegi
færa en rita yður, hr. skurðgreftrarstjóri,
bréf þetta.
Að venju hóf ég vinnu klukkan sjö. Var
töluverður hugur í mér, þar sem ég þóttist
nú vera farinn að sjá fyrir endann á þessu
leiða verki. Vann ég af kappi allan morg-
uninn, eða allt til klukkan 11, og náði þá
skurðurinn næstum yfir götuna, nánar til-
tekið að bifreið, sem stóð fyrir utan húsið
nr. 10. Þegar ég kem að bílnum, bíð ég í
nokkrar mínútur, en nenni svo ekki þessu
hangsi, opna bílhurðina og þrýsti á bíl-
flautuna. Þegar tæpt kortér er liðið — og
ég hefi þeytt flautuna látlaust allan tím-
ann — kemur borðalagður maður hlaup-
andi, víkur sér að mér og grípur heljar-
tökum um hálsinn á mér.
„Vott ðe devil dú jú mín?“ segir hann.
„Jú not íslandik?“ segi ég.
„Nó“, segir hann.
„Vell . . .“ byrja ég, en kemst ekki
lengra, því áður en ég hefi hugmynd um,
hefir sá einkennisbúni rétt mér kjafts-
högg, og ég ligg endilangur í skurðinum.
Og þannig standa málin núna. Ég er
útslitinn og sárþreyttur maður, og ef þér,
hr. skurðgreftrarstjóri, getið ekki séð svo
um, að vinnufriður fáist mér til handa á
Strangamel, hlýt ég að fara þess á leit
við yður, að þér leysið mig frá þessu verki.
Yðar einlægur,
Mársveigur Magnússon.
SKRIFSTOFA
SKURÐGREFTRARSTJÓRA.
Reykjavík, 27. júní, 1943.
Hr. Mársveigur Magnússon:
Ég hefi móttekið bréf yðar, dagsett 24.
júní, og er það mér óblandin ánægja, að
leysa yður frá starfi yðar. Ástæðunnar er
ekki að leita í hinum leiðu atvikum, sem
hent hafa yður undanfarna daga, heldur
hinu, að samkvæmt skýrslum mínum kem-
ur í ljós, að skurður sá, sem yður var falið
að grafa, átti ekki að vera milli húsanna
nr. 7 og 10 við Strangamel, heldur milli
sömu götunúmera við Rangamel, hér í bæ.
Virðingarfyllst,
Skurðgreftrarstjóri.